Βρουκέλλωση

Η βρουκέλλωση προκαλείται από μολυσμένα προϊόντα ζώων

Η βρουκέλλωση είναι συστηματική βακτηριακή λοίμωξη που προκαλείται από στελέχη βρουκέλλας που περιέχονται στα μολυσμένα προϊόντα ζώων ή στον ορό. Η περίοδος επώασης κυμαίνεται, συνήθως, από 5-60 ημέρες, παρουσιάζει, όμως, μεγάλη ποικιλία και μπορεί να διαρκέσει μήνες. Χαρακτηρίζεται από διαλείποντα ή υφέσιμο πυρετό, ενώ, τα συμπτώματα μπορεί να ποικίλλουν από την υποκλινική νόσο μέχρι την προσβολή όλων σχεδόν των οργανικών συστημάτων.

Η συμμετοχή των οστών και των αρθρώσεων είναι συχνή.

Η νόσος μπορεί να έχει υποτροπιάζουσα ή χρόνια μορφή.

Η θνητότητα, χωρίς θεραπεία είναι μικρότερη από 2%.

Επηρεαζόμενα συστήματα: Ενδοκρινείς/Μεταβολισμός, Πεπτικό, Νεφροί/Ουροποιητικό, Αναπνευστικό, Νευρικό, Δέρμα/Εξωκρινείς

Γενετική: Δεν υπάρχουν στοιχεία. Υπάρχουν μόνο κάποιες ενδείξεις ενδομήτριας μετάδοσης

Επικρατέστερη ηλικία: Αφορά όλες τις ηλικίες κυρίως όμως άτομα μεταξύ 20-60 χρόνων (επαγγελματική έκθεση στο μικρόβιο), σπανιότερα παιδιά (από μολυσμένο γάλα)

Επικρατέστερο φύλο: 

• Άνδρες > Γυναίκες (επαγγελματική έκθεση)
• Γυναίκες > Άνδρες (έκθεση σε μολυσμένο γάλα)

ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΒΡΟΥΚΕΛΛΩΣΗΣ

• Πυρετός (κυματοειδής, κυρίως, απογευματινός και νυχτερινός, μέχρι 39-40 βαθμούς κελσίου) – αδυναμία, κεφαλαλγία, ρίγη, ιδρώτες, διάχυτα άλγη, αρθραλγία (90%)
• Επίσης, συχνά – απώλεια βάρους, κατάπτωση, ευερεθιστότητα, ηπατοσπληνομεγαλία (20-30%)
• Ηπατική δυσλειτουργία (παθολογικές ηπατικές δοκιμασίες) 30-60%
• Γαστρεντερικές διαταραχές (σπάνια)
• Λεμφαδενοπάθεια, κυρίως, αυχενική και βουβωνική (12-21%)
• Ορχίτιδα, επιδιδυμίτιδα (με φυσιολογική ανάλυση ούρων) (2-40%)
• Νεφρίτιδα, Προστατίτιδα (σπάνια)
• Κυστίτιδα
• Αναπνευστικό – βήχας ή άλλα συμπτώματα. Η ακτινογραφία θώρακα μπορεί να είναι φυσιολογική (15-25%)
• Δέρμα – έχουν περιγραφεί πολλά παροδικά, μη ειδικά εξανθήματα. Επίσης, πορφύρα θρομβοπενικής αιτιολογίας (5%)
• Διαταραχές οράσεως, άλγος οφθαλμών
• Έχουν περιγραφεί σύνδρομο χρόνιας αδυναμίας καθώς και ποικίλα νευροψυχιατρικά συμπτώματα. Η σχέση τους με τη νόσο είναι ασαφής
• Επίσης, εντοπισμένες πυώδες συλλογές

ΑΙΤΙΑ ΒΡΟΥΚΕΛΛΩΣΗΣ

• Βρώση μολυσμένου κρέατος ή γάλακτος
• Βαριά νόσηση. B. melitensis, B. suis, B. canis, B. abortus. Εισέρχονται από τους βλεννογόνους, από λύσεις συνέχειας του δέρματος ενώ, μερικές φορές, εισπνέονται
• Μη-υποχρεωτικά ενδοκυττάριο παράσιτο που απελευθερώνει ενδοτοξίνη όταν καταστρέφεται

