Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

Χρήσιμες πληροφορίες για το κάλιο

Τα οφέλη από το κάλιο στην υγεία

 

Το κάλιο έχει χημικό σύμβολο Κ, ατομικό βάρος 39.1 και είναι μέταλλο της σειράς των αλκαλίων, το οποίο βρίσκεται σαν συλβίτης, δηλαδή χλωριούχο κάλιο και στα αργιλλοπυριτικά ορυκτά ορθοκλάσης και μικρολίνης, καθώς και σαν καρναλίτης.

Στο φλοιό της γης το κάλιο βρίσκεται σε ποσοστό 2,59%.

Το περιεχόμενο του καλίου στο αίμα ενός ατόμου που ζυγίζει 60 κιλά είναι 140 γραμμάρια. Από αυτά τα 3,1 γραμμάρια υπάρχουν στα εξωκυττάρια υγρά και τα υπόλοιπα 137 γραμμάρια υπάρχουν μέσα στα κύτταρα του σώματος και από αυτά τα τέσσερα πέμπτα υπάρχουν στους σκελετικούς μυς, ενώ στο σκελετό η ποσότητα του καλίου είναι αμελητέα.

Οι ημερήσιες προσλήψεις καλίου είναι 1960-5870 χλγρ την ημέρα, με μια συνηθισμένη πρόσληψη 2,54 γραμμάρια που είναι ισοδύναμη με 4,85 γραμμάρια χλωριούχου καλίου.

Οι πηγές του καλίου από τις τροφές: Ξηροί καρποί 710-1880, αλεύρι σόγιας 1660-2030, μαλάκια 1470, πίτουρο αλεύρου 1160, σαλάτες ωμών λαχανικών 140-1080, πατάτες τσιπς 1020, καρύδια 350-940, δημητριακά 100-600, φρέσκα φρούτα 65-430, βραστά λαχανικά 50-400, ψάρια 230-360, κρέας και πουλερικά 33-350, χυμοί φρούτων 110-260, πιτυρούχο αλεύρι 360, πιτυρούχο ψωμί 220, λευκό ψωμί 100, αυγά 140, τυριά 100-190, σκούρο ρύζι 190, αποφλοιωμένο ρύζι 110, στιγμιαίος καφές 400, τσάι 2160, καβουρδισμένος καφές 2020, κακάο σκόνη 1500 και το ρόφημα σοκολάτας 410.

Η απορρόφηση του καλίου από τη διατροφή είναι παθητική και πραγματοποιείται μέσω του λεπτού εντέρου κι εξαρτάται από τη συγκέντρωση του καλίου μέσα στο εντερικό περιεχόμενο. Η απορρόφηση πραγματοποιείται όσο η συγκέντρωση είναι μεγαλύτερη από ότι στο αίμα.

Η απέκκριση του καλίου πραγματοποιείται στο παχύ έντερο. Αν μετακινηθεί το εντερικό περιεχόμενο γρήγορα μέσω του λεπτού και του παχέος εντέρου δεν γίνεται σωστή απορρόφηση καλίου. Έτσι σε διάρροια παρατηρείται υποκαλιαιμία. Η απέκκριση του καλίου αντικατοπτρίζει τις προσλήψεις από τη διατροφή. Αν ληφθούν 2,35 γραμμάρια, τα 2,15 γραμμάρια απεκκρίνονται στα ούρα και τα 0,39 στα κόπρανα. Η διαφορά 0,19 γραμμάρια οφείλεται στην φυσιολογική ρήξη των κυττάρων που απελευθερώνει κάλιο μέσα στα ούρα. Η ρήξη των κυτταρικών πρωτεϊνών είναι αυξημένη σε διαβητικούς, σε υποσιτισμό και σε τραυματισμό. Επίσης, το κάλιο εκτοπίζεται από τα κύτταρα μέσω ιόντων υδρογόνου και σε οξέωση εξαφανίζεται το κάλιο από τα κύτταρα. Τα διουρητικά και κυρίως οι θειαζίδες αυξάνουν την έξοδο νατρίου και νερού από τα νεφρά, αλλά και καλίου. Σε σοβαρή νεφρική ανεπάρκεια, το κάλιο δεν απεκκρίνεται στα ούρα και αυξάνει στο αίμα και στους ιστούς.

Η απέκκριση από τα κόπρανα είναι χαμηλή στα υγιή άτομα και είναι 200 χλγρ την ημέρα. Τα πεπτικά υγρά περιέχουν μεγάλα ποσά καλίου που απορροφούνται ξανά στο κατώτερο μέρος εντέρου. Η διάρροια προκαλεί μεγάλη απώλεια καλίου στα κόπρανα, σε ποσά που φθάνουν τα 3,52 γραμμάρια στις 24 ώρες και όταν χαθεί το 30% του καλίου μπορεί να προκύψει καρδιακή ανεπάρκεια.

