Βακτηριακή πνευμονία

Χρήσιμες πληροφορίες για τη βακτηριακή πνευμονία

Βακτηριακή πνευμονία είναι μία οξεία βακτηριακή λοίμωξη του πνευμονικού παρεγχύματος. Είναι περισσότερο συνήθης σε ενήλικες και πολύ λιγότερο συνήθης σε παιδιά από ότι η ιογενής πνευμονία. Η λοίμωξη μπορεί να είναι εξωνοσοκομειακά αποκτηθείσα ή ενδονοσοκομειακά (αποκτηθείσα σε νοσοκομείο από έναν ενδονοσοκομειακό ασθενή για τουλάχιστον 72 ώρες). Συνηθέστερα, η εξωνοσοκομειακά αποκτηθείσα νόσος προκαλείται από πνευμονιόκοκκο (streptococcus pneumoniae) ή αιμόφιλο ινφλουέντζας. Η ενδονοσομοκομειακή πνευμονία προέρχεται συνήθως από Gram (-) βακτήρια (60%), όπως ψευδομονάδα ή αν προέρχεται από Gram (+) από σταφυλόκοκκο (14,5%)

Επικρατέστερη ηλικία: Όλες οι ηλικίες

Επικρατέστερο φύλο: Άνδρες > Γυναίκες

ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΒΑΚΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΝΕΥΜΟΝΙΑΣ

Κύρια σημεία και συμπτώματα: 

• Βήχας
• Πυρετός
• Θωρακικό άλγος
• Ρίγος με αιφνίδια έναρξη
• Σκούρα, παχύρευστα ή αιματηρά (σκωριόχροα) πτύελα

Άλλα:

• Κοιλιακή διάταση
• Κοιλιακό άλγος
• Ανορεξία
• Άγχος
• Βρογχική αναπνοή
• Αμβλύτητα στην επίκρουση στο θώρακα
• Σύγχυση
• Τρίζοντες (ρόγχοι)
• Κυάνωση
• Ελαττωμένοι αναπνευστικοί ήχοι
• Αφυδάτωση
• Παραλήρημα
• Εφίδρωση
• Ανησυχία
• Δύσπνοια
• Αιγοφωνία
• Ερυθρότητα προσώπου
• Πονοκέφαλος
• Αιμόπτυση
• Κακουχία
• Μυαλγία
• Πλευριτικός ήχος τριβής
• Πλευρίτιδα
• Πλευριτικό άλγος
• Κατάπτωση
• Νευρικότητα
• Ρόγχοι
• Ρίγη
• Πόνος στο λαιμό
• Εμβροντησία
• Ταχυκαρδία
• Ταχύπνοια
• Φωνητικές δονήσεις
• Αδυναμία
• Άφωνος στηθολαλιά

ΑΙΤΙΑ ΒΑΚΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΝΕΥΜΟΝΙΑΣ

• Αιματογενής διασπορά του μικροοργανισμού
• Εισπνοή του μικροοργανισμού
• Εισρόφηση του μολυσματικού παράγοντα από το στοματοφάρυγγα

Παθογόνα βακτήρια:

• Streptococcus pneumoniae (πνευμονιόκοκκος)
• Αιμόφιλος ινφλουέντζας
• Χρυσίζων σταφυλόκοκκος
• Lagionella pneumonophilla
• Moraxella catarrhalis (Branhamella catarrhalis)
• Μυκόπλασμα πνευμονίας
• Klebsiella pneumoniae
• Pseudomonas aeruginosa
• Escherichia coli

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΒΑΚΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΝΕΥΜΟΝΙΑΣ

• Ιογενείς λοιμώξεις
• Παραμονή στο νοσοκομείο
• Οριακές ηλικίες
• Αλκοολισμός
• AIDS ή άλλη ανοσοκαταστολή
• Κάπνισμα
• Νεφρική ανεπάρκεια
• Καρδιαγγειακή νόσος
• Λειτουργική ασπληνία
• Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια
• Σακχαρώδης διαβήτης
• Κακή διατροφή
• Κακοήθεια
• Γενική αναισθησία
• Μηχανικός αερισμός
• Αλλαγή στο επίπεδο συνείδησης ή έμετος (π.χ. σπασμοί, ανακοπή, νευρομυϊκή νόσος κλπ.)

