Εμβόλια COVID-19 και μετατρεπτικό ένζυμο της αγγειοτενσίνης 2. Ο ρόλος του SACE στις παρενέργειες των εμβολίων COVID-19
Ειδικός Παθολόγος-Ογκολόγος, MD, PhD
Serum angiotensin converting enzyme-SACE- Μετατρεπτικό ένζυμο της αγγειοτενσίνης. Ο ρόλος του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης 2 σε όσους έχουν κάνει εμβόλια COVID-19.
Η ανισορροπία μεταξύ της αγγειοτενσίνης II και της αγγειοτενσίνης 1-7 που προκαλείται από την αλληλεπίδραση μεταξύ του SARS-CoV-2/Severe-acute-respiratory-syndrome-related coronavirus 2/Σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο από κορωνοϊό 2 και των υποδοχέων του μετατρεπτικού ενζύμου 2 (ACE2-Angiotensin-converting enzyme 2-Μετατρεπτικό ένζυμο της αγγειοτενσίνης 2) της αγγειοτενσίνης ασκεί κεντρικό ρόλο στην κλινική εικόνα και την έκβαση όσων έχουν κάνει εμβόλια για τον COVID-19.
Η πρωτεΐνη ακίδα βρίσκεται στην επιφάνεια του ιού SARS-CoV-2 (του ιού που προκαλεί τη νόσο COVID-19) και χρησιμοποιείται από τον ιό για να εισέλθει στα κύτταρα του σώματος. Οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης ή α-ΜΕΑ αναστέλλουν τη μετατροπή της αγγειοτασίνης Ι σε αγγειοτασίνη ΙΙ.
Για παράδειγμα η λοσαρτάνη είναι ένας ανταγωνιστής των υποδοχέων της αγγειοτασίνης ΙΙ και αποκλείοντας τη δράση της ορμόνης αγγειοτασίνης II, προκαλεί χάλαση των αιμοφόρων αγγείων που έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της αρτηριακής πίεσης.
Διαβάστε, πατώντας, εδώ για τη λοσαρτάνη και τις παρενέργειές της
Τα εμβόλια COVID-19 αυξάνουν την ενδογενή σύνθεση πρωτεϊνών ακίδων SARS-CoV-2. Μόλις συντεθούν, οι ελεύθερα επιπλέουσες πρωτεΐνες ακίδας κυκλοφορούν στο αίμα, αλληλεπιδρούν με τους υποδοχείς ACE2 και προκαλούν τα παθολογικά χαρακτηριστικά του SARS-CoV-2 («φαινόμενο ακίδας» των εμβολίων COVID-19). Οι ανεπιθύμητες ενέργειες στον εμβολιασμό κατά του COVID-19 που σχετίζονται με τη συσσώρευση της Ang II/Angiotensin II/Αγγειοτενσίνη II είναι γενικά πιο συχνές σε νεότερα και υγιή άτομα. Η κατανόηση των σχέσεων μεταξύ των διαφορετικών μηχανισμών διάσπασης και συσσώρευσης της Ang II προσφέρει την ευκαιρία να κλείσει ο παθοφυσιολογικός μηχανισμός μεταξύ του κινδύνου εξέλιξης σε σοβαρές μορφές του COVID-19 και των πιθανών ανεπιθύμητων ενεργειών του εμβολιασμού.
