Νεφρολιθίαση

Χρήσιμες πληροφορίες για τη νεφρολιθίαση

Νεφρολιθίαση είναι όταν οι νεφρικοί λίθοι αναπτύσσονται κατά μήκος ολόκληρου του ουροποιητικού συστήματος και αποτελούν συνήθη αίτια πόνου, λοίμωξης και απόφραξης.

Η παθογένεια είναι πολυπαραγοντική. Οι λίθοι αρχικά σχηματίζονται στο εγγύς ουροποιητικό και μεταφέρονται.

Συνήθως, εντοπίζονται σε τρία σημεία του ουρητήρα – στην ουρητηροπυελική συμβολή, όπου ο ουρητήρας διασταυρώνει τα αγγεία του λαγονίου πλέγματος και στην ουρητηροκυστική συμβολή.

Οι νεφρικοί λίθοι είναι 4 βασικών ειδών:

• Λίθοι από ασβέστιο – 80%
• Λίθοι από ουρικό οξύ – 5%
• Λίθοι από κυστίνη – 2%
• Λίθοι από στρουβίτη

Επηρεαζόμενα συστήματα: Νεφρικό/Ουροποιητικό

Γενετική: Γενετικοί λόγοι συμμετέχουν στην παραγωγή λίθων από κυστίνη – σύμφυτη διαταραχή του μεταβολισμού των αμινοξέων προκαλεί κυστινουρία

Επικρατέστερη ηλικία: 30-50 χρόνων, συχνότερη στην τρίτη ηλικία

Επικρατέστερο φύλο:

• Ποικίλει ανάλογα με τον τύπο του λίθου
• Λίθοι από ασβέστιο: Άνδρες > Γυναίκες (3:1)
• Λίθοι από στρουβίτη: Γυναίκες > Άνδρες

ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΝΕΦΡΟΛΙΘΙΑΣΗΣ

• Πόνος στη ράχη και κωλικός νεφρού – έντονος πόνος στην οσφύ αυξομειούμενης έντασης
• Ο πόνος μπορεί να αντανακλά στους βουβώνες, στους όρχεις, στην ηβική περιοχή ή στο αιδοίο
• Μπορεί να είναι ασυμπτωματική
• Αιματουρία, δυσουρία και ενοχλήματα, συχνουρία
• Ρίγη και πυρετός εάν συνοδεύεται από οξεία λοίμωξη λόγω απόφραξης
• Υπέρταση λόγω του πόνου
• Εφίδρωση, ταχυκαρδία, ταχύπνοια
• Συμπτώματα από το γαστρεντερικό σύστημα – ναυτία, έμετος, διάταση της κοιλίας με συνοδό αντανακλαστικό ειλεό
• Ευαισθησία των πλευροσπονδυλικών γωνιών (σημείο Giordano)

ΑΙΤΙΑ ΝΕΦΡΟΛΙΘΙΑΣΗΣ

• Αυξημένος κορεσμός των ούρων με άλατα τα οποία ευθύνονται για τον σχηματισμό λίθων
• Προσχηματισμένοι κρύσταλλοι
• Διαταραχή των αναστολέων δημιουργίας κρυστάλλων
• Λίθοι από ασβέστιο – λόγω υπερασβεστιουρίας, υπερπαραθυρεοειδισμού, αύξηση των οξαλικών αλάτων, μείωση των κιτρικών στα ούρα
• Λίθοι από ουρικό οξύ – λόγω μικρής ποσότητας ούρων, υπερπαραγωγή ουρικού οξέος, όξινο pH ούρων
• Λίθοι από κυστίνη – σύμφυτη διαταραχή στη μεταφορά των αμινοξέων (κυστινουρία)
• Λίθοι από στρουβίτη – λόγω αλκαλικού pH ούρων συνήθως μετά λοίμωξη από μικροοργανισμούς που διασπούν την ουρία (π.χ. Proteus mirabilis)

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΝΕΦΡΟΛΙΘΙΑΣΗΣ

• Ενδογενείς παράγοντες – νεφρική σωληναριακή οξέωση, κυστινουρία, γενετικές ανωμαλίες
• Εξωγενείς παράγοντες – γεωγραφικοί, κλιματικοί και εποχικοί, μικρή πρόσληψη νερού, δίαιτα με υψηλή περιεκτικότητα σε ζωικές πρωτεΐνες, καθιστική ζωή

