Σάββατο, 15 Φεβρουαρίου, 2025

Κοκκιδιοειδομύκωση

Η Κοκκιδιοειδομύκωση είναι μία μυκητίαση, η οποία, συχνά, μιμείται τον καρκίνο και γι’ αυτόν το λόγο ονομάζεται και ”Μέγας Μίμος”.

Γράφει η 

Δρ Σάββη Μάλλιου Κριαρά 

Ειδικός Παθολόγος-Ογκολόγος, MD, PhD

Κοκκιδιοειδομύκωση

Μια μυκητίαση, που συχνά μιμείται τον καρκίνο και γι΄αυτό ονομάζεται και ”Μέγας Μίμος” και όταν χορηγείται χημειοθεραπεία εξοντώνει τον ασθενή…

Η κοκκιδιοειμύκωση, ICD – 10 B38 ή San Joaquin valley fever ή κόκκι ή πυρετός της ερήμου ή νόσος Posada-Wernikle ή πυρετός της κοιλάδας ή πυρετός San Joaquin είναι μια μυκητιασική νόσος, που προκαλείται από τον Coccidioides immitis ή τον Coccidioides posadasii.

Ο C. immitis κατοικεί στο έδαφος. Είναι αδρανής, κατά τη διάρκεια πολύ ξηρών περιόδων. Τα σπόρια του μύκητα (τα οποία ονομάζονται αρθροκονίδια) κυκλοφορούν στον αέρα, όταν αναταραχθεί το έδαφος, π.χ. κατά τη διάρκεια κατασκευαστικών έργων, αμμοθύελας ή σεισμών. Άτομα, τα οποία εισπνέουν τα σπόρια, μπορεί να αναπτύξουν ενεργή ή υποκλινική λοίμωξη. Τα αερομεταφερόμενα σπόρια, όταν έρθουν οι βροχές, σπάνε.

Η Λοίμωξη προκαλείται από την εισπνοή των σωματιδίων. Η ασθένεια δε μεταδίδεται από άτομο σε άτομο. Η μόλυνση επιλύεται, συνήθως, αφήνοντας τον ασθενή με μια ειδική ανοσία, για την εκ νέου μόλυνση. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, η λοίμωξη μπορεί να εκδηλωθεί επανειλημμένα ή να γίνει μόνιμη, κατά τη διάρκεια ζωής του ξενιστή.

Ο C. immitis είναι ένας διμορφικός σαπροφυτικός οργανισμός, που μεγαλώνει ως ένα μυκήλιο στο έδαφος και παράγει μία μορφή σφαιριδίων στον οργανισμό ξενιστή.

Είναι πνευμονική μυκητισιακή λοίμωξη, που ενδημεί στις Νοτιοδυτικές ΗΠΑ.

Μπορεί να είναι προοδευτική και να έχει εξωπνευμονικές εκδηλώσεις από τα οστά, το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα και το δέρμα.

Η περίοδος επώασης είναι 1 έως 4 εβδομάδες.

Επηρεάζονται πολλά συστήματα (αναπνευστικό, νευρικό, μυοσκελετικό, δέρμα, εξωκρινείς αδένες, ενδοκρινείς αδένες, μεταβολισμός).

Παρατηρούνται 100.000 νέα περιστατικά κάθε χρόνο και το 0,5% με εξωπνευμονική εντόπιση.

Παρατηρείται σε όλες τις ηλικίες με την ίδια συχνότητα σε άνδρες και γυναίκες.

Κύκλος ζωής των Coccidioides

Ο Coccidioides immitis είναι μύκητας του εδάφους, με ιδιαίτερη προτίμηση στο ξηρό περιβάλλον. Οι ελεύθεροι σπόροι εισπνέονται, όταν ανακατεύεται το χώμα, σε ανασκαφές, οικοδομικές και αρχαιολογικές εργασίες, ανεμοθύελλα κ.ά. Χειρότερο είναι το έδαφος, που βρίσκεται γύρω από τρύπες τρωκτικών.