Ο ρόλος ενός απορρυθμισμένου συστήματος ρενίνης-αγγειοτενσίνης (RAS/Renin-angiotensin-system/Σύστημα ρενίνης-αγγειοτενσίνης) στην παθογένεση των επιπλοκών της νόσου του Coronavirus 2019 (COVID-19) είναι πλέον ευρέως αναγνωρισμένος. Σε αυτόν τον τομέα έρευνας έχουν συγκεντρωθεί στοιχεία από κλινικές μελέτες. Συγκεκριμένα, η ανισορροπία μεταξύ της αγγειοτενσίνης II (Ang II) και της αγγειοτενσίνης 1-7 που προκαλείται από την αλληλεπίδραση μεταξύ του Σοβαρού Οξέος Αναπνευστικού Συνδρόμου Coronavirus 2 (SARS-CoV-2, όπως διαμεσολαβείται από τη δέσμευση της πρωτεΐνης Ακίδας του ιού) με τους υποδοχείς του μετατρεπτικού ενζύμου 2 (ACE2) της αγγειοτενσίνης ασκούν κεντρικό ρόλο στην κλινική εικόνα και την έκβαση όσων έχουν κάνει τα εμβόλια COVID-19. Επιπλέον, η μειωμένη καταλυτική αποτελεσματικότητα του ACE2 που προκύπτει από την ιική κατάληψη και τη μείωση της ρύθμισης αυτών των υποδοχέων φαίνεται να είναι επιζήμια σε ασθενείς με αρχική ανεπάρκεια της δραστηριότητας του υποδοχέα ACE2 (όπως ασθενείς με προχωρημένη ηλικία, αυξημένος καρδιοαγγειακός κίνδυνος και προηγούμενα καρδιαγγειακά συμβάματα).
Τα εμβόλια COVID-19 αυξάνουν την ενδογενή σύνθεση των πρωτεϊνών ακίδων SARS-CoV-2. Μόλις συντεθούν, οι πρωτεΐνες Ακίδες συγκεντρώνονται στο κυτταρόπλασμα, μεταναστεύουν προς την κυτταρική επιφάνεια και προεξέχουν εξωτερικά με μια φυσική διαμόρφωση. Επιπλέον, οι ελεύθερα επιπλέουσες πρωτεϊνικές ακίδες που συντίθενται από τα κύτταρα που στοχεύουν το εμβόλιο και καταστρέφονται από την ανοσολογική απόκριση κυκλοφορούν μαζικά στο αίμα και αλληλεπιδρούν συστηματικά με τους υποδοχείς ACE2 που εκφράζονται από μια ποικιλία κυττάρων, προάγοντας έτσι την εσωτερίκευση και την αποικοδόμηση του ACE2. Αυτές οι αντιδράσεις μπορεί να οδηγήσουν σε παθολογικά χαρακτηριστικά που μοιάζουν με εκείνα του SARS-CoV-2, οδηγώντας τελικά σε συσσώρευση αιμοπεταλίων, θρόμβωση και φλεγμονή (“φαινόμενο Ακίδας” των εμβολίων COVID-19).
Η κατανόηση των σχέσεων μεταξύ των διαφορετικών μηχανισμών διάσπασης και συσσώρευσης της Ang II προσφέρει την ευκαιρία να σχεδιαστεί ένας μοναδικός παθοφυσιολογικός μηχανισμός που εξηγεί τον κίνδυνο τόσο της εξέλιξης σε σοβαρές μορφές της νόσου COVID-19 όσο και των ανεπιθύμητων ενεργειών μετά τον εμβολιασμό.
Μετατροπή της αγγειοτενσίνης
Η μεγαλύτερη ηλικία, το αρσενικό φύλο και η παρουσία άλλων νοσημάτων (όπως, η υπέρταση, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, ο σακχαρώδης διαβήτης και το ιστορικό καρδιαγγειακών συμβαμάτων) αποτελούν σημαντικούς παράγοντες κινδύνου για αυξημένη σοβαρότητα της νόσου από COVID-19. Είναι αξιοσημείωτο ότι όλες αυτές οι καταστάσεις σχετίζονται με διαταραχή του RAS και ανεπάρκεια του ACE2.