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΝΕΦΡΟΛΙΘΙΑΣΗΣ

ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ 

• Οξεία περιτονίτιδα
• Γαστρεντερίτιδα
• Οξεία σκωληκοειδίτιδα
• Κολίτιδα
• Εκκολπωματίτιδα
• Σαλπιγγίτιδα
• Χολοκυστίτιδα
• Παροξυσμός γαστρικού έλκους
• Παγκρεατίτιδα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΝΕΦΡΟΛΙΘΙΑΣΗΣ

• Γενική αίματος με τύπο λευκών – κοιτάξτε για σημεία λοίμωξης
• Ουρία/κρεατινίνη – εκτιμήστε τη νεφρική λειτουργία
• Καλλιέργεια ούρων και δοκιμασία ευαισθησίας εάν υπάρχει υποψία λοίμωξης
• Ca++, PO4, ουρικό οξύ σε υποτροπιάζουσα νόσο
• Γενική ούρων

1. Μικροσκοπική ή μακροσκοπική αιματουρία, πυουρία
2. Βακτηριουρία
3. Κρύσταλλοι
4. Όξινο pH – λίθοι ουρικού ή κυστίνης
5. Αλκαλικό pH = λίθοι από στρουβίτη

Διαταραχές που μπορεί να μεταβάλλουν τα ευρήματα: Άλλες υποκείμενες λοιμώξεις ή νεφρικές διαταραχές

ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ

Λίθοι από ασβέστιο, ουρικό οξύ, κυστίνη, στρουβίτη

ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ

Συλλογή ούρων 24ωρου για Ca++, ουρικό οξύ, Mg++, οξαλικά, κιτρικά και κρεατινίνη

ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΝΕΦΡΟΛΙΘΙΑΣΗΣ

• Απλή ακτινογραφία κοιλίας (μπορεί να χρειαστεί και πλάγια) – 90% των λίθων είναι ακτινοσκιεροί. Οι λίθοι από φωσφορικό Ca++ είναι οι πιο ακτινοσκιεροί ακολουθούμενοι από τους λίθους από οξαλικό Ca++, στρουβίτη και κυστίνη. Οι λίθοι από ουρικό είναι ακτινοδιαπερατοί. Συνήθως οι λίθοι για να είναι ορατοί στην απλή ακτινογραφία πρέπει να έχουν διάμετρο μεγαλύτερη των 2 mm
• Ενδοφλέβια πυελογραφία – για να εκτιμηθεί η έκταση της απόφραξης και να ανιχνευθούν οι ακτινοδιαπερατοί λίθοι
• Οι τομογραφίες μπορεί να αναδείξουν έναν λίθο που στην απλή ακτινογραφία λόγω αερίων ή κοπράνων δεν φαίνεται
• Παλίνδρομη ουρογραφία – σπάνια χρειάζεται, μόνον όταν υπάρχουν υπόνοιες για την διάγνωση ή ο ασθενής είναι αλλεργικός στο ενδοφλέβιο σκιαγραφικό. Μπορεί να βοηθήσει στην διάγνωση της υδρονέφρωσης
• Αξονική τομογραφία – χρήσιμη στην διαφορική διάγνωση των λίθων από άλλες αιτίες που προκαλούν απόφραξη όπως είναι οι νεοπλασίες. Επίσης, χρήσιμη εάν υποψιαζόμαστε ακτινοδιαπερατό λίθο ή όγκο
• Μαγνητική τομογραφία

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ

Παλίνδρομη ουρογραφία – σπάνια χρειάζεται

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΝΕΦΡΟΛΙΘΙΑΣΗΣ

ΕΝΔΕΙΚΝΥΟΜΕΝΗ ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ

Γενικά εξωτερικοί ασθενείς (90%) εκτός και αν συνυπάρχει λοίμωξη, έντονη ναυτία ή εμετός ή όταν οι λίθοι έχουν διάμετρο πάνω από 6 mm

ΓΕΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ

• Αντιμετώπιση του πόνου
• Εντατική χορήγηση υγρών
• Δείγμα ούρων για ανάλυση και συλλογή των λίθων
• Η θεραπεία περιλαμβάνει διαδερμική ή συστηματική χημική αποσύνθεση, ενδοουρηθρική αφαίρεση του λίθου, εξωσωματική λιθοτριψία και σπάνια ανοικτό χειρουργείο

ΔΙΑΙΤΑ

• Χαμηλής περιεκτικότητας σε ζωικά λίπη
• Αυξημένης περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες (ιδιαίτερα δημητριακά)
• Αυξημένη πρόσληψη υγρών ώστε η ποσότητα των ούρων να είναι πάνω από 3 λίτρα ημερησίως
• Άλλοι περιορισμοί στην δίαιτα εξαρτώνται από τον τύπο του λίθου

