Κλασική Ιατρική Αιματολογία Γαστρεντερολογία Καρδιολογία Παθολογία

Οξεία τοξίκωση από σίδηρο

20 Σεπτεμβρίου 2021

Χρήσιμες πληροφορίες για την οξεία τοξίκωση από σίδηρο

Οξεία τοξίκωση από σίδηρο είναι η οξεία υπερφόρτωση από σίδηρο λόγω τυχαίας ή σκόπιμης πρόσληψης. Τα οξέα συμπτώματα χαρακτηρίζονται από έμετο, διάρροια, ήπιο λήθαργο, κοιλιακό άλγος στην ανώτερη κοιλιακή χώρα, ωχρότητα και υπεργλυκαιμία ή σοβαρότερα κλινικά ευρήματα, όπως κυάνωση, λήθαργος, οξέωση, αιματέμεση, καταπληξία και κώμα

Επηρεαζόμενα συστήματα: Γαστρεντερικό και ίσως Αναπνευστικό, Αιματολογικό, Ενδοκρινικό, ήπαρ και Καρδιαγγειακό

Επικρατέστερη ηλικία: Τα παιδιά ενέχονται συχνότερα

ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΟΞΕΙΑΣ ΤΟΞΙΚΩΣΗΣ ΑΠΟ ΣΙΔΗΡΟ

1/2 έως 2 ώρες – έμετος, αιματέμεση, κοιλιακό άλγος, διάρροια, λήθαργος, καταπληξία, οξέωση και διαταραχές πήξης
Προφανής ανάρρωση μπορεί να συμβάλλει σε μία ψευδή αίσθηση ασφάλειας μετά την αρχική πρόσληψη του σιδήρου, παρακολουθείστε στενά τον ασθενή
2-12 ώρες – βαριά καταπληξία, σοβαρή οξέωση και διαταραχές πήξης
12-48 ώρες – τα συμπτώματα μπορούν να υποτροπιάσουν και μπορεί να περιλαμβάνουν πνευμονικό οίδημα, καταπληξία, οξέωση, σπασμούς, ανουρία, υποθερμία και θάνατο
2-6 εβδομάδες – αν ο ασθενής επιζήσει, μπορεί να εμφανιστεί πυλωρική στένωση ή στένωση του άντρου, κίρρωση του ήπατος και βλάβη του ΚΝΣ

ΑΙΤΙΑ ΟΞΕΙΑΣ ΤΟΞΙΚΩΣΗΣ ΑΠΟ ΣΙΔΗΡΟ

Υπερβολική πρόσληψη σιδήρου – η κατά μέσο όρο θανατηφόρα δόση για τον άνθρωπο είναι 200-250 mg στοιχειακού σιδήρου ανά kg σωματικού βάρους (ισοδύναμο με περίπου 230 mg θειϊκού σιδήρου υπολογίζοντας 60 mg στοιχειακού σιδήρου ανά ταμπλέτα)
Η τοξίκωση εμφανίζεται συνήθως μετά την πρόσληψη 60 mg/kg στοιχειακού σιδήρου

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΤΟΞΙΚΩΣΗΣ ΑΠΟ ΣΙΔΗΡΟ

Πρόσβαση των προϊόντων σιδήρου σε παιδιά, με επακόλουθο τυχαία κατάποση

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΟΞΙΚΩΣΗΣ ΑΠΟ ΣΙΔΗΡΟ

ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Αν δεν είναι γνωστή η πρόσληψη σιδήρου:

Γαστρίτιδα
Απόφραξη του λεπτού εντέρου
Μη ανοχή/υπερβολική δόση σε φάρμακα
Διαβητική κετοξέωση

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ

Γενική αίματος
Ηλεκτρολύτες και γλυκόζη
Σίδηρος ορού, ολική σιδηροδεσμευτική ικανότητα (TIBC)
PT/INR (χρόνος προθρομβίνης) και χρόνος μερικής θρομβοπλαστίνης (APTT)
Διττανθρακικά ορού
Λειτουργικές δοκιμασίες του ήπατος σε σοβαρή υπερδοσολογία

Διαταραχές που μπορεί να μεταβάλλουν τα ευρήματα: Ψευδώς αυξημένη TIBC όταν υπάρχουν υψηλά επίπεδα σιδήρου

ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ

Ακτινογραφία κοιλίας και θώρακος

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ

Ακτινογραφία κοιλίας για τον εντοπισμό δισκίων στο έντερο

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΞΙΚΩΣΗΣ ΑΠΟ ΣΙΔΗΡΟ

ΕΝΔΕΙΚΝΥΟΜΕΝΗ ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ

Μονάδα επειγόντων περιστατικών σε οξεία πρόσληψη
Ενδονοσοκομειακός ασθενής σε σοβαρή υπερδοσολογία
Υποστηρικτική θεραπεία

ΓΕΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ

Διατήρηση ικανοποιητικού αερισμού αναπνοής και κυκλοφορίας
Υπολογίστε την ποσότητα του σιδήρου που έχει πάρει ο ασθενής
Σε θανάσιμες, υπερβολικές δόσεις έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί νεφροκάθαρση, περιτοναϊκή διάλυση και αφαιμαξομετάγγιση
Ερευνήστε τους ψυχολογικούς παράγοντες, αν η λήψη ήταν σκόπιμη

