Αιθέριο έλαιο Μαντζουράνας

6 Αυγούστου 2025

Αιθέριο έλαιο Μαντζουράνας. Το αιθέριο έλαιο μαντζουράνας είναι θεραπευτικό σε πολλές παθήσεις και χρησιμοποιείται και στη μαγειρική

Αιθέριο έλαιο Μαντζουράνας

Η μαντζουράνα ή Origanum majorana ή Origanum majorana L. ή Ορίγανον η μαντζουράνα ή Marjoram ή Marua ή γλυκιά μαντζουράνα ή αμάρακον είναι αγγειόσπερμο, δικοτυλήδονο, πολυετές φυτό το οποίο ανήκει στην οικογένεια Lamiaceae ή Χειλανθή.

Η μαντζουράνα χρησιμοποιείται για μια ποικιλία ασθενειών στην ιατρική, όπως γαστρεντερικές, οφθαλμικές, ρινοφαρυγγικές, αναπνευστικές, καρδιακές, ρευματολογικές και νευρολογικές διαταραχές.

Το αιθέριο έλαιο μαντζουράνας προέρχεται από την απόσταξη του ανθισμένου φυτού.

Η ποώδης γεύση του αιθέριου ελαίου μαντζουράνας χρησιμοποείται σαν μπαχαρικό ή καρύκευμα σε στιφάδο, σάλτσες, σούπες και πιάτα με κρέας και μπορεί να αντικαταστήσει την αποξηραμένη μαντζουράνα στο μαγείρεμα.

Εκτός από τα μαγειρικά της οφέλη, η μαντζουράνα μπορεί να ληφθεί εσωτερικά για να βοηθήσει στην υποστήριξη ενός υγιούς καρδιαγγειακού και ανοσοποιητικού συστήματος. Οι φαινολικές ενώσεις του αιθέριου ελαίου μαντζουράνας έχουν αντιδιαβητικές ιδιότητες (αυξάνουν την ινσουλίνη πλάσματος, διεγείρουν τη σύνθεση γλυκογόνου στο ήπαρ και αυξάνουν τη δραστηριότητα της γλυκοκινάσης). Επιπλέον, η μαντζουράνα έχει αντιφλεγμονώδεις, αναλγητικές και αντιπυρετικές ιδιότητες και δρα θεραπευτικά στη νεφροτοξικότητα. Το αιθέριο έλαιο της μαντζουράνας έχει ηρεμιστική και μυοχαλαρωτική δράση και είναι κατάλληλη για την αϋπνία. Η εισπνοή του αρώματός της πυροδοτεί την απελευθέρωση της χημικής ουσίας μελατονίνης στο σώμα, κάνοντάς σας να νιώθετε έτοιμοι να κοιμηθείτε.

Μερικά άτομα είναι αλλεργικά στη μαντζουράνα, ενώ σε υπερβολικές ποσότητες μπορεί να απειλήσει την εγκυμοσύνη.

Η μαντζουράνα χρησιμοποιείται και για ξόρκια για την ενίσχυση της αγάπης σε έναν γάμο και για την ανακούφιση της θλίψης και της λύπης. Προσφέρει προστασία από την κακή τύχη τοποθετώντας τα φύλλα σε διάφορα δωμάτια μιας επιχείρησης ή ενός σπιτιού.

Το αιθέριο έλαιο μαντζουράνας είναι ένα αποτελεσματικό εργαλείο στην καταπολέμηση των λεπτών γραμμών και των ρυτίδων, γιατί διεγείρει το σχηματισμό κολλαγόνου, προστατεύει από το οξειδωτικό στρες και μειώνει τη φλεγμονή. Επίσης, καταπολεμάει την τριχόπτωση και προωθεί την ανάπτυξη των μαλλιών.

Το αιθέριο έλαιο γλυκιάς μαντζουράνας διαστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία και μειώνει την υψηλή αρτηριακή πίεση και προστατεύει το καρδιοαγγειακό σύστημα από τις βλάβες που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες.

Ακόμη, το αιθέριο έλαιο μαντζουράνας είναι αντμικροβιακό. Χρησιμοποιείται στη θεραπεία των μυκητιασικών λοιμώξεων και της βακτηριακής υπερανάπτυξης των παθογόνων στο έντερο. Έχει αντιπαρασιτικές ιδιότητες και εντομοκτόνες.