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΒΑΚΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΝΕΥΜΟΝΙΑΣ

ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Άλλα αίτια λοιμώδους πνευμονίτιδας: Ιοί (αναπνευστικοί, συγκυτιακοί, αδενοϊοί, παραϊνφλουέντζας, ινφλουέντζας Α και Β, ανεμοβλογιάς, ιλαράς, ερυθράς, εντεροϊοί, Epstein-Barr), νοκάρδια, μύκητες (βλαστομύκητες, κρυπτόκοκκοι, ασπέργιλλοι, ιστοπλάσματα, coccidioides, pneumokystis carinii), πρωτόζωα (τοξόπλασμα), χλαμύδια (πνευμονίας, ψιττακώσεως, τραχώματος), ρικέτσια (coxiella burnetti – πυρετού Q). Επίσης φυματίωση, πνευμονική εμβολή με έμφρακτο, αποφρακτική βρογχιολίτιδα με οργανωμένη πνευμονία, πνευμονική θλάση, πνευμονική αγγειΐτιδα, οξεία σαρκοείδωση, πνευμονίτιδα από υπερευαισθησία, πνευμοθώρακας και άλλα αίτια

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ

• Λευκοκυττάρωση με στροφή του τύπου προς τα αριστερά
• Αιμοσυμπύκνωση
• Υπονατριαιμία
• Αύξηση τρανσαμινασών
• Πρωτεϊνουρία
• Υποξαιμία
• Υποκαπνία αρχικά, μετά υπερκαπνία
• Καλλιέργεια αίματος – θετική σε 20-30% των ασθενών με εξωνοσοκομειακή πνευμονία
• Ορός ή ούρα – πνευμονιοκοκκικό αντιγόνο
• Βρογχοσκόπηση με χρήση προστατευμένου καθετήρα με ψήκτρα – σημαντική σε περισσότερους από ή 1.000 μικροοργανισμούς
• Καλλιέργεια βρογχοσκοπικής βρογχοκυψελιδικής έκπλυσης – σημαντική σε περισσότερους από ή 10.000 μικροοργανισμούς

ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ

Πνεύμονας:

• Θετική χρώση Gram για βακτήρια
• Υγρό οιδήματος
• Ερυθρά ηπάτωση
• Φαία ηπάτωση
• Τμηματική, λοβώδης ή πολυεστιακή περιβρογχική πύκνωση

ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ

• Καλλιέργεια διατραχειακού εισροφήματος
• Καλλιέργεια βρογχοκυψελιδικής έκπλυσης
• Βρογχοσκόπηση με χρήση προστατευμένου καθετήρα με ψήκτρα
• Ακτινογραφίες θώρακα σε οριζόντια θέση για έλεγχο παραπνευμονικής πλευριτικής συλλογής
• Καλλιέργεια πλευριτικού υγρού
• pH πλευριτικού υγρού (αεροστεγές δείγμα τοποθετημένο σε πάγο, στέλνεται στο εργαστήριο αερίων αίματος)

ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ

Ακτινογραφία θώρακα:

• Αεροβρογχογράφημα
• Λοβώδης ή τμηματική πύκνωση
• Βρογχοπνευμονία
• Πλευριτικό υγρό

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ

• Προκλητά πτύελα για καλλιέργεια (15 λεπτά, 3% σε άλας από εκνεφωτή, αφού ο ασθενής έχει ξεπλύνει το στόμα του)
• Ρινοτραχειακή αναρρόφηση για καλλιέργεια
• Βρογχοσκόπηση με βρογχοκυψελιδική έκπλυση ή βρογχοσκόπηση με χρήση προστατευμένου καθετήρα με ψήκτρα για καλλιέργεια
• Παρακέντηση θώρακα για μελέτη του πλευριτικού υγρού
• Διαθωρακική παρακέντηση με λεπτή βελόνα για καλλιέργεια
• Καλλιέργεια αίματος

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΒΑΚΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΝΕΥΜΟΝΙΑΣ

ΕΝΔΕΙΚΝΥΟΜΕΝΗ ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ

• Εξωνοσοκομειακή προσβολή – εξωνοσοκοαντιβιομειακός ασθενής για ήπια περίπτωση, ενδονοσοκομειακός ασθενής για μέτρια ως σοβαρή κατάσταση, όπως πολυλοβώδης εμφάνιση, υποξαιμία, υπόταση, συνυπάρχουσα νόσο και οριακές ηλικίες
• Ενδονοσοκομειακή – ασθενείς ήδη βρίσκονται στο νοσοκομείο

ΓΕΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ

• Αντιμικροβιακή θεραπεία για το πιο πιθανό παθογόνο
• Λάβετε υπόψη το οξυγόνο, για ασθενείς με κυάνωση, υποξία, δύσπνοια, κυκλοφορικές διαταραχές ή παραλήρημα
• Μηχανικός αερισμός για αναπνευστική ανεπάρκεια
• Φυσιοθεραπεία θώρακος
• Ενυδάτωση
• Ρινοτραχειακή αναρρόφηση
• Αναλγησία για τον πόνο
• Διόρθωση ηλεκτρολυτών
• Απομόνωση του αναπνευστικού αν υπάρχει πιθανότητα φυματίωσης

