Ερπητικές οφθαλμολογικές λοιμώξεις

Οι ερπητικές οφθαλμολογικές λοιμώξεις είναι λομώξεις των ματιών από τους ερπητοϊούς

Οι ερπητικές λοιμώξεις του οφθαλμού προκαλούνται από έναν από τους ερπητοϊούς.

Οφθαλμικές παθήσεις, που προκαλούνται από ερπητοϊούς, περιλαμβάνουν λοιμώξεις του έξω οφθαλμού, που προκαλούνται από απλό έρπη (HSV) των τύπων 1 και 2 ή ιό ανεμοβλογιάς-ζωστήρα.

Αυτές οι λοιμώξεις μπορεί να προσβάλουν τα βλέφαρα και το περιβάλλον δέρμα και μπορεί, επίσης, να προκαλέσουν επιπεφυκίτιδα, κερατίτιδα, ραγοειδίτιδα, καθώς και αμφιβληστροειδίτιδα ή οπτική νευρίτιδα.

Αυτοί οι ιοί εγκαθιστούν λανθάνουσες λοιμώξεις και η προσβολή του ματιού προέρχεται συχνότερα από επανενεργοποίηση των λανθανόντων ιών.

Ο ιός Epstein-Barr μπορεί να προκαλέσει επιπεφυκίτιδα ή κερατίτιδα σε λοιμώδη μονοπυρήνωση.

Ο κυτταρομεγαλοϊός που είναι, επίσης, ερπητοϊός, μπορεί να προκαλέσει σοβαρή αμφιβληστροειδίτιδα σε ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς με AIDS.

Επηρεαζόμενα συστήματα: Δέρμα/Εξωκρινείς αδένες, Νευρικό

Επίπτωση/Επιπολασμός

• HSV: 500.000 περιστατικά το χρόνο, 1/10.000 νήπια γεννιούνται με νεογνικό
• Έρπης ζωστήρας – 300.000 νέα περιστατικά το χρόνο

Επικρατέστερο φύλλο: Άντρες = Γυναίκες

ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΕΡΠΗΤΙΚΩΝ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ

Ποικίλουν ανάλογα με τον ιό και τις οφθαλμικές δομές που εμπλέκονται:

• Άλγος οφθαλμού
• Κόκκινο μάτι (συνήθως, ετερόπλευρο)
• Φωτοφοβία
• Δακρύρροια
• Μειωμένη όραση
• Ερύθημα και πόνος δέρματος/βλεφάρου
• Πυρετός (ανεμοβλογιά-ζωστήρας ή λοιμώδης μονοπυρήνωση)
• Κακουχία (ανεμοβλογιά-ζωστήρας ή λοιμώδης μονοπυρήνωση)

ΑΙΤΙΑ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΡΠΗΤΙΚΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ

Πρωτοπαθείς λοιμώξεις:

• Νεογνικό HSV, συνήθως HSV-2
• Πρωτοπαθή οφθαλμικό HSV, συνήθως HSV-1

Υποτροπιάζουσες λοιμώξεις:

Επανενεργοποίηση του HSV ή του ιού έρπητα ζωστήρα από το τρίδυμο γάγγλιο

Επανενεργοποιητικοί παράγοντες:

• Πύρετος
• Υπεριώδες φως
• Κρύος αέρας
• Συστηματική νόσος
• Έμμηνος ρύση
• Συναισθηματικό stress
• Τοπικό τράυμα
• Ανοσοκαταστολή

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΟΦΘΑΛΜΙΚΕΣ ΕΡΠΗΤΙΚΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ

• Μέλη της οικογένειας/στενή επαφή με HSV
• Ιστορικό λοίμωξης από ανεμοβλογιά

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΟΦΘΑΛΜΙΚΩΝ ΕΡΠΗΤΙΚΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ

ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ

• Ιογενής επιπεφυκίτιδα άλλης αιτιολογίας
• Βακτηριακή κερατοεπιπεφυκίτιδα
• Επιπεφυκίτιδα από έγκλειστα μάτια (χλαμυδιακή) ενηλίκων
• Αλλεργική επιπεφυκίτιδα
• Απόξεση κερατοειδούς
• Υποτροπιάζουσα διάβρωση κερατοειδούς
• Τοξική επιπεφυκίτιδα
• Μυκητιασική κερατίτιδα
• Ιρίτιδα/Ραγοειδίτιδα
• Σκληρίτιδα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ

• Συνήθως δεν απαιτούνται εργαστηριακές εξετάσεις, εκτός αν η διάγνωση αμφισβητείται
• Καλλιέργεια ιού από τον κερατοειδή, τον επιπεφυκότα ή το δέρμα
• Χρώση Giesma ξεσμάτων της βλάβης του κερατοειδούς ή του δέρματος για πολυπύρηνα γιγαντιαία κύτταρα

ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ

• Φυσαλιδώδες δερματικό εξάνθημα
• Το εξάνθημα του ζωστήρα ακολουθεί το δερμοτόμιο, δεν ξεπερνά τη μέση γραμμή και προσβάλλει το άνω βλέφαρο
• Δενδριτική κερατίτιδα
• Οι δενδρίτες του HSV χρωματίζονται με φλουορεσκίνη
• Μπορεί να εμφανιστούν μεγάλα γεωγραφικά έλκη κερατοειδούς
• Μπορεί να εμφανιστούν φλεγμονή στρώματος κερατοειδούς, θολερότητα και νεοαγγείωση
• Μειωμένη αισθητικότητα κερατοειδούς
• Ραγοειδίτιδα
• Δευτεροπαθές γλαύκωμα

ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ

• Χρώση του κερατοειδούς με φλουορεσκίνη-θετική χρώση σε HSV
• Χρώση κερατοειδούς με ερυθρό της Βεγγάλης-θετική σε ζωστήρα και σε HSV
• Αισθητικότητα κερατοειδούς, συνήθως μειωμένη
• Εξέταση στη σχισμοειδή λυχνία
• Μέτρηση ενδοφθάλμιας πίεσης
• Βυθοσκόπηση με μυδρίαση
• Εκτιμήσατε τους ασθενείς με ζωστήρα κάτω των 40 ετών για πιθανή ανοσοανεπάρκεια

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΟΦΘΑΛΜΟΛΓΙΚΩΝ ΕΡΠΗΤΙΚΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ

ΓΕΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ

• Θερμά επιθέματα στις δερματικές βλάβες
• Απαλή αφαίρεση των νεκρωμένων ιστών των κερατοειδικών επιθηλιακών βλαβών

ΦΑΡΜΑΚΑ)ΕΚΛΟΓΗΣ

Βλάβες του δέρματος και του βλεφάρου:

• Τοπική αντιβιοτική αλοιφή προφυλακτικά, όπως βακιτρακίνη ή ερυθρομυκίνη 2 φορές την ημέρα, για 1-2 εβδομάδες
• Τριφθοριοθυμιδίνη 1% σε σταγόνες ή βινταραβίνη 3% σε αλοιφή 5 φορές τη μέρα, αν προσβάλλεται το όριο του βλεφάρου
• Έρπης ζωστήρας – ακυκλοβίρη 800 mg από το στόμα, 5 φορές τη μέρα για 10 μέρες, χρήσιμη αν ξεκινήσετε μέσα σε 7 μέρες από την έναρξη και υπάρχουν ενεργείς βλάβες
• Σοβαρός ή εμμένων ζωστήρας,  ακυκλοβίρη 5-10 mg/kg ΕΦ κάθε 8 ώρες για 5-10 μέρες

Για μεθερπητική νευραλγία σε έρπητα ζωστήρα:

1. Σκεφθείτε την πρεδνιζόνη 60 mg/ημέρα από το στόμα για 3-7 ημέρες και μειώστε σταδιακά στις 1-2 επόμενες εβδομάδες
2. Σιμετιδίνη 400 mg από το στόμα 2 φορές τη μέρα κατά τη διάρκεια της θεραπείας με πρεδνιζόνη
3. Σκεφθείτε αντικαταθλιπτικό, όπως η αμιτριπτυλίνη 25 mg από το στόμα 3 φορές την ημέρα

Νόσος του κερατοειδούς:

• Επιθηλιακή νόσος, HSV

1. Τριφθοριοθυμιδίνη 1% σε σταγόνες 9 φορές την ημέρα, ή βινταραβίνη 3% σε αλοιφή 5 φορές τη μέρα για 10-21 μέρες
2. Κυκλοπηγία με σκοπολαμίνη 0,25 ή κυκλοπεντολάτη 1% σε σταγόνες 3 φορές τη μέρα

• Κερατίτιδα στρώματος ή ραγοειδίτιδα (χωρίς επιθηλιακή νόσο):

1. Κυκλοπηγία με σκοπολαμίνη 0,25 ή κυκλοπεντολάτη 1% σε σταγόνες 3 φορές τη μέρα
2. Τοπικό στεροειδές όπως οξική πρεδνιζολόνη 1% σε σταγόνες 4 φορές τη μέρα
3. Τριφθοριοθυμιδίνη 1% σε σταγόνες 4 φορές την ημέρα, για προφύλαξη, ενώ γίνεται θεραπεία με τοπικά στεροειδή

