Κλασική Ιατρική Λοιμωξιολογία Παθολογία Παιδιατρική

Λοιμώδης μονοπυρήνωση

11 Νοεμβρίου 2021

Χρήσιμες πληροφορίες για τη λοιμώδη μονοπυρήνωση

Η λοιμώδης μονοπυρήνωση είναι μια ιογενής νόσος που προκαλείται από τον ιό του Epstein-Barr (EBV) της οικογένειας των ερπητοϊών. Προκαλεί το 90% των συνδρόμων, που μοιάζουν με μονοπυρήνωση. Η λοίμωξη με EBV προκαλεί γενική εμπλοκή του λεμφοδικτυοκυτταρικού συστήματος. Το σύνδρομο μονοπυρήνωσης χαρακτηρίζεται από κόπωση, πυρετό, σπληνομεγαλία, λεμφαδενοπάθεια και φαρυγγίτιδα.

Η μετάδοση είναι πρωκτοστοματική, συχνά αποδίδεται στο φιλί.

Η περίοδος επώασης είναι 20-50 ημέρες

Επηρεαζόμενα συστήματα: Αιμοποιητικό/Λεμφικό/Ανοσοποιητικό

Επικρατέστερη ηλικία: Επικρατούν τα γυμνασιακά χρόνια και τα πανεπιστημιακά

Επικρατέστερο φύλο: Άνδρες = Γυναίκες

ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΛΟΙΜΩΔΟΥΣ ΜΟΝΟΠΥΡΗΝΩΣΗΣ

Κακουχία (100%)
Κόπωση (100%)
Πονοκέφαλος (50%)
Πυρετός (85%)
Λεμφαδενοπάθεια (85%)
Αμυγδαλίτιδα (60%)
Σπληνομεγαλία (35%)
Ηπατομεγαλία (35%)
Πετέχεια (υπερώα) (35%)
Οίδημα (περικογχικό) (35%)
Ερύθημα (3-15%)

ΑΙΤΙΑ ΛΟΙΜΩΔΟΥΣ ΜΟΝΟΠΥΡΗΝΩΣΗΣ

Ιός Epstein-Barr – ιός με διπλή έλικα DNA (οικογένεια ερπητοϊών)

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΛΟΙΜΩΔΟΥΣ ΜΟΝΟΠΥΡΗΝΩΣΗΣ

Μαθητές γυμνασίου και πανεπιστημίου
Φιλιά
7-90% αποβάλλουν τον ιό 2-6 μήνες μετά την αρχική λοίμωξη
20-30% των ατόμων αποβάλλουν τον ιό σε οποιοδήποτε χρόνο μετά τους 6 μήνες

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΛΟΙΜΩΔΟΥΣ ΜΟΝΟΠΥΡΗΝΩΣΗΣ

ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Κυτταρομεγαλοϊός (CMV)
Τοξοπλάσμωση
Ερυθρά
Αδενοϊός
Απλός έρπης
Παρενέργειες φαρμάκων
Στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα
Ιογενής αμυγδαλίτιδα
Κυνάγχη του Vincent
Διφθερίτιδα
Ιογενής ηπατίτιδα Α και Β
Λέμφωμα ή λευχαιμία

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ

Θετικοί τίτλοι EBV (IgG ή IgM) (100%)
Λεμφοκυττάρωση (95%)
Άτυπη μονοπυρήνωση (95%)
Αυξημένες δοκιμασίες λειτουργίες ήπατος (80%)
Υπεργαμμασφαιριναιμία (80%)
Θετικά ετερόφιλα αντισώματα (70%)
Θρομβοπενία (50%)
Αυξημένη χολερυθρίνη (40%)
Κρυοσφαιρίνες (30-80%)
Το monotest είναι χρήσιμο για τον έλεγχο

Διαταραχές που μπορεί να μεταβάλλουν τα ευρήματα:

Ο CMV συχνότερα συγχέεται με μονοπυρήνωση προκαλούμενη από EBV
Συχνά εμφανίζεται η ομάδα Α του β-στρεπτόκοκκου, δεν αποκλείει τη μονοπυρήνωση

ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ

Μολύνονται τα Β-λεμφοκύτταρα
Έντονη απόκριση από τα Τ-λεμφοκύτταρα

ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ

Θετικά αποτελέσματα είναι πιθανότερα κατά τη διάρκεια της 2ης και 3ης εβδομάδας της κλινικής νόσου
Δοκιμασίες ετερόφιλων αντισωμάτων (monotest ή διαφορική οροαντίδραση). Τείνει να είναι αρνητικό σε μικρά παιδιά