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Κλινήρης και/ή μειωμένη δραστηριότητα κατά τη διάρκεια της οξείας φάσης

ΔΙΑΙΤΑ

• Τίποτα από το στόμα αν υπάρχει αρχόμενη αναπνευστική ανεπάρκεια
• Συστήστε μαλακές τροφές, που είναι εύκολο να φαγωθούν

ΦΑΡΜΑΚΑ ΒΑΚΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΝΕΥΜΟΝΙΑΣ

ΦΑΡΜΑΚΑ ΕΚΛΟΓΗΣ

Αρχική θεραπεία:

• Συνήθως εμπειρική για τα πιο πιθανά παθογόνα (αν έχει αναγνωριστεί ειδική αιτιολογία, μπορεί να προστεθεί αντιμικροβιακή θεραπεία)
• Για τον κατά τα άλλα υγιή ενήλικα με εξωνοσοκομειακή πνευμονία – ερυθρομυκίνη 500 mg ΕΦ κάθε 6 ώρες (θεραπεύει επαρκώς το μυκόπλασμα και τη Legionella)
• Για ενδονοσοκομειακή πνευμονία – κεφαλοσπορίνη 3ης γενιάς (κεφοταξίμη ή κεφτιζοξίμη) μαζί με βανκομυκίνη. Αν υπάρχει ανησυχία για ψευδομονάδα, χρησιμοποιείστε πενικιλλίνη κατά της ψευδομονάδας (πιπερακιλλίνη, μεζλοκιλίνη ή τικαρκιλλίνη) ή κεφαλοσπορίνη (κεφταζιδίμη) συν μια αμινογλυκοσίδη
• Αναλγητικά για πλευριτικό πόνο

Θεραπεία για συγκεκριμένο οργανισμό:

• S. pneumoniae – πενικιλλίνη G ή από το στόμα πενικιλλίνη V. Εάν υπάρχει υψηλή επίπτωση ανθεκτικού στην πενικιλλίνη S. pneumoniae σκεφτείτε τη βανκομυκίνη ή τη φθοριοκινολόνη (κιπροφλοξασίνη, οφλοξασίνη)
• Η. influezae – αμπικιλλίνη ή αμοξυκιλλίνη. Για σοβαρές λοιμώξεις – κεφοταξίμη ή κεφτριαξόνη
• Χρυσίζων σταφυλόκοκκος – ναφσικιλλίνη, βανκομυκίνη (αν υπάρχει μεγάλη επίπτωση ανθεκτικού στη μεθικιλλίνη χρυσίζοντα σταφυλοκόκκου)
• Είδη κλεμπσιέλλας – αμινογλυκοσίδης συν κεφαλοσπορίνη
• Ψευδομονάδα – αμινογλυκοσίδη συν πενικιλλίνη κατά της ψευδομονάδας ή κεφταζιδίμη
• Moraxella catarrhalis – κεφαλοσπιορίνη 2ης γενιάς (κεφακλόρη, κεφουροξίμη ακετυλική)
• Chlamydia pneumoniae – τετρακυκλίνη
• Μυκόπλασμα πνευμονίας – ερυθρομυκίνη
• Lagionella pneumonophilla – ερυθρομυκίνη

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ

• S. pneumoniae – ερυθρομυκίνη, κεφαλοσπορίνη
• Αιμόφιλος ινφλουέντζας – κεφουροξίμη, τριμεθοπρίμη/σουλφαμεθοξαζόλη, τετρακυκλίνη, χλωραμφενικόλη
• Χρυσίζων σταφυλόκοκκος – κεφαλοσπορίνη 1ης γενιάς, βανκομυκίνη, κλινδαμυκίνη, κιπροφλοξασίνη
• Κλεμπσιέλλα – χλωραμφενικόλη, κιπροφλοξασίνη
• E. Coli – αμπικιλλίνη, κεφαλοσπορίνη, κιπροφλοξασίνη, χλωραμφενικόλη
• Ψευδομονάδα – αμινογλυκοσίδη συν κεφταζιδίμη, κεφταζιδίμη, ιμιπενέμη
• Moraxella catarrhalis – αμοξυκιλλίνη με άλας κλαβουλανικού οξέος, τριμεθοπρίμη/σουλφαμεθοξαζόλη, τετρακυκλίνη, κλαριθρομυκίνη, αξιθρομυκίνη, κιπροφλοξασίνη, οφλοξασίνη
• Μυκόπλασμα πνευμονίας – κλαριθρομυκίνη, αζιθρομυκίνη, τετρακυκλίνη
• Legionella pneymophila – κλαριθρομυκίνη, αζιθρομυκίνη, ρθφαμπικίνη, κιπροφλοξασίνη, οφλοξασίνη