Συσσώρευση αγγειοτενσίνης ΙΙ στην οξεία φάση της λοίμωξης SARS-CoV-2
Η αποτυχία της λειτουργίας του άξονα RAS, που χαρακτηρίζεται από τη μείωση της έκφρασης ACE2 και τη δημιουργία του προστατευτικού Ang1,7, φαίνεται να εμπλέκεται στην ανάπτυξη σοβαρών μορφών COVID-19. Πιο συγκεκριμένα, η εσωτερίκευση, η μείωση και η δυσλειτουργία του ACE2, κυρίως, λόγω ιικής κατάληψης, απορυθμίζει τον προστατευτικό άξονα RAS με αυξημένη παραγωγή και δραστηριότητα Ang II και μειωμένο σχηματισμό Ang 1,7. Αυτό επιβεβαιώθηκε από τα ευρήματα πρόσφατων ερευνών που υποστηρίζουν τα στοιχεία για την ανάπτυξη μιας «θύελλας Ang II» κατά τη διάρκεια της μόλυνσης από SARs-CoV-2. Τα επίπεδα Ang II στο πλάσμα σε ασθενείς που έχουν μολυνθεί από SARS-CoV-2 είναι αυξημένα επίπεδα στο 90,2% των ασθενών με COVID-19 και στο 100% εκείνων που είναι σε κρίσιμη κατάσταση. Υπάρχει άμεση συσχέτιση μεταξύ των επιπέδων Ang II στο πλάσμα και της σοβαρότητας του COVID-19. Επίσης, τα επίπεδα Ang II στα δείγματα πλάσματος είναι σημαντικά αυξημένα και γραμμικά σχετίζονται με το ιικό φορτίο και τη βλάβη στους πνεύμονες σε βαρέως πάσχοντες ασθενείς. Επιπλέον, ο βαθμός ανεπάρκειας ACE2 (πιο έντονος σε συγκεκριμένες καταστάσεις, όπως η μεγαλύτερη ηλικία, οι καρδιαγγειακές παθήσεις κ.ά) σχετίζεται με πιο σοβαρές μορφές του COVID-19. Άρα συγκεκριμένες καταστάσεις που σχετίζονται με ανεπάρκεια ACE2 και απορρύθμιση του RAS είναι καθιερωμένοι παράγοντες κινδύνου για αυξημένη σοβαρότητα της νόσου από COVID-19.
Συσσώρευση αγγειοτενσίνης II μετά τον εμβολιασμό κατά του COVID-19 (το «φαινόμενο Ακίδας»)
Ο εμβολιασμός κατά του COVID-19 έχει αποδειχθεί ότι σχετίζεται με αυξημένα θρομβοεμβολικά συμβάματα, μυοκαρδίτιδα, μυοπερικαρδίτιδα και αρτηριακή υπέρταση. Οι πρωτεΐνικές Ακίδες που παράγονται κατά τον εμβολιασμό αλληλεπιδρούν με το ACE2 άλλων κυττάρων, προάγοντας έτσι την εσωτερίκευση και την αποικοδόμηση του ACE2. Αυτός ο μηχανισμός μπορεί να ενισχύσει την ανισορροπία μεταξύ της υπερδραστηριότητας Ang II και της ανεπάρκειας Ang1-7 μέσω της απώλειας της δραστηριότητας του υποδοχέα ACE2, η οποία μπορεί να συμβάλει στην πυροδότηση φλεγμονής, θρόμβωσης, αύξησης της αρτηριακής πίεσης και άλλων ανεπιθύμητων ενεργειών (“φαινόμενο Ακίδας” του COVID-19 εμβόλια).
Το “φαινόμενο Ακίδας” των εμβολίων COVID-19 τεκμηριώνεται καλά από κλινικές μελέτες και επιδημιολογικά δεδομένα. Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Οκτώβριο του 2021 στο JAMA Internal Medicine, οι ερευνητές εντόπισαν 15 περιπτώσεις μυοκαρδίτιδας μετά τον εμβολιασμό. Όλες οι περιπτώσεις εμφανίστηκαν σε άνδρες με διάμεση ηλικία τα 25 έτη. Μεταξύ 530 περιπτώσεων μυοκαρδίτιδας μετά τον εμβολιασμό που αναφέρθηκαν στο Σύστημα Αναφοράς Ανεπιθύμητων Συμβαμάτων των Εμβολίων COVID-19 έως τον Ιούνιο του 2021, περίπου το 65% των ασθενών ήταν ηλικίας 12-24 ετών.
