Κλασική Ιατρική Νευρολογία Νεφρολογία Ουρολογία Παθολογία

Ακράτεια ούρων

3 Μαρτίου 2021

Χρήσιμες πληροφορίες για την ακράτεια ούρων

Ακράτεια ούρων είναι η ακούσια διαφυγή ούρων από την κύστη. Λαμβάνει χώρα κατά τη διάρκεια του ύπνου ή της ημέρας. Η ποσότητα των ούρων ποικίλλει. Αφορά την ιατρική όταν αποτελεί κοινωνικό και/ή πρόβλημα υγείας του ασθενή ή της οικογένειάς του

Επηρεαζόμενα συστήματα: Νεφρικό/Ουροποιητικό

Επικρατέστερη ηλικία: Ηλικιωμένοι, αυξάνεται με την ηλικία

Επικρατέστερο φύλο: Γυναίκες < Άνδρες

ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΑΚΡΑΤΕΙΑΣ ΟΥΡΩΝ

Ακούσια διαφυγή ούρων
Επείγουσα ανάγκη ούρησης
Καύσος κατά την ούρηση
Περινεϊκός ερεθισμός

ΑΙΤΙΑ ΑΚΡΑΤΕΙΑΣ ΟΥΡΩΝ

Εξασθένιση των μυών του πυελικού εδάφους
Εξασθένιση του σφιγκτήρα της ουρήθρας
Ερεθισμός της κύστης (κυστίτιδα, όγκοι, λίθοι, εκκολπώματα)
Αστάθεια της κινητικής/αισθητικής μοίρας του εξωστήρα μυ (συμφόρηση, άνοια, παρκινσονισμός)
Ανατομική απόφραξη (προστάτης, στενώματα, κυστεοκήλη)
Νευρογενής κύστη (σακχαρώδης διαβήτης, κακώσεις σπονδυλικής στήλης, σκλήρυνση κατά πλάκας)
Βλάβη ΚΝΣ (σοβαρή άνοια)

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΑΚΡΑΤΕΙΑΣ ΟΥΡΩΝ

Μεγάλη ηλικία
Γυναίκες/ανεπάρκεια οιστρογόνων
Υπερτροφία προστάτη (άνδρες)
Πολυτοκία (γυναίκες)
Άνοια
Σακχαρώδης διαβήτης
Κακώσεις σπονδυλικής στήλης
Σκλήρυνση κατά πλάκας
Κακή γενική κατάσταση

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΑΚΡΑΤΕΙΑΣ ΟΥΡΩΝ

ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Λοιμώξεις ουροποιητικού συστήματος
Κολπική έκκριση (γυναίκες)
Ουρηθρική έκκριση (άνδρες)
Δράση φαρμάκων (διουρητικά)

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ

Γενική ούρων – συνήθως, φυσιολογική. Μπορεί να δείξει γλυκοζουρία (σακχαρώδης διαβήτης), πρωτεϊνουρία (σπειραματονεφρίτιδα), λευκοκυττάρωση (φλεγμονές), ερυθροκύτταρα (όγκοι) ή βακτηρίδια (φλεγμονές)
Καλλιέργεια ούρων – θετική σε λοιμώξεις ουροποιητικού συστήματος
Ενδοφλέβια πυελογραφία – παθήσεις των νεφρών

Φάρμακα που μπορεί να μεταβάλλουν τα ευρήματα:

Διουρητικά (χαμηλό ειδικό βάρος ούρων)
Αντιβιοτικά (αρνητική καλλιέργεια ούρων)

Διαταραχές που μπορεί να μεταβάλλουν τα ευρήματα: Διαταραχές με παθολογικά εργαστηριακά ευρήματα επιδεινώνουν το πρόβλημα της ακράτειας

ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ

Σχετίζονται με τα βασικά αίτια της ακράτειας
Εξασθένηση ουρηθρικού σφιγκτήρα
Υπερτροφία προστάτη
Νευρογενής κύστη
Όγκοι κύστης
Λοιμώξεις ουροποιητικού συστήματος

ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ

Κυστεοουρηθρογράφημα μετά από ούρηση – μπορεί να δείξει παθολογική κύστη και/ή ουρήθρα
Διάγραμμα που λαμβάνεται με το κυστεόμετρο – μπορεί να δείξει παθολογική πίεση σφιγκτήρα ή παθολογική κύστη
Μέτρηση υπολειπόμενου ποσού ούρων μετά από κένωση

ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ

Υπερηχογράφημα νεφρών – μπορεί να δείξει αλλοιώσεις στους νεφρούς
Υπερηχογράφημα πυέλου – μπορεί να δείξει αλλοιώσεις στην πύελο
Υπερηχογράφημα δια μέσου του ορθού – μπορεί να δείξει αλλοιώσεις στον προστάτη

