Τετάρτη, 6 Δεκεμβρίου, 2023
ΑρχικήΧωρίς κατηγορίαΜακροσφαιριναιμία του Waldenström

Μακροσφαιριναιμία του Waldenström

Είναι κακόηθες νεόπλασμα των κυττάρων που εκκρίνουν ανοσοσφαιρίνη

Γράφει η

Δρ Σάββη Μάλλιου Κριαρά

Ειδικός Παθολόγος- Ογκολόγος, MD, PhD

Η μακροσφαιριναιμία του Waldenström, ICD-10 C88.0, επίσης γνωστή ως λεμφοπλασματοκυτταρικό λέμφωμα είναι καρκίνος που επηρεάζει τα κύτταρα Β, έναν τύπο λευκών κυττάρων του αίματος.

Κακόηθες νεόπλασμα των κυττάρων με λεμφοκυτταρική, πλασματοκυτταρική ή ενδιάμεση μορφολογία, τα οποία εκκρίνουν ένα στοιχείο Μ της IgM.

Η πορεία είναι βραδέως προϊούσα. Είναι γενετική νόσος με αυξημένη οικογενή επίπτωση.

Είναι σπάνια χρόνια πάθηση της μεγάλης ηλικίας που κυριαρχεί περισσότερο στους άνδρες με υπερπαραγωγή μονοκλωνικής ανοσοσφαιρίνης Μ (IgM). Από όλους τους καρκίνους που αφορούν την ίδια κατηγορία των κυττάρων του αίματος, το 1% των περιπτώσεων είναι WM.

Η WM-μακροσφαιριναιμία του Waldenström, είναι ένα  «νωθρό λέμφωμα,” (δηλαδή, που τείνει να αναπτυχθεί και να εξαπλωθεί αργά). Είναι ένα είδος λεμφοπολλαπλασιαστικής ασθένειας, η οποία έχει παρόμοια κλινικά χαρακτηριστικά με τα νωχελικά μη-Hodgkin λεμφώματα.

Όπως και με άλλα λεμφώματα, η νόσος χαρακτηρίζεται από μια ανεξέλεγκτη αύξηση των Β-κυττάρων, δηλαδή, τα λευκά κύτταρα του αίματος που σχηματίζονται στο μυελό των οστών και τους  λεμφαδένες. Ο πολλαπλασιασμός των Β-κυττάρων παρεμβαίνει στην παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων του αίματος, με αποτέλεσμα την εμφάνιση αναιμίας. Ένα μοναδικό χαρακτηριστικό της ασθένειας είναι ότι τα Β-κύτταρα παράγουν υπερβολικές ποσότητες πρωτεΐνης ανοσοσφαιρίνης (IgM), με συμπύκνωση του αίματος.

Λόγω της βραδείας εξέλιξης της φύσης του, πολλοί ασθενείς είναι σε θέση να έχουν μια φυσιολογική ζωή.

Η νόσος μπορεί να εμφανιστεί με αιμορραγία από τη μύτη και το στόμα, αναιμία, μειωμένα επίπεδα του ινωδογόνου στο αίμα (υποϊνωδογοναιμία), διόγκωση των λεμφαδένων, νεοπλασματικά κύτταρα πλάσματος στο μυελό των οστών, και αυξημένο ιξώδες του αίματος που οφείλεται σε αυξημένα επίπεδα μιας κατηγορίας βαριών πρωτεϊνών που ονομάζονται μακροσφαιρίνες.

Για ένα διάστημα, η WM θεωρήθηκε ότι σχετίζονται με το πολλαπλό μυέλωμα, εξαιτίας της παρουσίας της μονοκλωνικής γαμμαπάθειας και διήθηση του μυελού των οστών και άλλα οργάνων με πλασματοκυτταροειδή λεμφοκύτταρα.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO), ωστόσο, θέτει την WM στην κατηγορία των λυμφοπλασματοκυτταρικών λεμφωμάτων βραδείας εξέλιξης (χαμηλού βαθμού) μη-Hodgkin’s.