Η απώλεια καλίου από τον ιδρώτα είναι μικρή και είναι 352 χλγρ ανά λίτρο. Με την αυξημένη εφίδρωση χάνεται περισσότερο νάτριο.


Οι λειτουργίες του καλίου:

-Διατήρηση φυσιολογικού ισοζυγίου νερού μέσα στα κύτταρα, γιατί το κάλιο είναι το κύριο θετικά φορτισμένο ιόν μέσα σε αυτά.

-Ενεργοποιεί ένζυμα που ασχολούνται με την παραγωγή ενέργειας.

-Σταθεροποιεί την εσωτερική δομή των κυττάρων του σώματος.

-Βοηθάει στην μεταβίβαση νευρικών ώσεων μαζί με το νάτριο.

-Βοηθάει τα εξειδικευμένα κυτταρικά σωματίδια στη σύνθεση πρωτεϊνών.

-Αυξάνει τη διεγερσιμότητα των μυών της καρδιάς και του σκελετού για να μεταβιβάζονται καλύτερα οι νευρικές ώσεις.

-Λαμβάνει μέρος στη διατήρηση της οξεοβασικής ισορροπίας οξέων και αλκαλίων μέσα στο σώμα σε συνδυασμό με τα διττανθρακικά, τα φωσφορικά, το νάτριο, το ασβέστιο, το μαγνήσιο και τις πρωτεϊνες.

-Είναι απαραίτητο για την καλή λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος.


Υποκαλιαιμία

Αιτίες υποκαλιαιμίας:

-Λήψη φαρμάκων, όπως θειαζίδες, φουροσεμίδη, χλωροθαλιδόνη, αιθακρυνικό οξύ, υδραργυρικά διουρητικά και οι αναστολείς της καρβονικής ανυδράσης.

-Μακροχρόνια χρήση κορτικοστερεοειδών και ACTH.

-Υπερβολική χρήση καθαρτικών.

-Υπερβολική λήψη γλυκόρριζας.

-Υπερβολική λήψη κάποιων αντιβιοτικών με υψηλές δόσεις νατρίου.

-Ενδοφλέβια υγρά χωρίς κάλιο.

-Ρητίνες ανταλλαγής ιόντων.

-Διατροφή με χαμηλό νάτριο.

-Ειλεοστομία, κολοστομία, εκτομή εντέρου και γαστρική παροχέτευση.

-Εγκαύματα, τραύματα, ο διαβήτης, το σύνδρομο Cushing, η αυξημένη αλδοστερόνη, ο άποιος διαβήτης, η περιοδική οικογενής παράλυση, η χρόνια διάρροια, οι επίμονοι έμετοι, η γρίπη, η μεγαλοβλαστική αναιμία, η ελκώδης κολίτιδα, η νεφροπάθεια, οι καρδιοπάθειες, η χρόνια αναπνευστική ανεπάρκεια, η παρατεταμένη νηστεία, οι δίαιτες, η νευρογενής ανορεξία, ο αλκοολισμός, το φάγωμα κιμωλίας, η κυστική ίνωση και η αλκάλωση.

Συμπτώματα έλλειψης καλίου:

Έμετοι

Εντερική διάταση

Παραλυτικός ειλεός

Μυϊκή αδυναμία

Παράλυση

Παραισθησίες με τσιμπήματα σαν καρφίτσες και βελόνες

Απώλεια όρεξης

Υπόταση

Πολυδιψία

Κώμα

Ακράτεια ούρων

Δακτυλιδισμός σε όσους παίρνουν δακτυλίτιδα

Θεραπεία υποκαλιαιμίας:

Χλωριούχο κάλιο από το στόμα ή ενδοφλέβια και φωσφορικό κάλιο με ένεση ή ορό σε οξέωση.

Αυξημένη πρόσληψη τροφών πλούσιων σε κάλιο

Φάρμακα, όπως η σπιρονολακτόνη.


Υπερκαλιαιμία

Συμπτώματα υπερκαλιαιμίας:

Μυϊκή αδυναμία

Διανοητική ή ψυχική απάθεια

Το ενδοφλέβιο κάλιο σε μεγάλες ποσότητες προκαλεί ανακοπή

Υψηλές δόσεις καλίου από το στόμα προκαλούν εξέλκωση του λεπτού εντέρου ιδίως αν διαλύονται στο έντερο

Ναυτία, έμετοι, διάρροια 

Κοιλιακές κράμπες

Αιτίες υπερκαλιαιμίας:

Νεφρική ανεπάρκεια

Ανεπαρκής παραγωγή ορμονών από τα επινεφρίδια

Σοκ από τραυματισμό

Θεραπεία υπερκαλιαιμίας:

Απόσυρση αλάτων καλίου και τροφών με κάλιο.