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ

• Συμμόρφωση με τις συστάσεις σχετικά με την δίαιτα και την πρόσληψη υγρών
• Οδηγίες για αδυνάτισμα

ΦΑΡΜΑΚΑ ΝΕΦΡΟΛΙΘΙΑΣΗΣ

ΦΑΡΜΑΚΑ ΕΚΛΟΓΗΣ

• Αναλγησία: Demerol 50-100 mg EM κάθε 3-4 ώρες ή μορφίνη 10-15 mg ΕΜ κάθε 3-4 ώρες
• Για τους λίθους από Ca++ λόγω υπερασβεστιουρίας: υδροχλωροθειαζίδη 50 mg δύο φορές την ημέρα
• Για τους λίθους από οξαλικά Ca++ λόγω υπερουρικοζουρίας: αλλοπουρινόλη 100 mg τρεις φορές την ημέρα

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ

• Ketorolac tromethamine 30-60 mg ΕΜ, μετά 30 mg κάθε 6 ώρες (μπορεί να προκαλέσει αιμορραγία από το γαστρεντερικό σύστημα σε μερικούς ασθενείς)
• Percocet, Tylenol 3, άλλα από του στόματος ναρκωτικά

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ

• Απλή ακτινογραφία κοιλίας ανά 1-2 εβδομάδες για να παρακολουθούμε την κάθοδο του λίθου στον ουρητήρα
• Συνεχής αύξηση της διούρησης μέχρι την έξοδο του λίθου
• Απαιτείται ανάλυση του λίθου
• Συνήθως υποχωρεί σε 4 εβδομάδες
• Παρακολούθηση των επιπέδων Κ+ και της αρτηριακής πίεσης στους ασθενείς που παίρνουν υδροχλωροθειαζίδη

ΠΡΟΛΗΨΗ/ΑΠΟΦΥΓΗ

Ακολουθείστε τις οδηγίες όσον αφορά την δίαιτα και τη λήψη υγρών

ΠΙΘΑΝΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ

• Πλήρης απόφραξη
• Υδρονέφρωση
• Νεφρική ανεπάρκεια
• Λοίμωξη, θάνατος

ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ 

• Συνήθως υποχωρεί πλήρως
• Οι υποτροπές είναι συχνές – μέχρι 50% μέσα σε 5 χρόνια

ΔΙΑΦΟΡΑ

ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

• Υπερπαραθυρεοειδισμός
• Ουρική αρθρίτιδα
• Κυστινουρία
• Υπεριρουχαιμία
• Σαρκοείδωση
• Λοιμώξεις
• Καθήλωση λόγω τραύματος ή χρόνιας νόσου

ΗΛΙΚΙΑΚΑ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

Παιδιατρικό: Σπάνια σε αυτή την ομάδα

Γηριατρικό: Επιπλοκές συχνότερα

ΚΥΗΣΗ

Περίπου ίδια συχνότητα

Τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για τη νεφρολιθίαση

Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για τη νεφρολιθίαση

Διαβάστε, επίσης,

Χρήσιμες ιατρικές συνταγές με αγριάδα

Χρήσιμες πληροφορίες για την πυελονεφρίτιδα

Χρήσιμες πληροφορίες για τον υπερπαραθυρεοειδισμό

Ρείκια

Χρήσιμες πληροφορίες για την ουρική αρθρίτιδα

Ουρική νεφροπάθεια

Ουρολιθίαση

Το σύνδρομο Fanconi

Σύνδρομο Lesch-Nyhan

Οι βιταμίνες για τη νεφρολιθίαση

Σαξιφράγα για να ρίξετε τις πέτρες από τα νεφρά

Μην κάνετε ανοικτές επεμβάσεις σε νεφρολιθίαση

Χρήσιμες ιατρικές συνταγές με κολλιτσίδα

Πώς να διαλύσετε τις πέτρες στα νεφρά σε 10 ημέρες

Μια δυνατή συνταγή για να διαλύσετε τις πέτρες στα νεφρά

Μήπως έχετε νεφροπάθεια;

Χρήσιμες ιατρικές συνταγές με μαϊντανό

Που κάνει καλό η αγριάδα

Αγριάδα

Υπερηχογράφημα νεφρών

Συνταγή για τη νεφρολιθίαση

Πεταλοειδής νεφρός

Τα συμπληρώματα ασβεστίου επιδεινώνουν τη νεφρολιθίαση;

Νεφρολιθίαση

Αυξημένος κίνδυνος νεφρολιθίασης σε γαστρικό bypass

www.emedi.gr