Στο έδαφος (και επίσης, σε άγαρ), οι Coccidioides/Κοκκιδιοειδείς παίρνουν τη μορφή νήματος σε οριζόντιες και κατακόρυφες διευθύνσεις. Με το χρόνο, τα κύτταρα εξελίσσονται σε αρθροκονίδια. Τα αρθροκονίδια είναι ελαφριά και μεταφέρονται από τα ρεύματα αέρα. Μπορούν, εύκολα, να εισπνευτούν, χωρίς το άτομο να το γνωρίζει. Κατά την άφιξή τους στις κυψελίδες, σχηματίζονται σφαιρίδια και διαφραγματικές διαιρέσεις αναπτύσσουν και διαμορφώνουν τα ενδοσπόρια. Η ρήξη σφαιριδίων και η απελευθέρωση αυτών των ενδοσπορίων επαναλαμβάνουν τον κύκλο και εξαπλώνεται η μόλυνση, σε τοπικό επίπεδο. Οζίδια σχηματίζονται στους πνεύμονες γύρω από αυτά τα σφαιρίδια. Όταν σπάσουν, απελευθερώνουν το περιεχόμενό τους στους βρόγχους, σχηματίζοντας κοιλότητες με λεπτά τοιχώματα. Αυτές οι κοιλότητες μπορεί να οδηγήσουν σε συμπτώματα, όπως πόνο στο στήθος, αιμόπτυση και επίμονο βήχα. Σε ανοσοκατεσταλμένα άτομα, η νόσος εξαπλώνεται μέσω του αίματος.

Αυτή η εικόνα δεν έχει ιδιότητα alt. Το όνομα του αρχείου είναι 8-2.jpg

Επιδημιολογία κοκκιδιοειδομύκωσης

H κοκκιδιοειδομύκωση, συνήθως, είναι πολύ συχνή στο δυτικό ημισφαίριο μεταξύ 40° Ν και 40° S. Η ξηρασία βοηθάει την ανάπτυξη παθογόνων μυκήτων. Η συχνότητα εμφάνισης αυξάνει σε περιόδους ξηρασίας, μετά από μια περίοδο βροχών. Το φαινόμενο αυτό συμβαίνει, λόγω ανάπτυξης του μύκητα, σε υγρές καιρικές συνθήκες, που παράγει σπόρια, που απλώνονται από τον άνεμο, κατά τη διάρκεια ξηρασίας.

Εκτός από τους ανθρώπους, τους σκύλους και τις γάτες, ο μύκητας μολύνει τα περισσότερα θηλαστικά.

Κλινική εικόνα κοκκιδιοειδομύκωσης

Στο 40% των περιπτώσεων παρουσιάζεται, συνήθως, ως γρίπη – όπως με πυρετό, βήχα, πονοκέφαλο, εξάνθημα, μυαλγίες (πόνοι στους μύες), αρθραλγίες (πόνος στις αρθρώσεις).

Το εξάνθημα είναι κηλιδοβλατιδώδες. Το οζώδες ερύθημα κάτω άκρων και το πολύμορφο ερύθημα μπορεί να συμβούν, κυρίως, σε γυναίκες.

Μερικοί ασθενείς αναπτύσσουν χρόνια πνευμονική λοίμωξη ή εκτεταμένη διάχυτη λοίμωξη (μήνιγγες, μαλακοί ιστοί, αρθρώσεις και οστά).

Σοβαρή πνευμονική νόσος μπορεί να εμφανιστεί σε ασθενείς με HIV/human immunodeficiency virus/ιός της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας ή ανοσοκατεσταλμένους.

Σημεία και συμπτώματα κοκκιδιοειδομύκωσης

  • Ανορεξία.
  • Αρθραλγίες.
  • Θωρακικό άλγος.
  • Ρίγη.
  • Σύγχυση.
  • Βήχας ξηρός και παραγωγικός.
  • Κυάνωση.
  • Δύσπνοια.
  • Οζώδες ερύθημα.
  • Αδυναμία.
  • Πυρετός.
  • Κεφαλαλγία.
  • Ηπατομεγαλία.
  • Υδροκέφαλος.
  • Αύξηση αντανακλαστικών.
  • Κακουχία.
  • Νυχτερινοί ιδρώτες.
  • Υπεζωκοτικός ήχος τριβής.
  • Εξάνθημα.
  • Κυνάγχη.
  • Σπληνομεγαλία.
  • Ταχυκαρδία.
  • Τενοντοελυτρίτιδα.
  • Τοξικό ερύθημα.
  • Απώλεια βάρους.
  • Υποκλινική νόσος, στο 50% των περιπτώσεων.

Παράγοντες κινδύνου για κοκκιδιοειδομύκωση

  • Ανοσοκατεσταλμένοι ασθενείς, έγκυες γυναίκες, Μαύροι-Αμερικανοί, Φιλιπινέζοι.
  • Η προσβολή του ΚΝΣ είναι πιο συχνή, σε νέους και λευκούς άνδρες.
  • Ασθενείς με προγενέστερη μόλυνση μπορεί να υποτρπιάσουν, ύστερα από χρόνια ανεπάρκειας της κυτταρικής ανοσίας.
  • Ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη.
  • Ασθενείς με AIDS/acquired immunodeficiency syndrome/σύνδρομο επίκτητης ανοσοανεπάρκειας.