Ειδικοί τίτλοι EBV (χρήση σε ετερόφιλα αρνητικά ή επιπλοκές):

Αντιγόνο του καψιδίου του ιού EBV – μέγιστη συγκέντρωση IgG και IgM σε 3-4 εβδομάδες. Μετά το IgG μειώνεται, αλλά παραμένει εφ’όρου ζωής. Τα IgM μειώνονται ταχύτατα και είναι μη ανιχνεύσιμο στους 3 μήνες. Υψηλά επίπεδα IgG υποδεικνύουν πρόσφατη λοίμωξη, συστηματικό ερυθηματώδη λύκο, χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, λέμφωμα Burkitt, ρινοφαρυγγικό καρκίνο, λευχαιμία, σαρκοείδωση, καρκίνο, AIDS, λέμφωμα Hodgkin, ρευματοειδή αρθρίτιδα και κατάσταση ανοσοανεπάρκειας
“Πρώιμο αντιγόνο” (ΡΑ). Εμφανίζεται σε 70-90%, εμμένει 2-3 μήνες. Μπορεί να εμμένει στις 20% περίπου των λοιμώξεων. Υψηλά εμμένονες τίτλοι μπορεί να υποδηλώνουν: εγκυμοσύνη, καταστάσεις ανοσοανεπάρκειας, λέμφωμα Hodgkin, λέμφωμα, λευχαιμία, AIDS, λέμφωμα Burkitt, ρινοφαρυγγικό καρκίνωμα
Πυρηνικό αντιγόνο του Epstein-Barr (EBNA): Αναπτύσσεται μετά από 2 μήνες και παραμένει επ’ αόριστον. Κυρίως το Ε αντιγόνο στη μονοπυρήνωση. Κυρίως το Κ αντιγόνο στο ρινοφαρυγγικό καρκίνωμα. Όταν λείπει, υποδηλώνει ανοσοανεπάρκεια

ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ

Πιθανή σπληνομεγαλία και/ή ηπατομεγαλία

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ

Ιστορικό και φυσική εξέταση – κόπωση, πυρετός, σπληνομεγαλία, λεμφαδενοπάθεια, φαρυγγίτιδα
Ετερόφιλα αντισώματα – θετική ορολογική αντίδραση

CBC/διαφορική – μη φυσιολογικός αριθμός λευκών αιμοσφαιρίων:

Απόλυτη λεμφοκυττάρωση (> 4.000 κύτταρα/cc)
Σχετική λεμφοκυττάρωση (> 50%)
Άτυπη λεμφοκυττάρωση (10-20% ή περισσότερο)

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΛΟΙΜΩΔΟΥΣ ΜΟΝΟΠΥΡΗΝΩΣΗΣ

ΕΝΔΕΙΚΝΥΟΜΕΝΗ ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ

Συνήθως εξωνοσοκομειακός ασθενής

ΓΕΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ

Όχι ειδική θεραπεία
Δεν ενδείκνυται η καραντίνα
Γενικά υποστηρικτικά μέτρα
Γαργάρες
Σε ρήξη σπλήνα, σπληνεκτομή
Αποφύγετε την έντονη ψηλάφηση σπλήνα

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Ανάπαυση (κλινήρης πιθανά στην οξεία φάση)
Αποφύγετε τα αθλήματα πάλης και πολεμικών τεχνών, ανύψωση βάρους, έντονη άθληση

ΔΙΑΙΤΑ

Είναι σημαντική η υγιεινή διατροφή
Για να ανακουφιστεί η ενόχληση (δυσφορία) στο λαιμό, ο ασθενής μπορεί να θέλει να πίνει milk-shakes, φρουτοχυμούς και να καταναλώνει μαλακές τροφές

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ

Η ανάρρωση μπορεί να διαρκέσει αρκετές εβδομάδες
Αποφύγετε το άγχος
Συζητείστε τη δυνατότητα συνέχισης του σχολείου ή της εργασίας
Δώστε έμφαση στον κίνδυνο ρήξης του σπλήνα από αθλήματα πάλης και πολεμικών τεχνών