Όταν συμβαίνουν αρρυθμίες ή όταν τα επίπεδα του καλίου υπερβαίνουν τα 6.5 mmol / l χορηγείται ασβέστιο (χλωριούχο ασβέστιο ή γλυκονικό ασβέστιο) για να αποκατασταθεί η κανονική κλίση και να ηρεμήσει το δυναμικό της μεμβράνης, το οποίο είναι ασυνήθιστα υψηλό σε υπερκαλιαιμία.  Η έναρξη της δράσης είναι <5 λεπτά και διαρκεί περίπου 30-60 λεπτά. Οι δόσεις θα πρέπει να προσδιορίζονται με συνεχή παρακολούθηση των αλλαγών του ΗΚΓ κατά τη διάρκεια της χορήγησης. Η σουλφονική πολυστερίνη χρησιμοποιείται σε συνεχή βάση για να διατηρηθούν χαμηλότερα τα επίπεδα του καλίου στον ορό.


Τα συμπληρώματα καλίου:

Η συνήθης μορφή είναι το χλωριούχο κάλιο που παρέχει 52,4 χλγρ καλίου ανά 100 χλγρ χλωριδίου. Χρησιμοποιούνται, επίσης, το οξεικό, το διττανθρακικό, το κιτρικό, το γλυκονικό, το θεϊκό, το όξινο ταρταρικό, το ταρταρικό και το φωσφορικό κάλιο. Σύμπλοκά του με αμινοξέα ή πρωτεϊνες απορροφούνται καλύτερα από τα άλατα καλίου. Τα σύμπλοκα αυτά αναπληρώνουν τις απώλειες πρωτεϊνης που συνοδεύουν την υπερβολική απέκκριση καλίου.


Πρόσθετα τροφίμων με κάλιο:

  • Οξικό κάλιο
  • Αλγινικό κάλιο
  • Βενζοϊκό κάλιο
  • Βρωμικό κάλιο
  • Ανθρακικό κάλιο
  • Χλωριούχο κάλιο
  • Κιτρικό τρικάλιο
  • Διφωσφορικό τετρακάλιο
  • Σιδηροκυανούχο κάλιο
  • Γλυκονικό κάλιο
  • Διττανθρακικό κάλιο
  • Δισόξινο κιτρικό κάλιο
  • Όξινο γλουταμινικό κάλιο
  • Δισόξινο ορθοφωσφορικό κάλιο
  • Όξινο ορθοφωσφορικό κάλιο
  • Υδροξείδιο του καλίου
  • Γαλακτικό κάλιο
  • Μηλικό κάλιο
  • Μεταδιθειώδες κάλιο
  • Νιτρικό κάλιο
  • Νιτρώδες κάλιο
  • Ορθοφωσφορικό τρικάλιο
  • Πηκτινικό κάλιο
  • Υπερθειϊκό κάλιο
  • Πολυφωσφορικό κάλιο
  • Προπιονικό κάλιο
  • Άλατα λιπαρών οξέων με κάλιο
  • Ταρταρικό κάλιο-νάτριο
  • Σορβικό κάλιο
  • Θεϊικό κάλιο
  • Ταρταρικό δικάλιο
  • Ταρταρικό μονοκάλιο
  • Τριφωσφορικό πεντακάλιο

Διαβάστε, επίσης,

Χρήσιμες πληροφορίες για τα διουρητικά

Πλήρης οδηγός για την αλκαλική δίαιτα

Η αντλία νατρίου και καλίου στη θεραπεία του καρκίνου

Το κάλιο είναι πολύτιμο

Μυικές κράμπες

Μυστικά για τον αρακά

Να τρώτε μία μπανάνα όταν αθλείστε

Ποιες τροφές περιέχουν πολύ κάλιο

Το κάλιο κατά της παιδικής παχυσαρκίας

www.emedi.gr

Print Friendly, PDF & Email
Προηγούμενο άρθροΜέθοδος Φελντενκράις
Επόμενο άρθροΕίναι σκληρός ο χωρισμός
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Ανεπιθύμητες ενέργειες μετά από εμβόλια mRNA COVID-19

Ανεπιθύμητες ενέργειες μετά από εμβόλια mRNA COVID-19. Οι κυριότερες είναι οι καρδιoαγγειακές επιπλοκές, οι θρομβώσεις και η θρομβοπενία. Επιμέλεια παρουσίασης  Δρ Σάββη Μάλλιου Κριαρά  Ειδικός Παθολόγος-Ογκολόγος, MD,...

ΔΗΜΟΦΙΛΗ