Αιτίες της μακροσφαιριναιμίας  Waldenström

Η αιτία της είναι η έκκριση του Μ στοιχείου της IgM.

Η μακροσφαιριναιμία του Waldenstrom χαρακτηρίζεται από ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό των κλώνων τερματικά διαφοροποιημένων Β λεμφοκυττάρων. Οι σωματικές μεταλλάξεις στο MyD88 προκαλούν μια αλλαγή από λευκίνη σε προλίνη στην θέση αμινοξέος 265  σε πάνω από το 90% των ασθενών. Πρόσφατα, σωματικές μεταλλάξεις στο Ο-τερματικό πεδίο του CXCR4 οι οποίες είναι παρόμοιες με εκείνες που εμφανίζονται στα βλαστικά κύτταρα σε ασθενείς με WΜ μαζί με μικρές διαγραφές που επηρεάζουν πολλά γονίδια  εμπλέκονται στη γένεση αυτού του λεμφώματος Β κυττάρων. Δεν υπάρχει συσχέτισημε τη θέση 6p21.3 στο χρωμόσωμα 6. Υπάρχει  3 φορές αύξηση του κινδύνου ανάπτυξης WM σε άτομα με ατομικό ιστορικό αυτοάνοσων ασθενειών με αυτοαντισώματα και ιδιαίτερα αυξημένος κίνδυνος σε ηπατίτιδα, σε HIV, και ρικετσιώσεις.

Υπάρχουν γενετικοί παράγοντες, οι συγγενείς πρώτου βαθμού που φαίνεται να έχει ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο για μακροσφαιριναιμίας  Waldenström. Υπάρχουν, επίσης, στοιχεία που δείχνουν ότι περιβαλλοντικοί παράγοντες όπως η έκθεση στα φυτοφάρμακα, στη σκόνη ξύλου, και σε οργανικούς διαλύτες μπορεί να οδηγήσεις σε μακροσφαιριναιμία του Waldenstrom. 

Με τη συγκριτική γονιδιωματική υβριδοποίηση εντοπίστηκαν οι ακόλουθες χρωμοσωμικές ανωμαλίες. Διαγραφές στα 6q23 και 13q14, και προσθέσεις στα 3q13-q28, 6ρ και 18qκαι υπερέκφραση του FGFR3.

Οι ακόλουθες οδοί σηματοδότησης εμπλέκονται:

  • CD154/CD40 
  • Akt
  • ενεργοποίηση p53
  • απελευθέρωση του κυτοχρώματος c 
  • ΝΡ-κΒ 
  • WNT/β-κατενίνη
  • mTOR 
  • ERK 
  • ΜΑΡΚ 
  • Bcl-2 
  • Η πρωτεΐνη Src κινάσης τυροσίνης υπερεκφράζεται σε κύτταρα με μακροσφαιριναιμία Waldenström
  • Σε WM-κύτταρα, οι αποακετυλάσες ιστόνης και τα τροποποιητικά γονίδια ιστόνης είναι απορυθμισμένα
  • Τα κύτταρα του μυελού των οστών εκφράζουν CD20 (98.3%), CD22 (88.3%), CD40 (83.3%), CD52 (77.4%), IgM (83.3%), πρωτεΐνη πυρήνα MUC1 (57,8%), και 1D10 (50%). 

Συμπτώματα της μακροσφαιριναιμίας  Waldenström

Τα συμπτώματα της WM περιλαμβάνουν αδυναμία, κόπωση, απώλεια βάρους και χρόνια αιμορραγία αίματος από τη μύτη και τα ούλα. Περιφερική νευροπάθεια μπορεί να συμβεί σε 10% των ασθενών. Λεμφαδενοπάθεια, σπληνομεγαλία, και / ή ηπατομεγαλία υπάρχουν στο 30-40% των περιπτώσεων. Άλλα πιθανά συμπτώματα περιλαμβάνουν τη θόλωση ή απώλεια της όρασης, την κεφαλαλγία, την διάχυτη οστεοπόρωση, προσβολή του δέρματος, φαινόμενο Raynaud και σπάνια, το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο ή το κώμα.