ΦΑΡΜΑΚΑ

ΦΑΡΜΑΚΑ ΕΚΛΟΓΗΣ

Αντιβιοτικά μόνο σε δευτεροπαθείς λοιμώξεις
Αναλγητικά
Στεροειδή μπορεί να συνιστώνται μόνο σε συγκεκριμένες επιπλοκές – πρεδνιζόνη (40-80 mg/ημέρα μετά λιγότερο, έως 5-7 ημέρες). Σκεφτείτε τα σε επαπειλούμενη απόφραξη αεραγωγών, αιμολυτική αναιμία και θρομβοκυττοπενική πορφύρα

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ

Επανεξετάσετε όπως χρειάζεται, βασιζόμενοι στα κλινικά ευρήματα
Προτιμάται η τεκμηρίωση της ίασης της σπληνομεγαλίας, πριν ακολουθήσετε αθλήματα πάλης και πολεμικών τεχνών

ΠΡΟΛΗΨΗ/ΑΠΟΦΥΓΗ

Πιθανότερα μεταδίδεται από το σάλιο

ΠΙΘΑΝΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ

Χρόνιες λοιμώξεις EBV (σύνδρομο χρόνιας κόπωσης – πολύ αμφιλεγόμενο)
Ρήξη σπλήνα (σπάνια 0,1-0,5% των ασθενών με αποδεδειγμένη μονοπυρήνωση)
Αιμολυτική αναιμία (ήπια)
Θρομβοπενική πορφύρα
Διαταραχές πηκτικότητας
Απλαστική αναιμία
Αιμολυτικό – ουραιμικό σύνδρομο
Σπασμοί
Παρεγκεφαλιδικό σύνδρομο
Παράλυση νεύρων
Μηνιγγοεγκεφαλίτιδα
Οπτική νευρίτιδα
Σύνδρομο Reye
Κώμα
Εγκάρσια μυελίτιδα
Σύνδρομο Guillain-Barre
Ψύχωση
Περικαρδίτιδα
Μυοκαρδίτιδα
Αλλαγές ΗΚΓ
Απόφραξη αεραγωγού
Πνευμονίτιδα
Πλευριτικό υγρό
Πνευμονική αιμορραγία
Ηπατίτιδα/νέκρωση ήπατος
Δυσαπορρόφηση
Δερματίτιδα
Ουρτικάρια
Πολύμορφο ερύθημα
Σπειραματονεφρίτιδα
Νεφρωσικό σύνδρομο
Ήπια αιματουρία/πρωτεϊνουρία
Επιπεφυκίτιδα
Επισκληρίτιδα
Ραγοειδίτιδα
Λοιμώξεις από μυκόπλασμα
Φυσαλιδώδης μηνιγγίτιδα
Ορχίτιδα
Παρωτίτιδα
Μονοαρθρική αρθρίτιδα

ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ

Ο πυρετός υποχωρεί σε 10 ημέρες περίπου
Η λεμφαδενοπάθεια και η σπληνομεγαλία υποχωρούν σε 4 εβδομάδες περίπου
Τα παιδιά πρέπει να μπορούν να γυρίσουν στο σχολείο, όταν τα σημεία της φλεγμονής έχουν υποχωρήσει, η όρεξη έχει επανέλθει και το επιτρέπουν η δύναμη, η αίσθηση ευρωστίας και η διαύγεια
Ο θάνατος είναι ασυνήθης (ρήξη σπλήνα, δυσκρασίες αίματος, υπερσπληνισμός ή εγκεφαλίτιδα)

ΔΙΑΦΟΡΑ

ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

Στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα

ΗΛΙΚΙΑΚΑ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

Παιδιατρικό: Τα παιδιά έχουν υποκλινικές ή ήπιες λοιμώξεις

Τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για τις λοιμώξεις

Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα προϊόντα για τις λοιμώξεις

Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό.

Διαβάστε, επίσης,

Νόσος του Hodgkin

Λοίμωξη από τον Ιό Epstein-Barr

Οζώδες ερύθημα

HIV λοίμωξη και AIDS

Ενδοφλέβια θεραπεία με υπεροξείδιο του υδρογόνου

Χρήσιμες πληροφορίες για το AIDS

Οξείες λευχαιμίες

Όλες οι αιτίες των λευχαιμιών

Οι τύποι καρκίνου που σχετίζονται με το AIDS

Τα επιθετικά λεμφώματα

Τα μικρόβια των φιλιών