Τύποι κοκκιδιοειδομύκωσης

Μετά τη μόλυνση, αρχίζει πυρετός, που είναι η οξεία λοίμωξη. Εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία, μπορεί να εξελιχθεί σε χρόνια λοίμωξη.

Η Coccidioidomycosis μπορεί να χωριστεί στις εξής κατηγορίες:

  • Οξεία κοκκιδιοειδομύκωση ή πρωτοπαθής πνευμονική κοκκιδιοειδομύκωση.
  • Χρόνια κοκκιδιοειδομύκωση.
  • Διάχυτη κοκκιδιομύκωση ή πρωτοπαθής δερματική κοκκιδιοειδομύκωση.

Επιπλοκές κοκκιδιοειδομύκωσης

Τα περισσότερα μολυσμένα άτομα δεν εμφανίζουν επιπλοκές.

Σοβαρές επιπλοκές, μπορεί να εμφανιστούν σε ασθενείς με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.

Οι επιπλοκές είναι πνευμονία, πνευμονικά οζίδια και γενικευμένη μορφή, όταν η μόλυνση εξαπλώνεται σε όλο το σώμα. Μπορεί να προκαλέσει καταστροφή του πνευμονικού παρεγχύματος με σχηματισμό ουλών, κοιλοτήτων και αιμόπτυση. Η διάχυτη μορφή κοκκιδιομύκωσης μπορεί να προσβάλλει όλο το σώμα, προκαλώντας δερματικά έλκη, αποστήματα, βλάβες των οστών, οιδήματα στις αρθρώσεις με έντονο πόνο, φλεγμονή της καρδιάς, προβλήματα του ουροποιητικού συστήματος και μηνιγγίτιδα, που μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο.

Σε έντονη υποψία για τη νόσο, επαναλαμβάνονται οι δερματικές δοκιμασίες και οι ορολογικές αντιδράσεις κάθε 2 εβδομάδες. Όταν οι ορολογικές αντιδράσεις είναι θετικές παρακολουθούνται κάθε 2 εβδομάδες μέχρι την κλινική βελτίωση του ασθενούς.

Coccidioides immitis
Coccidioides immitis
Coccidioides posadasii
Coccidioides posadasii

Διάγνωση κοκκιδιοειδομύκωσης

Το ιστορικό ταξιδιών είναι σημαντικό σε πνευμονική λοίμωξη, που δεν ανταποκρίνεται στην θεραπεία.