Τα συμπτώματα, όπως θόλωση ή απώλεια της όρασης, κεφαλαλγία, και (σπάνια) αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο ή κώμα οφείλονται στις επιπτώσεις της παραπρωτεϊνης IgM, η οποία μπορεί να προκαλέσει αυτοάνοσα φαινόμενα ή κρυοσφαιριναιμία. Άλλα συμπτώματα της WM οφείλονται στο σύνδρομο υπεριξώδους, που είναι παρόν σε 6-20% των ασθενών. Αυτό αποδίδεται στην IgM μονοκλωνική πρωτεΐνη που προκαλεί αύξηση του ιξώδους του αίματος δια σχηματισμού αδρανών υλικών, μέσω της σύνδεσης του νερού με τα υδατανθρακικά συστατικά τους και από την αλληλεπίδρασή τους με τα κύτταρα του αίματος. 

 


Διάγνωση της μακροσφαιριναιμίας  Waldenström

  • Αναιμία,  λευκοπενία και ουδετεροπενία, θρομβοπενία, αυξημένη ΤΚΕ, κρυοσφαιριναιμία, στην ηλεκτροφόρηση υπάρχει στενή ταινία στην περιοχή των γ σφαιρινών (Μ), γίνεται ανοσοηλεκτροφόρηση, και ο μυελός εμφανίζει τη διάχυτη διήθηση με λεμφοειδή κύτταρα Β λεμφοκυτταρικού τύπου, συχνά ιστιοκύτταρα. Οι ελαφριές αλυσίδες του μονοκλωνικής πρωτεΐνης είναι συνήθως κάπα ελαφρές άλυσοι. Πρωτεϊνουρία Bence Jones παρατηρείται περίπου στο 40% των ασθενών και υπερβαίνει το 1 g / d περίπου στο 3% των ασθενών. Οι ασθενείς με ευρήματα περιφερικής νευροπάθειας θα πρέπει να κάνουν μελέτες αγωγής νεύρων και ορολογικές εξετάσεις της γλυκοπρωτεΐνη antimyelin.
  • Η κυτταρομετρία ροής μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να εξετάσει τους δείκτες στην κυτταρική επιφάνεια ή στο εσωτερικό των λεμφοκυττάρων. 
  • Πρόσθετες δοκιμές όπως η αξονική τομογραφία μπορεί να χρησιμοποιηθούν για την αξιολόγηση του θώρακα, της κοιλιάς, και της πυέλου, για έλεγχο των λεμφαδένων, του ήπατος και της σπλήνας. Ο οστικός έλεγχος μπορεί να βοηθήσει στη διάκριση μεταξύ WM και πολλαπλού μυελώματος.  
  • Ο βιοχημικός έλεγχος περιλαμβάνει (γαλακτική αφυδρογονάση (LDH) στο αίμα, επίπεδα του ουρικού οξέος, νεφρική και ηπατική λειτουργία, συνολικά επίπεδα πρωτεΐνών και  λόγος λευκωματίνες προς σφαιρίνες. Η ΤΚΕ και τα επίπεδα του ουρικού οξέος μπορεί να είναι αυξημένα. Η κρεατινίνη είναι περιστασιακά αυξημένη και οι ηλεκτρολύτες είναι περιστασιακά ανώμαλοι. Υπερασβεστιαιμία παρατηρείται σε περίπου 4% των ασθενών. Τα επίπεδα της LDH είναι συχνά αυξημένα και δείχνει την έκταση της νόσου και σχετίζονται με την εμπλοκή ιστών. Ο ρευματοειδής παράγοντας, οι κρυοσφαιρίνες, η άμεση εξέταση αντισφαιρίνης και οι τίτλοι κρυοσυγκολλητινών μπορεί να είναι θετικοί. Η βήτα-2-μικροσφαιρίνη και η C-αντιδρώσα πρωτεΐνης  δεν είναι ειδικές για την Waldenström. Η βήτα-2-μικροσφαιρίνη είναι αυξημένη ανάλογα με τη μάζα του όγκου. Διαταραχές της πήξης μπορεί να υπάρχουν (χρόνος προθρομβίνης, χρόνος ενεργοποιημένης μερικής θρομβοπλαστίνης, χρόνος θρομβίνης, ινωδογόνο, μελέτες συσσωμάτωσης αιμοπεταλίων.