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ

Η διάγνωση συνήθως βασίζεται στο ιστορικό
Η κλινική εξέταση στους άνδρες πρέπει να συμπεριλαμβάνει ψηλάφηση της κοιλίας (για διογκωμένη κύστη), δακτυλική εξέταση (σε υπερτροφία προστάτη) και νευρολογική εξέταση
Η κλινική εξέταση στις γυναίκες πρέπει να συμπεριλαμβάνει ψηλάφηση κοιλίας (για διογκωμένη κύστη), κολποσκόπηση και αμφίχειρη γυναικολογική εξέταση (σε παθήσεις του γεννητικού συστήματος) και νευρολογική εξέταση
Μερικές φορές είναι χρήσιμο να αναπαραστήσει ο ασθενής της δραστηριότητες (όπως βήχας, φτέρνισμα, γέλιο) που οδηγούν στη διαφυγή ούρων

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΚΡΑΤΕΙΑΣ ΟΥΡΩΝ

ΕΝΔΕΙΚΝΥΟΜΕΝΗ ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ

Εξωτερικός ασθενής

ΓΕΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ

Διάγνωση και θεραπεία των πρωτοπαθών διαταραχών που σχετίζονται με τη ακράτεια (όπως, λοιμώξεις ουροποιητικού συστήματος, όγκοι κύστης, υπερτροφία προστάτη)
Καλή υγιεινή περινέου
Ασκήσεις μυών πυελικού εδάφους (Kegel)
Έλεγχος της διαφυγής με εξάσκηση
Διαλείπων καθετηριασμός (σε επιλεγμένες περιπτώσεις)
Πάνες ακράτειας
Μόνιμος καθετηριασμός (σε επιλεγμένες περιπτώσεις)

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Συνιστάται πλήρης δραστηριότητα

ΔΙΑΙΤΑ

Κανονική
Σε καταστάσεις όπου η πρόσβαση στο μπάνιο είναι περιορισμένη, συνιστάται αποφυγή λήψης μεγάλων ποσοτήτων υγρών ή ποτών που περιέχουν καφεΐνη ή αλκοόλ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ

Στο συγκεκριμένο πρόβλημα όσο και στην υποκείμενη διαταραχή
Οδηγίες για καλή διατροφή και άσκηση
Συχνότητα ούρησης που εξατομικεύεται
Εύκολη πρόσβαση στις τουαλέτες
Ασκήσεις (Kegel) μυών πυελικού εδάφους

ΦΑΡΜΑΚΑ

ΦΑΡΜΑΚΑ ΕΚΛΟΓΗΣ

Αστάθεια του εξωστήρα μυ:

Οξυβουκινίνη 2,5-5 mg 4 φορές την ημέρα
Προπανθελίνη 15-30 mg 3 φορές την ημέρα
Δικυκλομίνη 10-20 mg 4 φορές την ημέρα
Φλαβοξάτη 100-200 mg 3 φορές την ημέρα
Ιμιπραμίνη 25-50 mg 3 φορές την ημέρα

Ανεπάρκεια του σφιγκτήρα:

Ψευδοεφεδρίνη 30-60 mg 3 φορές την ημέρα
Φαινυλοπροπανολαμίνη 75 mg 2 φορές την ημέρα
Ιμιπραμίνη 25-50 mg 3 φορές την ημέρα

Υποτονική κύστη και ακράτεια εξ υπερχειλίσεως:

Βεθανεχόλη 10-30 mg 3 φορές την ημέρα

Υπερτροφία προστάτη και ακράτεια εξ υπερχειλίσεως:

Πραζοσίνη 1-2 mg 3 φορές την ημέρα
Φιναστερίδη 5 mg 5 φορές την ημέρα

Αντενδείξεις:

Λαμβάνονται υπόψη για κάθε φάρμακο προτού την έναρξη της θεραπείας
Αντιχολινεργικοί παράγοντες αντενδείκνυνται σε ασθενείς με γλαύκωμα ή υπερτροφία του προστάτη

Προφυλάξεις:

Χορήγηση της ελάχιστης δόσης στους ηλικιωμένους ασθενείς
Συνήθεις παρενέργειες: ξηροστομία, θόλωση οράσεως, δυσκοιλιότητα, ορθοστατική υπόταση, διανοητική σύγχυση

Η θεραπεία για την ακράτεια ούρων εξαρτάται από τον τύπο της ακράτειας, τη σοβαρότητα και την υποκείμενη αιτία. Μπορεί να χρειαστεί συνδυασμός θεραπειών. Εάν μια υποκείμενη κατάσταση προκαλεί τα συμπτώματά σας, ο γιατρός σας θα αντιμετωπίσει πρώτα αυτήν την κατάσταση.