  • Η μυκητίαση μπορεί να αποδειχθεί με μικροσκοπική ανίχνευση των διαγνωστικών κυττάρων σε σωματικά υγρά, εκκρίσεις, πτύελα και βιοψία ιστού ή μεθεναμίνης χρώση αργύρου. Με ειδικούς εκκινητές νουκλεοτιδίων από το DNA/Deoxyribonucleic Acid/Δεοξυριβονουκλεϊκό οξύ C. immitis DNA γίνεται ενίσχυση με PCR/polymerase chain reaction/αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης. Μπορεί, επίσης, να ανιχνευθεί σε καλλιέργεια με μορφολογική ταυτοποίηση ή με τη χρήση μοριακών ανιχνευτών, που υβριδοποιούνται με τον C. immitis RNA. Ο C. immitis και ο C. posadasii δεν μπορούν να διαγνωστούν από τα συμπτώματα ή την κυτταρολογική, αλλά απαιτείται PCR.
  • Μια έμμεση απόδειξη της μυκητιασικής λοίμωξης μπορεί να επιτευχθεί, επίσης, με την ορολογική ανίχνευση αντιγόνου για μύκητες ή τα IgM ή IgG αντισώματα, που παράγονται κατά του μύκητα. Τα αντισώματα IgM αυξάνονται τις 2 πρώτες εβδομάδες και εξαφανίζονται μετά από 2 μήνες. Τα αντισώματα IgG ανεβαίνουν τον 1-3 μήνα. Μπορεί να μην είναι ανιχνεύσιμες οι ορολογικές αντιδράσεις σε ήπια συμπτώματα. Οι διαθέσιμες εργαστηριακές εξετάσεις είναι η δοκιμασία tube-precipitin (TP), οι δοκιμασίες σταθεροποίησης συμπληρώματος και οι ανοσολογικές δοκιμασίες ενζύμου. Το TP αντίσωμα δε βρίσκεται στο ΕΝΥ. Το TP αντίσωμα χρησιμοποιείται ως επιβεβαιωτική εξέταση, ενώ η ELISA είναι ευαίσθητη και ως εκ τούτου χρησιμοποιείται για screening.
  • Μπορεί να γίνει καλλιέργεια σε πτύελα, εξιδρώματα, παρακέντηση άρθρωσης. Δεν είναι πιθανή η ανάπτυξη μυκήτων στα ούρα, το αίμα ή το πλευριτικό υγρό.
  • Οι δερματικές δοκιμασίες θετικοποιούνται από την 3η εβδομάδα ως τον 3ο μήνα. Τα στερεοειδή μπορεί να επηρεάσουν την ικανότητα αντίδρασης στις δερματικές δοκιμασίες.
  • Στη βιοψία, ανευρίσκονται στοιχεία μυκήτων και σπορίδια (πνευμονικό οζίδιο, δερματική βλάβη).
  • Η ακτινογραφία θώρακα δείχνει, συνήθως, οζίδια στους άνω λοβούς του πνεύμονα, αλλά και στους κάτω λοβούς μικρότερα από 4 εκατοστά, σε διάμετρο. Μπορεί να υπάρχουν και διηθήσεις και κοιλότητες, μεσοθωρακική και πυλαία λεμφαδενοπάθεια και πλευριτική συλλογή.
  • Εάν παρατηρηθεί μηνιγγίτιδα, η οσφυονωτιαία παρακέντηση θα δείξει αφύσικα χαμηλά επίπεδα γλυκόζης στο ΕΝΥ, μείωση των πρωτεϊνών και λεμφοκυττάρωση και σπάνια ηωσινοφιλία.

Η ασθένεια αυτή, συνήθως εκλαμβάνεται ως πνευμονία ή ως καρκίνος.

Αυτή η εικόνα δεν έχει ιδιότητα alt. Το όνομα του αρχείου είναι 11.jpg

Διαφορική διάγνωση κοκκιδιοειδομύκωσης

  • Πνευμονία, κάθε αιτιολογίας.
  • Καρκίνος του πνεύμονα.
  • Σαρκοείδωση.
  • Ιστοπλάσμωση και άλλες μυκητιάσεις.
  • Πνευμονικό απόστημα.
  • Φυματίωση.
  • Λέμφωμα.
  • Μηνιγγίτιδα.
  • Όλες οι αιτίες βήχα, πυρετού και αδυναμίας.
  • Τα παλαιά κοκκιώματα μπορεί, λανθασμένα, να εκληφθούν ως καρκίνος.

Θεραπεία κοκκιδιοειδομύκωσης

Οι ήπιες ασυμπτωματικές περιπτώσεις, συχνά, δεν απαιτούν καμία θεραπεία. Φαρμακευτική αγωγή, δίνεται όταν IgG>1:16, όταν η νόσος επιμένει χωρίς βελτίωση για πάνω από από 6 εβδομάδες ή όταν οι δερματικές δοκιμασίες παραμένουν αρνητικές, ενώ οι ορολογικές είναι θετικές.

Απαιτείται εφύγρανση του αέρα σε ξηρό βήχα και πονόλαιμο.

Ανάπαυση.

Σε ήπιες περιπτώσεις, γίνεται συμπτωματική αγωγή νε αντιβηχικά, για ανακούφιση από το βήχα και μη στερεοειδή αντιφλεγμονώδη, για την πλευροδυνία.

Μερικοί ασθενείς με σοβαρά συμπτώματα, μπορεί να απαιτήσουν αντιμυκητιασική θεραπεία.

Σε επίμονη, προϊούσα ή διάχυτη νόσο.

Από το στόμα και ενδοφλέβια φλουκοναζόλη ή αμφοτερικίνη Β (0,5-1,0mg/Kg βάρους, με ολική αθροιστική δοσολογία 2-4gr) χρησιμοποιούνται σε ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς. Εναλλακτικά, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ιτρακοναζόλη ή κετοκοναζόλη (200-400mg/ημέρα). Η κετοκοναζόλη αλληλεπιδρά με τους Η2 ανταγωνιστές και χρειάζεται όξινο περιβάλλον, για να απορροφηθεί.

Η φλουκοναζόλη είναι το προτιμώμενο φάρμακο για τη μηνιγγίτιδα, λόγω της διείσδυσής του, στο ΕΝΥ.