Κριτήρια για τη διάγνωση της μακροσφαιριναιμίας  Waldenström

1. IgM μονοκλωνική γαμμοπάθεια που αποκλείει τη ΧΛΛ και το λέμφωμα μανδύα

2. Αποδεικτικά στοιχεία αναιμίας, συμπτώματα υπεργλοιότητας, λεμφαδενοπάθεια, ηπατοσπληνομεγαλία που μπορούν να αποδοθούν σε υποκείμενη λεμφουπερπλαστική διαταραχή.


Πρόγνωση της μακροσφαιριναιμίας  Waldenström

Οι τρέχουσες ιατρικές θεραπείες οδηγούν στην επιβίωση κάποιων περισσότερο από 10 χρόνια. Εν μέρει αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι νέες διαγνωστικές εξετάσεις συνεπάγονται την έγκαιρη διάγνωση και την θεραπεία. Επί του παρόντος, η διάμεση επιβίωση είναι 6.5 χρόνια. Σε σπάνιες περιπτώσεις, η WM εξελίσσεται σε πολλαπλό μυέλωμα. 

Το Διεθνές Σύστημα Προγνωστικής Βαθμολόγησης της Μακροσφαιριναιμίας του Waldenström είναι ένα προγνωστικό μοντέλο για μακροπρόθεσμα αποτελέσματα. 

  • Ηλικία> 65 ετών
  • Αιμοσφαιρίνη ≤11.5 g / dL
  • Αριθμός των αιμοπεταλίων ≤100 × 109 / L
  • Β2-μικροσφαιρίνη > 3 mg / L
  • Συγκέντρωση μονοκλωνικής πρωτεΐνης > 70 g / L

Οι κατηγορίες κινδύνου είναι οι εξής:

Χαμηλός κίνδυνος: ≤1 δυσμενείς μεταβλητές εκτός από την ηλικία

Ενδιάμεσος κίνδυνος: 2 δυσμενή χαρακτηριστικά ή ηλικία > 65 ετών

Υψηλός κίνδυνος:> 2 δυσμενή χαρακτηριστικά

Τα ποσοστά πενταετούς επιβίωσης για αυτές τις κατηγορίες είναι 87%, 68% και 36% αντίστοιχα. 

Το Διεθνές Σύστημα Προγνωστικής Βαθμολόγησης της Μακροσφαιριναιμίας του Waldenström είναι αξιόπιστο. Είναι, επίσης εφαρμόσιμο σε ασθενείς για θεραπευτική αγωγή με βάση το Rituximab.  Ένας πρόσθετος προγνωστικός παράγοντας είναι τα αυξημένα επίπεδα της γαλακτικής αφυδρογονάσης (LDH) στον ορό του αίματος.


Θεραπεία της Μακροσφαιριναιμίας του Waldenström

Η θεραπεία πρέπει να είναι συγκρατημένη. Κυρίως, πρέπει να γίνεται θεραπεία των επιπλοκών.

Αν γίνει θεραπεία θα πρέπει να γίνεται βάσει του μοριακού προφίλ του όγκου.

Σε μετάλλαξη Myd88 L265P που προκαλείται από την ενεργοποίηση της τυροσινικής κινάσης του Bruton τυροσίνης κινάσης,το ibrutinib σε ασθενείς με υποτροπή και ανθεκτική νόσο έχει δείξει ελπιδοφόρα δραστηριότητα.

Οι ασθενείς με Μακροσφαιριναιμία του Waldenström διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης δεύτερου καρκίνου από ότι ο γενικός πληθυσμός.

Προτιμήστε την προσεκτική αναμονή και παρακολούθηση 

Σε απουσία συμπτωμάτων, πολλοί κλινικοί γιατροί θα συστήσουν απλή παρακολούθηση του ασθενή.