Οπτική νευρίτιδα, χοριοαμφιβληστροειδίτιδα, ή συμμετοχή κρανιακού νεύρου σε έρπητα ζωστήρα:

• Ακυκλοβίρη 5-10 mg/kg ΕΦ, κάθε 8 ώρες για μια εβδομάδα
• Πρεδνιζόνη 60 mg per os για 3-7 μέρες και μείωση μέσα στις επόμενες 1-2 εβδομάδες

Δευτεροπαθές γλαύκωμα:

• Κατασταλτικά υδατοειδούς υγρού, όπως η τιμολόλη 0,5% σε σταγόνες 2 φορές τη μέρα, ή μεθαζολαμίδη 50 mg από το στόμα 2 ή 3 φορές την ημέρα

Νευροτροφικό έλκος ή εμμένουσα επιθηλιακή νόσος:

• Σκεφθείτε τη μείωση ή τη διακοπή των αντιϊκων, για να αποφευχθεί η τοξικότητα
• Λιπαντική αλοιφή χωρίς συντηρητικά
• Οφθαλμική αλοιφή ερυθρομυκίνη 3% κάθε ώρα ή 2 φορές τη μέρα
• Σκεφτείτε μεταμόσχευση

Αντενδείξεις:

• Τα τοπικά στεροειδή αντενδείκνυνται σε ενεργό νόσο του επιθηλίου του κερατοειδούς
• Η ακυκλοβίρη αντενδείκνυνται στην κύηση
• Η πρεδνιζόνη δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται σε ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς

Προφυλάξεις:

• Οι τοπικοί αντιϊκοί παράγοντες είναι τοξικοί και μπορεί να προκαλέσουν αλλεργική αντίδραση, να μην τους χρησιμοποιείτε
• Τα τοπικά στερεοειδή αυξάνουν την ενδοφθάλμια πίεση, να μην τα χρησιμοποιείτε
• Οι δόσεις της ακυκλοβίρης πρέπει να μειωθούν σε νεφρική ανεπάρκεια, αν και δεν είναι απορελεσματική

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ

• Αλοιφή idoxuridine 0,5%, ή σταγόνες 0,1%, 5 φορές τη μέρα, είναι πιο τοξικά από τα άλλα αντιϊκα, αλλά μπορούν να αντικατασταθούν, αν αναπτυχθεί αλλεργική αντίδραση σε άλλα
• Τοπική αλοιφή ακυκλοβίρης σε δερματικές βλάβες – αβέβαιη αποτελεσματικότητα
• Σταγόνες μεδροξυπρογεστερόνης 1% στη θέση άλλων στεροειδών, αν υπάρχει λέπτυνση του κερατοειδούς
• Κρέμα capsaicin 0,025%, 3 φορές τη μέρα ή 6 φορές τη μέρα, για μήνες ως χρόνια σε μεθερπητική νευραλγία
• Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη per os, για σκληρίτιδα, που σχετίζεται με ζωστήρα

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΡΠΗΤΙΚΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ

• Μέγεθος της επιθηλιακής βλάβης
• Όραση
• Θολότητα του κερατοειδούς
• Φλεγμονή προσθίου θαλάμου
• Ενδοφθάλμια πίεση

ΠΡΟΛΗΨΗ/ΑΠΟΦΥΓΗ

• Αποφύγετε τη στενή επαφή με ασθενείς με ενεργές βλάβες
• Ο ιός του έρπη ζωστήρα μπορεί να εξαπλωθεί σε άτομα που δεν έχουν περάσει ανεμοβλογιά
• Αποφύγετε γνωστούς επιταχυντικούς παράγοντες σε υποτροπιάζοντα HSV
  
• Τα τοπικά στεροειδή μόνο, δεν επανενεργοποιούν τον ιό, αλλά μπορεί να παρατείνουν αυτόματες υποτροπές
• Πολύ αργή μείωση των τοπικών στεροειδών σε πολλούς μήνες για νόσο του επιθηλίου του κερατοειδούς
• Αντιϊκή προφύλαξη, ενώ γίνεται θεραπεία με τοπικά στεροειδή
• Εμβολιασμός για ανεμοβλογιά πριν τη λοίμωξη

ΠΙΘΑΝΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ

• Νεοαγγείωση του κερατοειδούς και διάβρωση, που καταλήγει σε φτωχή όραση
• Νευροτροφικό έλκος με διάτρηση
• Δευτεροπαθής βακτηριακή ή μυκητιασική λοίμωξη
• Δευτεροπαθές γλαύκωμα από ραγοειδίτιδα ή θεραπεία με στεροειδή
• Νεκρωτική διάμεση κερατίτιδα
• Μπορεί να απαιτηθεί μόσχευμα κερατοειδούς
• Μεθερπητική νευραλγία σε έρπητα ζωστήρα
• Απώλεια όρασης από οπτική νευρίτιδα ή χοριοαμφιβληστροειδίτιδα
• Συστηματική εμπλοκή

ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ

• Νεογνική πρωτοπαθής λοίμωξη από HSV, συχνά διάσπαρτο, με υψηλό ποσοστό θνησιμότητας, 37% έχουν όραση χειρότερη από 20/200
• Πρωτοπαθής λοίμωξη με HSV σε παιδιά και ενήλικες, συχνά, ασυμπτωματικό, εμφανής νόσος συνήθως αυτοπεριοριζόμενη
• Υποτροπιάζον οφθαλμικό HSV

1. Δερματικές βλάβες σε ομάδες, διαρκούν 5-6 μέρες
2. HSV επιθηλιακή νόσος-χωρίς θεραπεία 40% αναρρώνουν χωρίς επακόλουθα, με θεραπεία 90-95% αναρρώνουν χωρίς επιπλοκές
3. Κερατίτιδα από λοίμωξη HSV στρώματος, συνήθως, λύεται σε εβδομάδες ως μήνες με κάποια διάβρωση ή νεοαγγειοποίηση αυξάνει τον κίνδυνο για σοβαρή διάβρωση

• Οφθαλμική ανεμοβλογιά-μπορεί να προκαλέσει κερατίτιδα, συνήθως, αυτοπεριοριζόμενη, αλλά, με περιστασιακές επιπλοκές
• Οφθαλμικός έρπης ζωστήρα

1. Δερματίτιδα σε οξεία φάση 8-10 ημερών, με πιθανή επακόλουθη διάβρωση
2. Επιπεφυκίτιδα, επισκληρίτιδα και σκληρίτιδα, μπορούν να συμβούν
3. Τα 2/3 των ασθενών αναπτύσσουν κερατίτιδα και μειωμένη αισθητικότητα κερατοειδούς
4. Η ραγοειδίτιδα εμφανίζεται περίπου σε 40%
5. Νευροτροφική κερατίτιδα εμφανίζεται στους μισούς ασθενείς, οι περισσότεροι ανακτούν την αισθητικότητα σε 2-3 μήνες
6. Μεθερπητική νευραλγία σε 20-40%, συνήθως διαρκεί περισσότερο σε μεγαλύτερους ασθενείς

• Η υποτροπή είναι συνήθης για τον HSV και τον ΗΖΟ

ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

• Ανοσοκαταστολή
• AIDS
• Κακοήθεια

ΗΛΙΚΙΑΚΑ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

Παιδιατρικό: Νεογνική λοίμωξη από HSV συχνά συστηματικό και απειλεί τη ζωή

Γηριατρικό: Ο έρπης ζωστήρα είναι συνηθέστερος σε μεγαλύτερες ηλικιακά ομάδες

Άλλα: Σκεφτείτε την ανοσοανεπάρκεια σε ασθενείς με έρπη ζωστήρα κάτω των 40 ετών

ΚΥΗΣΗ

• Μπορεί να αυξήσει την υποτροπή
• Αποφύγετε τα συστηματικά στεροειδή, την ακυκλοβίρη και άλλα φάρμακα, που αντενδέικνυνται στην κύηση
• Οι έγκυες γυναίκες, που δεν έχουν περάσει ανεμοβλογιά, πρέπει ειδικά να αποφεύγουν την επαφή με ασθενείς με ενεργό ζωστήρα

Τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για τις οφθαλμικές λοιμώξεις

Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για τις οφθαλμικές λοιμώξεις

Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό

Διαβάστε, επίσης, 

Έρπης της κυήσεως

Οι καλύτερες θεραπείες για τις αλλεργίες

Τα καλύτερα συμπληρώματα διατροφής για τις αλλεργίες

Οι κίνδυνοι από τους φακούς επαφής

Μην φοράτε φακούς επαφής στην πισίνα

Αποστολή μηνυμάτων σε φακούς επαφής

Κερατόκωνος

Πότε δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται φακοί επαφής

Μήπως έχετε ξηροφθαλμία;

Απλός έρπητας οφθαλμού

Κερατίτιδες

Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

Φλυκταινώδης κερατοεπιπεφυκίτιδα

Διάγνωση ασθενειών από τα μάτια

Κερατόκωνος

Σύνδρομο Sjögren

Μηνύματα προσώπου που δείχνουν ασθένειες

Κερατίτιδες

Ιλαρά

Λοίμωξη από χλαμύδια

Αλλεργία στα μάτια

Τράχωμα

Σύνδρομο Reiter

Επιπεφυκίτιδα στα παιδιά

www.emedi.gr