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΒΡΟΥΚΕΛΛΩΣΗΣ

• Επαγγελματική έκθεση σε μολυσμένα ζώα (κυρίως, βoοειδή, πρόβατα). Κτηνίατροι, παρασκευαστές κρεάτων, κτηνοτρόφοι, οι οποίοι μπορούν να εκτεθούν τυχαία στον ορό
• Έκθεση των καταναλωτών σε προϊόντα μη παστεριωμένου γάλακτος και τυρί
• Έκθεση σε ταξίδια σε χώρες που ενδημεί η νόσος (Μεσόγειος, Β. και Α. Αφρική, Κεντρική Ασία, Ινδία, Μεξικό, Κεντρική και Νότια Αμερική)
• Βαρύτερη πορεία σε χρονίως πάσχοντες, ανοσοκατασταλμένους
• Η ανεπάρκεια σιδήρου αυξάνει την ευπάθεια

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΒΡΟΥΚΕΛΛΩΣΗΣ

ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΒΡΟΥΚΕΛΛΩΣΗΣ

• Διάφορες μη ειδικές συστηματικές εμπύρετες παθήσεις “μέγας μίμος”
• Τουλαραιμία
• Ψιττάκωση
• Ρικετσιώσεις
• Σπλαχνική λεισμανίαση
• Άλλες παθήσεις των προσβεβλημένων οργάνων
• Λοίμωξη από HIV

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΒΡΟΥΚΕΛΛΩΣΗΣ

• Απομόνωση του μικροοργανισμού στο αίμα, τις εκκρίσεις, τα οστά ή άλλους ιστούς. Αργή και δυσχερής ανάπτυξη του σε καλλιέργειες
• Οξεία νόσος: καλλιέργειες αίματος θετικές στο 70% οστού στο 90%
• Μπορεί να ανευρεθούν θρομβοπενία, διάχυτη ενδαγγειακή πήξη, ουδετεροπενία, λεμφοπενία, λεμφοκυττάρωση. Παθολογικές ηπατικές δοκιμασίες στο 30-60%
• Ορολογικές δοκιμασίες: συγκολλητινοαντίδραση σε δοκιμαστικό σωλήνα (STA) αραίωση > 1160 ή 4 x αύξηση
• Πρόσφατη ανάπτυξη της τεχνικής Elisa που είναι αποτελεσματικότερη
• Η IgM αυξάνεται αρχικά για αρκετές εβδομάδες και πέφτει από τον 3ο μήνα
• Η IgG αυξάνεται από την 2η εβδομάδα και μπορεί να παραμείνει υψηλή για> 1 χρόνο με ή χωρίς θεραπεία (ενώ η αύξηση της IgM μπορεί να είναι μικρότερη ή και ανύπαρκτη στους 6 μήνες από αγωγή). Η IgG αυξάνεται πάλι σε περίπτωση αναμόλυνσης ή υποτροπής. IgG > 1:160 τον χρόνο υποδηλώνει ενεργό λοίμωξη

ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΒΡΟΥΚΕΛΛΩΣΗΣ

• Μη υποχρεωτικός ενδοκυττάριος μικροοργανισμός. Επιβιώνει μέσα στα φαγοκύτταρα, κυκλοφορεί  στους τοπικούς λεμφαδένες και εισέρχεται στην κυκλοφορία (η κυτταρική ανοσία είναι αναγκαία για την εξουδετέρωση των ενδοκυττάριων μικροοργανισμών)
• Τα μακροφάγα σκοτώνουν, απελευθερώνοντας ενδοτοξίνη που μπορεί να δώσει συμπτώματα οξείας νόσου
• Η ιστική αντίδραση ποικίλλει ανάλογα με την εντόπιση και το μικροοργανισμό. Προκαλεί ανάπτυξη τοπικών μικροαποστημάτων. Πιθανή συμμετοχή ανοσολογικού μηχανισμού στην αρθρίτιδα

ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ

Υπερηχογράφημα καρδιάς ανάλογα με την εντόπιση

ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΒΡΟΥΚΕΛΛΩΣΗΣ

Σπινθηρογράφημα οστών, ΑΤ, ανάλογα με την εντόπιση

Ακτινογραφία θώρακα – υπεζωκοτική συλλογή, σχηματισμός κοιλοτήτων στους πνεύμονες

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΒΡΟΥΚΕΛΛΩΣΗΣ

Βιοψία, αναρρόφηση ανάλογα με την εντόπιση

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΒΡΟΥΚΕΛΛΩΣΗΣ

ΕΝΔΕΙΚΝΥΟΜΕΝΗ ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ

Εξωνοσοκομειακή αντιμετώπιση σε ήπιες περιπτώσεις, νοσοκομειακή σε βαριές μορφές. Νοσηλεία σε μονάδα εντατικής θεραπείας σε ασθενείς με επιλεγμένη καρδιακή νόσο

ΓΕΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΒΡΟΥΚΕΛΛΩΣΗΣ

• Υποστηρικτικά μέτρα
• Συγκεκριμένες επιπλοκές μπορεί να χρειαστούν χειρουργική παροχέτευση – αντικατάσταση βαλβίδας σε ενδοκαρδίτιδα
• Σε μόλυνση από γάλα, αναζητήστε και άλλους πάσχοντες

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΒΡΟΥΚΕΛΛΩΣΗΣ

Κλινοστατισμός στις εμπύρετες περιόδους, περιορισμένη δραστηριότητα στην οξεία φάση

ΔΙΑΙΤΑ

Καμία ειδική δίαιτα. Ίσως, να χρειαστεί χορήγηση συμπληρωματικών τροφών, όπως, προϊόντων γάλακτος για τον έλεγχο της απώλειας βάρους

ΦΑΡΜΑΚΑ ΒΡΟΥΚΕΛΛΩΣΗΣ

ΦΑΡΜΑΚΑ ΕΚΛΟΓΗΣ ΒΡΟΥΚΕΛΛΩΣΗΣ 

Τα αντιβιοτικά όπως οι τετρακυκλίνες, η ριφαμπίνη και οι αμινογλυκοσίδες, στρεπτομυκίνη και γενταμικίνη είναι αποτελεσματικά έναντι των βακτηρίων Brucella. Ωστόσο, η χρήση περισσότερων από ενός αντιβιοτικών απαιτείται για αρκετές εβδομάδες, επειδή τα βακτήρια επωάζονται εντός των κυττάρων. Η βασική θεραπεία χρυσού για ενήλικες είναι καθημερινές ενδομυϊκές ενέσεις στρεπτομυκίνης 1 g για 14 ημέρες και από του στόματος δοξυκυκλίνη 100 mg δύο φορές ημερησίως για 45 ημέρες (ταυτόχρονα). Η γενταμυκίνη 5 mg/kg με ενδομυϊκή ένεση μία φορά την ημέρα για 7 ημέρες είναι αποδεκτό υποκατάστατο όταν η στρεπτομυκίνη δεν είναι διαθέσιμη ή αντενδείκνυται. Ένα άλλο ευρέως χρησιμοποιούμενο σχήμα είναι η δοξυκυκλίνη συν ριφαμπίνη δύο φορές την ημέρα για τουλάχιστον 6 εβδομάδες. Αυτό το σχήμα έχει το πλεονέκτημα της στοματικής χορήγησης. Μια τριπλή θεραπεία της δοξυκυκλίνης, με ριφαμπίνη και συν-τριμοξαζόλη, χρησιμοποιήθηκε με επιτυχία για τη θεραπεία της νευροβρουκέλλωσης. Το σχήμα δοξυκυκλίνης συν στρεπτομυκίνη (για 2 έως 3 εβδομάδες) είναι πιο αποτελεσματικό από το σχήμα δοξυκυκλίνης συν ριφαμπικίνη (για 6 εβδομάδες). Η δοξυκυκλίνη είναι ικανή να διασχίσει τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό, αλλά απαιτεί την προσθήκη δύο άλλων φαρμάκων για την πρόληψη της υποτροπής. Η θεραπεία με σιπροφλοξασίνη και συντριμοξαζόλη σχετίζεται με ένα απαράδεκτα υψηλό ποσοστό υποτροπής. Στην ενδοκαρδίτιδα, απαιτείται χειρουργική επέμβαση για βέλτιστο αποτέλεσμα. Ακόμη και με τη βέλτιστη αντικυτταρική θεραπεία, υποτροπές εξακολουθούν να εμφανίζονται στο 5 έως 10% των ασθενών με πυρετό.