Πρώτης γραμμής θεραπεία της Μακροσφαιριναιμίας του Waldenström

Θα πρέπει να αρχίσει η θεραπεία για να αντιμετωπίσει τόσο τα υψηλά επίπεδα παραπρωτεϊνης όσο και τα Β-κύτταρα. Έναρξη της θεραπείας πρέπει να γίνεται σε ασθενείς με συμπτώματα όπως υποτροπιάζοντα πυρετό, νυχτερινές εφιδρώσεις, κόπωση που οφείλεται σε αναιμία, απώλεια βάρους, προοδευτική συμπτωματική λεμφαδενοπάθεια ή σπληνομεγαλία, αναιμία και  σε διήθηση του μυελού. Επιπλοκές, όπως το σύνδρομο υπεργλοιότητας, η συμπτωματική αισθητικοκινητική περιφερική νευροπάθεια, η συστηματική αμυλοείδωση, η νεφρική ανεπάρκεια, ή η συμπτωματική κρυοσφαιριναιμία προτάθηκαν επίσης ως ενδείξεις για θεραπεία.

Η θεραπεία περιλαμβάνει το μονοκλωνικό αντίσωμα rituximab. Μερικές φορές κάποιο το χρησιμοποιούν σε συνδυασμό με χημειοθεραπευτικά φάρμακα, όπως η χλωραμβουκίλη,η  κυκλοφωσφαμίδη, η βινκριστίνη ή με θαλιδομίδη. Τα κορτικοστεροειδή, όπως η πρεδνιζόνη, μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν σε συνδυασμό. Πλασμαφαίρεση μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία του συνδρόμου υπεριξώδους αφαιρώντας την παραπρωτεϊνη από το αίμα.

Πρόσφατα, η αυτόλογη μεταμόσχευση μυελού των οστών έχει προστεθεί, σα θεραπεία.

Θεραπεία διάσωσης  της Μακροσφαιριναιμίας του Waldenström

Όταν αντίσταση αναπτύσσεται σταθερά, γίνεται θεραπεία διάσωσης.

Η αλλογενής μεταμόσχευση βλαστοκυττάρων μπορεί να προκαλέσει παρατεταμένες υφέσεις.

Ασθενείς με πολυμορφικές παραλλαγές (αλληλόμορφα) FCGR3A-48 και -158 έχουν μεγάλη ανταπόκριση στη Rituximab. 

Τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για τη μακροσφαιριναιμία του Waldenström

Πατήστε, εδώ, τα κατάλληλα συμπληρώματα για τη μακροσφαιριναιμία του Waldenström

Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, θα επιλεγούν για την ασθένειά σας θα γίνει σε συννενόηση με τον θεράποντα ιατρό.

Διαβάστε, επίσης, 

Ολικά λευκώματα αίματος

Καρκινικοί δείκτες

Κατάταξη μη-Hodgkin λεμφωμάτων

Πώς αντιμετωπίζεται ο κνησμός στον καρκίνο

Οι παράγοντες κινδύνου για το Μη-Hodgkin λέμφωμα

Το καρκινικό μονοπάτι στα λεμφώματα

Διάγνωση λεμφοϋπερπλαστικών διαταραχών σε μεταμοσχευμένους

Θεραπεία λεμφώματος

Ibrutinib

Λεμφοϋπερπλαστικές διαταραχές μετά από μεταμόσχευση συμπαγών οργάνων

Γονιδιακή θεραπεία και εμβόλια για τις αιματολογικές κακοήθειες

www.emedi.gr

Γράφει η
Δρ Σάββη Μάλλιου Κριαρά
Ειδικός Παθολόγος- Ογκολόγος, MD, PhD

 

 

 

 

Print Friendly, PDF & Email
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Αιθέριο έλαιο βενζόη

Αιθέριο έλαιο βενζόη. Τα οφέλη από το αιθέριο έλαιο βενζόης ή μοσχολίβανου στην υγεία και οι εφαρμογές της στην ιατρική Αιθέριο έλαιο βενζόη ή μοσχολίβανο...

ΔΗΜΟΦΙΛΗ