Ο γιατρός είναι πιθανό να προτείνει πρώτα τις λιγότερο επεμβατικές θεραπείες και να προχωρήσει σε άλλες επιλογές μόνο εάν αυτές οι τεχνικές αποτύχουν.

Τεχνικές συμπεριφοράς

Ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει:

Ασκήσεις ουροδόχου κύστης, προγραμματισμό ούρησης, διαχείριση υγρών και διατροφής, για να ανακτήσετε τον έλεγχο της ουροδόχου κύστης. Ίσως, χρειαστεί να μειώσετε ή να αποφύγετε αλκοόλ, καφεΐνη ή όξινα τρόφιμα. Η μείωση της κατανάλωσης υγρών, η απώλεια βάρους ή η αύξηση της σωματικής δραστηριότητας μπορεί, επίσης, να διευκολύνουν το πρόβλημα. Οι ασκήσεις μυών πυελικού εδάφους και η ηλεκτρική διέγερση όπου τα ηλεκτρόδια εισάγονται προσωρινά στο ορθό ή στον κόλπο για να διεγείρουν και να ενισχύουν τους μυς του πυελικού εδάφους είναι αποτελεσματικά για την ακράτεια ούρων.

Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται, συνήθως, για τη θεραπεία της ακράτειας περιλαμβάνουν:

-Αντιχολινεργικά. Αυτά τα φάρμακα μπορούν να ηρεμήσουν μια υπερδραστήρια ουροδόχο κύστη και μπορεί να είναι χρήσιμα για την ακράτεια (οξυβουτυνίνη, τολτεροδίνη, δαριφενασίνη, φεσοτεροδίνη, solifenacin και trospium.

–Mirabegron. Χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της ακράτειας. Αυτό το φάρμακο χαλαρώνει τον μυ της ουροδόχου κύστης και μπορεί να αυξήσει την ποσότητα ούρων που μπορεί να συγκρατήσει η κύστη σας.

-Άλφα αποκλειστές. Σε άνδρες με ακράτεια ώθησης ή υπερχείλισης, αυτά τα φάρμακα χαλαρώνουν τους μυς του αυχένα της ουροδόχου κύστης και τις μυϊκές ίνες στον προστάτη και διευκολύνουν την εκκένωση της ουροδόχου κύστης (ταμσουλοσίνη, αλφουζοσίνη, σιλοδοσίνη, δοξαζοσίνη και τεραζοσίνη.

-Τοπικά οιστρογόνα. Για τις γυναίκες, η εφαρμογή τοπικών οιστρογόνων χαμηλής δόσης σε μορφή κολπικής κρέμας, δακτυλίου ή επιθεμάτων μπορεί να αναζωογονήσει τους ιστούς στην ουρήθρα και στην κολπική περιοχή. Τα συστηματικά οιστρογόνα, ως χάπια, δεν συνιστώνται για την ακράτεια ούρων και μπορεί ακόμη και να την επιδεινώσουν.

Ιατρικές συσκευές

Μια μικρή συσκευή τύπου ταμπόν εισάγεται στην ουρήθρα πριν από μια συγκεκριμένη δραστηριότητα, όπως το τένις, που μπορεί να προκαλέσει ακράτεια. Το ένθετο λειτουργεί ως βύσμα για την αποφυγή διαρροής και αφαιρείται πριν από την ούρηση ή ένα άκαμπτο δαχτυλίδι που εισάγεται στον κόλπο και το φοράτε όλη την ημέρα. Η συσκευή χρησιμοποιείται, συνήθως, σε πρόπτωση μήτρας που προκαλεί ακράτεια.

Επεμβατικές θεραπείες

Συσκευή διέγερσης ιερού νεύρου

Ενέσεις υλικού. Ένα συνθετικό υλικό εγχύεται σε ιστό που περιβάλλει την ουρήθρα. Το διογκωτικό υλικό βοηθά να διατηρηθεί η ουρήθρα κλειστή και να μειωθεί η διαρροή ούρων. Αυτή η διαδικασία είναι γενικά πολύ λιγότερο αποτελεσματική από τις πιο επεμβατικές θεραπείες, όπως η χειρουργική επέμβαση για ακράτεια στρες και συνήθως, πρέπει να επαναλαμβάνεται τακτικά.