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ

Ενημέρωση, σχετικά με τη σωστή αποθήκευση των προϊόντων σιδήρου, ώστε να μην έχουν πρόσβαση σε αυτά τα παιδιά
Ενημερωτικό υλικό διατίθεται από κέντρα δηλητηριάσεων

ΦΑΡΜΑΚΑ ΤΟΞΙΚΩΣΗΣ ΑΠΟ ΣΙΔΗΡΟ

ΦΑΡΜΑΚΑ ΕΚΛΟΓΗΣ

Πρόκληση εμέτου με σιρόπι ιπεκακουάνας (1-12 χρόνων – 15 ml, ενήλικας – 30 ml), αν ένας ασθενής πήρε πρόσφατα το σίδηρο και θέλουμε να του προκαλέσουμε έμετο. Αντενδείξεις αποτελούν σημεία στοματοφαρυγγικού/οισοφαγικού ερεθισμού, κατεσταλμένο αντανακλαστικό του φάρυγγα ή ερεθισμός/καταστολή του ΚΝΣ. Υπάρχουν διαφωνίες σχετικά με το αν πρέπει να δοθεί ιπεκακουάνα σε παιδιά < 6 μηνών
Κριτήρια για έμεση/πλύση:

Λήψη > 20 mg/kg
Συμπτωματικός ασθενής
Ενήλικες

Η πλύση στομάχου με τη χρήση νερού, μπορεί να ενδείκνυται σε ασθενείς, που βρίσκονται σε κωματώδη κατάσταση ή διατρέχουν κίνδυνο σπασμών
Πλύση ολόκληρου του εντέρου με ηλεκτρολυτικό διάλυμα προπυλενικής γλυκόλης (25 ml/kg/ώρα για παιδιά, 1,5-2 L/ώρα για ενήλικες), ενδείκνυνται, όταν υπάρχει ακτινογραφική ένδειξη δισκίων σιδήρου πέρα από τον πυλωρό ή αν παραμένουν δισκία στο γαστρεντερικό σωλήνα μετά από άλλες απόπειρες απομάκρυνσης. Τελική λύση: καθαρό έκκριμα από το ορθό, εξαφάνιση των σκιεροτήτων στην ακτινογραφία
Αν ο σίδηρος του ορού υπερβαίνει την TIBC ή τη μέγιστη τιμή σιδήρου στον ορό είναι > 300 mcg/dL χορηγείστε ενδοφλέβια δεφεροξαμίνη (15 mg/kg/ώρα) για όχι περισσότερο από 24 ώρες για να σχηματίσει ο σίδηρος χηλικά σύμπλοκα και έτσι να μην λάβει μέρος σε χημικές αντιδράσεις. Τα επίπεδα του σιδήρου στον ορό πέφτουν συνήθως μέσα σε 12 έως 48 ώρες

Αντενδείξεις: Η δεφεροξαμίνη (δεσφεριοξαμίνη) έχει σχετική αντένδειξη σε ασθενείς με σοβαρή νεφρική νόσο, ανουρία ή πρωτοπαθή αιμοχρωμάτωση

Προφυλάξεις: Η δεφεροξαμίνη σε ταχεία ενδοφλέβια έγχυση, μπορεί να προκαλέσει ερυθρότητα προσώπου, κνίδωση, υπόταση και καταπληξία

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ

Αρνητική ΝΟΚ
Συγκέντρωση σιδήρου στον ορό
Γενική αίματος, ηλεκτρολύτες, διττανθρακικού ορού, γλυκόζη του αίματος, σίδηρος ορού και TIBC
Τα ούρα κάποιων ασθενών θα πάρουν ένα χαρακτηριστικό χρώμα ροζέ κρασιού, μετά τη θεραπεία

ΠΡΟΛΗΨΗ/ΑΠΟΦΥΓΗ

Φυλάξτε τα συνταγογραφούμενα και μη συνταγογραφούμενα προϊόντα/βιταμίνες σιδήρου μακριά από τα παιδιά
Να έχετε πρόχειρο το σιρόπι ιπεκακουάνας σε περίπτωση τυχαίας οξείας κατάποσης

ΠΙΘΑΝΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ

2-4 εβδομάδες μετά από σοβαρή υπερδοσολογία, εμφανίζεται πυλωρική στένωση ή στένωση του άντρου, κίρρωση ήπατος και βλάβη του ΚΝΣ

ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ

Εξαρτάται από την ποσότητα που έχει ληφθεί και τη διάρκεια του χρόνου που παρέμεινε ο ασθενής χωρίς να αντιμετωπισθεί

ΔΙΑΦΟΡΑ

ΗΛΙΚΙΑΚΑ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

Παιδιατρικό: Για ένα παιδί 2 ετών, η μέση θανατηφόρα δόση στοιχειακού σιδήρου είναι 3 γραμμάρια

Μην κάνετε ενδοφλέβιο σίδηρο

Τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για την οξεία τοξίκωση από σίδηρο

Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για την οξεία τοξίκωση από σίδηρο