Το αιθέριο έλαιο μαντζουράνας βοηθά στη ρύθμιση του μεταβολισμού και στη βελτίωση της πέψης, κάτι που μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη διαχείριση του βάρους.

1. Ιστορικές χρήσεις αιθέριου ελαίου μαντζουράνας

Η μαντζουράνα ήταν ιερό βότανο στην αρχαία Ελλάδα και Ρώμη, αφιερωμένο στην Αφροδίτη, σύμβολο αγάπης, υγείας και ευτυχίας. Ο Διοσκουρίδης τη συνιστούσε για το κρυολόγημα, τη βρογχίτιδα και τα πεπτικά προβλήματα και παρασκεύαζε μία αλοιφή (amaricimum) για να δυναμώνει τα νεύρα, ενώ ο Γαληνός την αναφέρει ως καταπραϋντικό για τους πονοκεφάλους και τις νευραλγίες.

Στην παραδοσιακή ιατρική της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής χρησιμοποιούνταν:

για ανακούφιση των ρευματισμών,
ως ηρεμιστικό και αντισπασμωδικό,
για τη διευκόλυνση της πέψης και τη βελτίωση της αναπνοής.

Στην Αγιουρβέδα η μαντζουράνα ενδείκνυται για τη μυϊκή ένταση, τα καρδιοαγγειακά προβλήματα, το προεμμηνορροϊκό σύνδρομο, τις πολυκυστικές ωοθήκες, την ιγμορίτιδα, την αϋπνία, το άσθμα, τους πόνους των αρθρώσεων, τον τυμπανισμό, τους ρευματισμούς, τον πονόδοντο και τη χαμηλή λίμπιντο.

Σύμφωνα με την Κινέζικη ιατρική το αιθέριο έλαιο μαντζουράνας ανήκει στο στοιχείο της Γης, τονώνει και δυναμώνει την ενέργεια Qi και ηρεμεί το νου.

Ενεργειακά ενοσχύει τη λειτουργία των τσάκρα της καρδιάς και του ηλιακού πλέγματος και τονώνει την αγάπη, την αυτοεκτίμηση και τον αυτοσεβασμό.

2. Βοτανική Περιγραφή

Επιστημονική ονομασία: Origanum majorana L.
Οικογένεια: Lamiaceae
Καταγωγή: Ανατολική Μεσόγειος (Κρήτη, Κύπρος, Ανατολία (Τουρκία), Συρία)
Μορφολογία: Πολυετές ή ετήσιο βότανο, ύψους έως 50 εκ., με μικρά, στρογγυλά, χνουδωτά φύλλα και λευκορόδινες ανθοταξίες.

Η περιεκτικότητα του φυτού σε αιθέριο έλαιο κυμαίνεται από 0,7–3%, ανάλογα με το μικροκλίμα και την εποχή συγκομιδής.

3. Χημική Σύσταση του Αιθέριου Ελαίου Μαντζουράνας

Το αιθέριο έλαιο μαντζουράνας περιέχει:

Κατηγορία	Κύριες ενώσεις
Μονοτερπένια	sabinene, α-terpinene, γ-terpinene
Αλκοόλες	terpinen-4-ol (κύριο δραστικό), linalool
Εστέρες	linalyl acetate
Φαινόλες	thymol (σε μικρές ποσότητες)

Η υψηλή περιεκτικότητα σε terpinen-4-ol (τερπένιο) προσδίδει στο έλαιο αντιμικροβιακές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, ενώ η παρουσία linalool ή Λιναλοόλης συμβάλλει στις ηρεμιστικές του δράσεις.

4. Φαρμακολογικές Δράσεις και Ιδιότητες του Αιθέριου Ελαίου Μαντζουράνας

1. Αντισπασμωδική και Μυοχαλαρωτική Δράση

Το αιθέριο έλαιο μαντζουράνας χρησιμοποιείται στην αρωματοθεραπεία και το μασάζ για ανακούφιση μυϊκών σπασμών, πιασίματος και εμμηνορροϊκών κραμπών.
Μελέτες δείχνουν ότι η εισπνοή του μειώνει τη δραστηριότητα του συμπαθητικού νευρικού συστήματος, ενισχύοντας τη χαλάρωση.