Τοξίνη αλλαντίασης τύπου Α (Botox). Ενέσεις Botox στο μυ της ουροδόχου κύστης μπορεί να είναι χρήσιμες

Χειρουργική επέμβαση

Εάν δεν λειτουργούν άλλες θεραπείες, πολλές χειρουργικές επεμβάσεις μπορούν να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα που προκαλούν ακράτεια ούρων:

Λωρίδες του ιστού του σώματός σας, συνθετικό υλικό ή πλέγμα χρησιμοποιούνται για να δημιουργήσουν μια πυελική σφεντόνα γύρω από την ουρήθρα και την περιοχή του πυκνού μυός όπου η ουροδόχος κύστη συνδέεται με την ουρήθρα (λαιμός της ουροδόχου κύστης). Η σφεντόνα βοηθά στη διατήρηση της ουρήθρας κλειστής, ειδικά όταν βήχετε ή φταρνίζεστε.

Στήριξη στην ουρήθρα και στον αυχένα της ουροδόχου κύστης – μια περιοχή πυκνού μυός όπου η ουροδόχος κύστη συνδέεται με την ουρήθρα. Περιλαμβάνει κοιλιακή τομή, οπότε γίνεται κατά τη διάρκεια γενικής ή σπονδυλικής αναισθησίας.

Σε γυναίκες με μικτή ακράτεια και πρόπτωση πυελικού οργάνου, η χειρουργική επέμβαση μπορεί να περιλαμβάνει συνδυασμό μιας διαδικασίας σφεντόνας και χειρουργικής επέμβασης πρόπτωσης.

Τεχνητός σφιγκτήρας ούρων. Στους άνδρες, ένας μικρός δακτύλιος γεμάτος με υγρό εμφυτεύεται γύρω από το λαιμό της ουροδόχου κύστης για να κρατήσει τον ουροποιητικό σφιγκτήρα κλειστό μέχρι να είστε έτοιμοι να ουρήσετε. Για ούρηση, πιέζετε μια βαλβίδα εμφυτευμένη κάτω από το δέρμα που προκαλεί το ξεφούσκωμα του δακτυλίου και επιτρέπει στα ούρα από την κύστη σας να ρέουν.

Απορροφητικές πάνες και καθετήρες

Εάν οι ιατρικές θεραπείες δεν μπορούν να εξαλείψουν εντελώς την ακράτεια, μπορείτε να δοκιμάσετε προϊόντα που βοηθούν στην ανακούφιση της ταλαιπωρίας:

Πάνες και προστατευτικά ενδύματα.

Καθετήρας. Εισάγετε έναν μαλακό σωλήνα (καθετήρα) στην ουρήθρα σας αρκετές φορές την ημέρα για να αποστραγγίσετε την ουροδόχο κύστη σας. Θα σας δοθούν οδηγίες για τον καθαρισμό αυτών των καθετήρων για ασφαλή χρησιμοποίηση.

Τρόπος ζωής και θεραπείες στο σπίτι

Αφήστε το δέρμα σας να στεγνώσει στον αέρα

Αποφύγετε το συχνό πλύσιμο, διότι αυτό μπορεί να προκαλεί λοιμώξεις της ουροδόχου κύστης

Χρησιμοποιήσετε μια κρέμα φραγμού, όπως βούτυρο κακάο, για να προστατεύσετε το δέρμα σας από τα ούρα

Εάν έχετε νυχτερινή ακράτεια ούρων, κάντε την τουαλέτα πιο βολική

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ

Κάθε 2 εβδομάδες στην αρχή (ενόσω ο ασθενής μαθαίνει τις ασκήσεις και έχει αρχίσει η θεραπεία)
Κάθε τρίμηνο στη συνέχεια, όταν ο ασθενής βρίσκεται υπό έλεγχο και το θεραπευτικό σχήμα σταθεροποιείται
Παρακολούθηση για την εμφάνιση παρενεργειών
Έλεγχος ορθοστατικής υπότασης
Συνιστάται μέτρηση ενδοφθάλμιας πίεσης στους ασθενείς υψηλού κινδύνου
Περιοδική ανάλυση ούρων για την πρώιμη ανίχνευση λοιμώξεων του ουροποιητικού συστήματος

ΠΡΟΛΗΨΗ/ΑΠΟΦΥΓΗ

Ισομετρικές ασκήσεις Kegel σε γυναίκες μετά από τοκετό
Τακτική εξέταση της πυέλου σε γυναίκες για πιθανές διαταραχές
Τακτική εξέταση του ορθού σε άνδρες για την πρώιμη ανίχνευση διαταραχών του προστάτη. Αντιμετώπιση υπερτροφίας

ΠΙΘΑΝΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