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΒΡΟΥΚΕΛΛΩΣΗ

Ορολογικός έλεγχος σε 6 μήνες και 1 χρόνο για χρόνια νόσο (δύσκολα εκτιμάται αν συνεχίζεται η έκθεση στον μικροοργανισμό). Διερεύνηση κάθε ένδειξης πιθανής επιπλοκής ή υποτροπής

ΠΡΟΛΗΨΗ/ΑΠΟΦΥΓΗ ΒΡΟΥΚΕΛΛΩΣΗΣ

• Αποφυγή μολυσμένου γάλακτος
• Σε επαγγελματική έκθεση – προφυλακτικά μέτρα, πιθανός εμβολιασμός, χρήση προστατευτικών γυαλιών, γαντιών

ΠΙΘΑΝΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΒΡΟΥΚΕΛΛΩΣΗΣ

• Υποτροπή (5%)
• Εντοπισμένες διαπυητικές φλεγμονές – οστεοαρθρικές (20-85%). Περιλαμβάνονται η αρθρίτιδα (πιθανή ανοσολογική δράση), η θυλακίτιδα, η τενοντοελυτρίτιδα, οστεομυελίτιδα, ιερολαγονίτιδα, σπονδυλικό ή το παρασπονδυλικό απόστημα
• Ενδοκαρδίτιδα – σπάνια, αποτελεί όμως την κύρια αιτία θανάτου στη βρουκέλλωση
• Θρομβοφλεβίτιδα
• Προσβολή του νευρικού συστήματος – στις περισσότερες περιπτώσεις είναι μηνιγγική. Επίσης, περιφερική νευρίτιδα (συνήθως, ετερόπλευρη, αλλά, αμφοτερόπλευρη), εγκεφαλίτιδα, μυελίτιδα, ριζοπάθεια. Πιθανά νευροψυχιατρικά συμπτώματα
• Προσβολή των οφθαλμών. Ραγοειδίτιδα, θρόμβωση της φλέβας του αμφιβληστροειδούς, δισκοειδής κερατίτιδα
• Πνευμονίτιδα με πλευριτική συλλογή
• Ηπατίτιδα
• Χολοκυστίτιδα

ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΒΡΟΥΚΕΛΛΩΣΗΣ

• Θνητότητα χωρίς θεραπεία < 2%
• Ίαση για τους περισσότερους ασθενείς με θεραπεία σε 2-3 εβδομάδες σε οξεία νόσο, χωρίς επιπλοκές
• Ποσοστό υποτροπής 5%

ΔΙΑΦΟΡΑ

ΗΛΙΚΙΑΚΑ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

Παιδιατρικό: Μπορεί να είναι ήπια, υποκλινική

Άλλα: Βαρύτερη πορεία σε χρονίως πάσχοντες και ανοσοκατασταλμένους

ΚΥΗΣΗ

Μπορεί να προκαλέσει έκτρωση ή αποβολή ακόμα και σε περιπτώσεις υποκλινικής νόσου

Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό.

Διαβάστε, επίσης,

Επιδιδυμίτιδα

Πολύμορφο ερύθημα

Κοτριμοξαζόλη

Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για τα βακτήρια

Μάθετε να αξιολογείτε τη γενική αίματος

Τι σημαίνουν οι νυχτερινές εφιδρώσεις

Οι κανόνες υγιεινής για τα τρόφιμα

Ορχίτιδα

Βρουκέλλωση

www.emedi.gr