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ

• Αν γίνεται εξωνοσοκομειακή θεραπεία, κάνετε καθημερινή εκτίμηση της προόδο του ασθενούς
• Ακτινογραφίες θώρακος παίρνουν χρόνο για να καθαρίσουν και μπορεί να μη δείξουν καθαρές, παρ’ όλο που ο ασθενής βελτιώνεται. Επαναλάβετε τη μελέτη περίπου 6 εβδομάδες μετά την ανάρρωση για να επιβεβαιώσετε ότι η πνευμονία δεν προκλήθηκε από μία αποφρακτική ενδοβρογχική βλάβη
• Επανάληψη των καλλιεργειών, εφ’ όσον έχει αρχίσει η θεραπεία δεν είναι αναγκαία

ΠΡΟΛΗΨΗ/ΑΠΟΦΥΓΗ

• Πολυδύναμο πνευμονοκοκκικό εμβόλιο
• Μειώστε τους παράγοντες κινδύνου όπου είναι δυνατόν
• Αποφύγετε την αδιάκριτη χρήση αντιβιοτικών κατά τη διάρκεια λιγότερο σημαντικών ιογενών λοιμώξεων
• Ετήσιο εμβόλιο κατά της γρίπης για τα άτομα υψηλού κινδύνου
• Κλινήρεις και μετεγχειρητικοί ασθενείς – ασκήσεις βαθιάς αναπνοής και βήχα, προλάβετε την αναρρόφηση κατά τη διάρκεια της θρέψης με ρινογαστρικό καθετήρα

ΠΙΘΑΝΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ

• Εμπύημα
• Πνευμονικό απόστημα
• Πυώδης περικαρδίτιδα
• Πλευρίτιδα
• Πλευριτικό υγρό
• Νέκρωση πνεύμονα
• Επιλοίμωξη ή ανθεκτική λοίμωξη
• Σύνδρομο πολλαπλής δυσλειτουργίας οργάνων
• Σύνδρομο αναπνευστικής δυσχέρειας ενήλικα

ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ 

• Συνήθως πορεία – οξεία. Σε κατά τα άλλα υγιές άτομο, η βελτίωση εμφανίζεται και ο πυρετός λύεται σε 1-3 ημέρες
• Ολική θνησιμότητα περίπου 5%
• Φτωχότερη πρόγνωση – οριακές ηλικίες, θετικές καλλιέργειες αίματος, χαμηλά λευκά αιμοσφαίρια, παρουσία σχετιζόμενης νόσου, ανοσοκαταστολή

ΔΙΑΦΟΡΑ

ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

• Αλκοολισμός
• Κάπνισμα
• Λοίμωξη ανώτερου αναπνευστικού

ΗΛΙΚΙΑΚΑ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

Παιδιατρικό: Υψηλή νοσηρότητα και θνησιμότητα σε παιδιά κάτω του ενός έτους

Γηριατρικό: 

• Υψηλή νοσηρότητα και θνησιμότητα αν ο ασθενής είναι πάνω από 70 ετών, ειδικά με σχετιζόμενη νόσο ή παράγοντα κινδύνου
• Για προφύλαξη – εμβολιασμός αν είναι 65 χρόνων ή μεγαλύτερος, ακόμα και αν είναι υγιής

ΑΛΛΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

Ο εμβολιασμός συνιστάται για παιδιά άνω των 2 ετών και ενήλικες με αυξημένο κίνδυνο: Χρόνια νόσος, σπληνική δυσλειτουργία ή ασπληνία, νόσος του Hodgkin, πολλαπλούν μυέλωμα, κίρρωση, αλκοολισμός, νεφρωσικό σύνδρομο, μεταμόσχευση οργάνου, ανοσοκαταστολή, νέφρωση, ηλικία άνω των 65 ετών

Τα καλύτερα συμπληρώματα διατροφής για τις λοιμώξεις

Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για τις λοιμώξεις

Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό.

Διαβάστε, επίσης,

Χρήσιμες πληροφορίες για την πνευμονία από μυκόπλασμα

Ιογενής πνευμονία

Χρήσιμες πληροφορίες για τη γρίπη

Άτυπη πνευμονία

Λοίμωξη από αναπνευστικό συγκυτιακό ιό

www.emedi.gr