Ενδοραχιαία ή ενδοκοιλιακά θεραπεία, με αμφοτερικίνη Β χρησιμοποιείται εάν μόλυνση επιμένει, μετά από θεραπεία με φλουκοναζόλη.

Η ιτρακοναζόλη χρησιμοποιείται για περιπτώσεις, που αφορούν τη θεραπεία των οστών και των αρθρώσεων.

Η ποζακοναζόλη και βορικοναζόλη έχουν, επίσης, χρησιμοποιηθεί.

Πρόληψη κοκκιδιοειδομύκωσης

  • Συνιστάται να αποφεύγεται η αιωρούμενη σκόνη.
  • Οι άνθρωποι σε ορισμένα επαγγέλματα πρέπει να φορούν μάσκες.
  • Οι διαγνωστικές εξετάσεις για Coccidioidomycosis και μια δερματική δοκιμασία (θετική αντίδραση κοκκιδιοειδίνης) για τη διάγνωση αυτής της συστηματικής νόσου πρέπει να γίνονται, όταν υπάρχει υποψία για μόλυνση. Ακόμη και οι καλλιέργειες στα εργαστήρια είναι πολύ μολυσματικές (μόλυνση μέσω εισπνοής) και το προσωπικό θα πρέπει να είναι προσεκτικό στο εργαστήριο.
  • Μέτρα ελέγχου σκόνης σε φύτευση γκαζόν και σε μεγάλη υγρασία του εδάφους, καθώς, επίσης και περιορισμός της έκθεσης σε θύελλες σκόνης είναι σκόπιμες για κατοικημένες περιοχές σε ενδημικές περιοχές.
  • Αποφυγή επαφής με τους ξενιστές.

Πρόγνωση κοκκιδιοειδομύκωσης

  • Οι περισσότερες περιπτώσεις είναι αυτοϊώμενες και αναρρώνουν σε λίγους μήνες.
  • Η προϊούσα και διάχυτη μορφή νόσου αντιμετωπίζεται δύσκολα.
  • Η πρόγνωση είναι κακή, όταν η κυτταρική ανοσία είναι ανεπαρκής και οι ανοσοσφαιρίνες IgG είναι υψηλές.
  • Υποτροπή συμβαίνει συχνά στη διάχυτη εξωπνευμονική μορφή.
  • Αυξημένος κίνδυνος μετάδοσης υπάρχει στην κύηση, όταν η ασθενής έχει μολυνθεί αργά κατά τη διάρκεια της κύησης.

Βιβλιογραφία

cdc.gov

Αυτή η εικόνα δεν έχει ιδιότητα alt. Το όνομα του αρχείου είναι 1.jpg

Γράφει η
Δρ Σάββη Μάλλιου Κριαρά
Ειδικός Παθολόγος- Ογκολόγος, MD, PhD

Διαβάστε περισσότερα για την Σάββη Μάλλιου Κριαρά

Υψηλής Ποιότητας Συμπληρώματα Διατροφής για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και την πρόληψη και θεραπεία της κοκκιδιοειμύκωσης

Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα Υψηλής Ποιότητας Συμπληρώματα Διατροφής για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και την πρόληψη και θεραπεία της κοκκιδιοειμύκωσης

IMMUNITY DEFENDER ΠΑΚΕΤΟ 4 τεμάχια
IMMUNITY DEFENDER ΠΑΚΕΤΟ 4 τεμάχια

Τα καλύτερα βιολογικά προϊόντα για τις λοιμώξεις

Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα βιολογικά προϊόντα για τις λοιμώξεις

Αυτή η εικόνα δεν έχει ιδιότητα alt. Το όνομα του αρχείου είναι 14-1024x576.jpeg

Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό.

Διαβάστε, επίσης,

Νόσος του Addison

Πυρετός αγνώστου αιτιολογίας

Σαρκοείδωση

Υπερπαραθυρεοειδισμός

Πνευμονικό απόστημα

Πνευμονίτιδα εξ υπερευαισθησίας

Οζώδες ερύθημα

Ιστοπλάσμωση

www.emedi.gr

Print Friendly, PDF & Email
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Πολύ καλή συνταγή για τον πονόδοντο

Πολύ καλή συνταγή για τον πονόδοντο. Υπάρχουν πολλές συνταγές για την ανακούφιση από τον πόνο στο δόντι, αλλά πια είναι η καλύτερη; Συνταγή για τον...

ΔΗΜΟΦΙΛΗ