2. Αντιμικροβιακή και Αντισηπτική Δράση

Έχει αποδειχθεί αποτελεσματικό κατά των Gram+ και Gram– βακτηρίων (π.χ. Staphylococcus aureus, E. coli), μυκήτων και ιών.
Χρησιμοποιείται σε φυσικά απολυμαντικά, καλλυντικά, αρώματα και προϊόντα στοματικής υγιεινής.

3. Ηρεμιστική και Αντικαταθλιπτική Δράση

Μελέτες δείχνουν ότι μειώνει την αρτηριακή πίεση, τον καρδιακό ρυθμό και τα επίπεδα στρες, πιθανώς μέσω δράσης στο σύστημα GABA/gamma-aminobutyric acid/γ-αμινοβουτυρικό οξύ.

4. Αναλγητική και Αντιφλεγμονώδης Δράση

Χρησιμοποιείται παραδοσιακά για αρθριτικούς πόνους, νευραλγίες, πονόλαιμο και πονοκεφάλους.

5. Πεπτικές Ιδιότητες

Διεγείρει τη γαστρική έκκριση, ανακουφίζει από φουσκώματα, δυσπεψία και κολικούς.

5. Τρόποι Χρήσης του Αιθέριου Ελαίου Μαντζουράνας

Εξωτερική χρήση: Αραιωμένο σε έλαια βάσης (π.χ. jojoba, αμυγδαλέλαιο) για μασάζ, τοπική εφαρμογή ή ανακούφιση πόνων.
Αρωματοθεραπεία: Με χρήση σε διαχυτές, εισπνοές ατμού ή σε μπάνιο για χαλάρωση.
Φαρμακευτικά σκευάσματα: Σε κρέμες, αλοιφές, ή κάψουλες.
Για προβλήματα στομάχου: Eφαρμόστε τοπικά μαντζουράνα. Βάλτε 17 σταγόνες σε 50 ml ελαίου βάσης και κάντε απαλό μασάζ στο στομάχι σας δεξιόστροφα.

Προφυλάξεις

Δε συνιστάται η κατάποση του καθαρού αιθέριου ελαίου χωρίς ιατρική επίβλεψη.
Αποφύγετε τη χρήση κατά την εγκυμοσύνη και σε μικρά παιδιά χωρίς ιατρική επίβλεψη.
Πάντα αραιώνεται πριν από την εφαρμογή στο δέρμα (π.χ. 3% σε λάδι βάσης).

Συμπερασματικά το αιθέριο έλαιο μαντζουράνας είναι αντισηπτικό, αναλγητικό, εμμηναγωγό, ηρεμιστικό, αντισπασμωδικό, θερμαντικό και τονωτικό των μυών. Χρησιμοποιείται για τη δύσπνοια, την ευερεθιστότητα, την αϋπνία, τη ζαλάδα, τα αρθριτικά, τους ρευματισμούς, το λουμπάγκο, την αμηνόρροια, τη δυσμηνόρροια, τον πονοκέφαλο, τη νευρική υπερένταση, τη μυϊκή δυσκαμψία και τον πόνο, τους νευρικούς σπασμούς, την εντερική κολίτιδα και την οστεοαρθρίτιδα.

Βιβλιογραφία

Bozin, B., Mimica-Dukic, N., Simin, N., & Anackov, G. (2006). Characterization of the volatile composition of essential oils of some Lamiaceae spices and the antimicrobial and antioxidant activities of the entire oils. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 54(5), 1822–1828.
Prashar, A., Locke, I. C., & Evans, C. S. (2006). Cytotoxicity of lavender oil and its major components to human skin cells. Cell Proliferation, 39(4), 221–229.
Kokkini, S., Karousou, R., & Lanaras, T. (1995). Essential oils of Greek Origanum species: Composition and variability. Biochemical Systematics and Ecology, 23(4), 433–444.
Lis-Balchin, M., & Hart, S. (1999). Studies on the mode of action of the essential oil of Origanum majorana. Phytotherapy Research, 13(6), 540–542.