Άλλοι ασθενείς παρουσίασαν φλεβική θρόμβωση και θρομβοπενία 7-10 ημέρες μετά τη λήψη της πρώτης δόσης του εμβολίου κατά του COVID-19. Οι ασθενείς ήταν εργαζόμενοι στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης ηλικίας 32-54 ετών. Άλλες αναφορές έγιναν για τα άτομα με ανοσοθρομβωτική θρομβοπενία (VITT-Vaccine‐induced immune thrombotic thrombocytopenia-Προκαλούμενη από εμβόλια ανοσοθρομβωτική θρομβοπενία) ότι ήταν νεότερα των 55 ή 60 ετών. Τα ποσοστά ήταν παρόμοια μεταξύ ανδρών και γυναικών στις περισσότερες ηλικιακές ομάδες, με εξαίρεση τις γυναίκες ηλικίας 30-49 ετών, στις οποίες τα ποσοστά ήταν υψηλότερα.
Πλήθος στοιχείων υποδηλώνει, σαφώς, ότι το RAS παίζει σημαντικό ρόλο στην παθοφυσιολογία του COVID-19. Είναι πλέον γνωστό ότι το ACE2, μια μεταλλοπρωτεϊνάση ψευδαργύρου και το καταλυτικό του προϊόν Ang 1,7 παρέχουν σημαντική καρδιαγγειακή προστασία κατά την οξεία φάση της λοίμωξης.
Πιο συγκεκριμένα, η βιολογική σημασία της μετατροπής του Ang II σε Ang 1,7 στον COVID-19 είναι διπλή: με τη μείωση της Ang II μπορεί να αποτραπούν οι δυνητικά επιζήμιες ενέργειές του. Επιπλέον, σχηματίζεται Ang1,7 και αυτό το πεπτίδιο έχει προστατευτικές ιστικές δράσεις που είναι γενικά αντίθετες με τις ανεπιθύμητες χρόνιες επιδράσεις της υπερβολικής Ang II. Ωστόσο, η προϋπάρχουσα ανεπάρκεια ACE2 (όπως τεκμηριώνεται για ηλικιωμένους ασθενείς, σακχαρώδη διαβήτη, πνευμονική νόσο, υπέρταση και χρόνια νόσο) συμβάλλει σε μια δυσμενή έκβαση στη λοίμωξη SARS-CoV-2.
Η απόκτηση μεγαλύτερης κατανόησης των πολύπλευρων βιολογικών λειτουργιών των αγγειοτενσινών θα μπορούσε να ανοίξει νέους θεραπευτικούς δρόμους. Για καθεμία από αυτές τις Αγγειοτενσίνες, διατίθενται συγκεκριμένοι φαρμακολογικοί αναστολείς, επιτρέποντας περισσότερες λειτουργικές μελέτες και έρευνες σχετικά με τις δυνατότητές τους ως θεραπευτικοί στόχοι.
Ενώσεις που προκαλούν αναστολή του ACE2 εμποδίζουν ή εξασθενούν τη σύνδεση της ιικής πρωτεΐνης Ακίδας στον υποδοχέα του ACE2 και έχουν τη δυνατότητα να αποτρέψουν την εσωτερίκευση του ιού. Ωστόσο, η φαρμακολογική αναστολή του ACE2 θα πρέπει να ρυθμίζεται χωρίς να αναστέλλονται οι κρίσιμες προστατευτικές ιδιότητες αυτού του ενζύμου… Επιπλέον, προσεγγίσεις πρωτεϊνικής μηχανικής για τον εντοπισμό συνδετικών ουσιών σε πρωτεΐνες εισόδου ιού μπορεί να προσφέρουν μια εναλλακτική θεραπευτική στρατηγική για τη βελτίωση των πιθανών επιζήμιων επιπτώσεων της αλληλεπίδρασης μεταξύ των πρωτεϊνών ACE2 και της Ακίδας. Η χρήση εμβολίων που κωδικοποιούν μεταλλαγμένες πρωτεΐνες Ακίδας με διαμορφωτική αλλαγή μπορεί να χάνουν εν μέρει την προσκόλληση στους υποδοχείς ACE2 και να μειώνουν τη συσσώρευση Ang II.
Απαιτούνται μελλοντικές μελέτες για την πλήρη αξιολόγηση αυτών των μηχανισμών και του ρόλου των αναστολέων της προληπτικής θεραπείας της συσσώρευσης Ang II. Επιπλέον, ο ακριβής ρόλος άλλων διαδικασιών που εμπλέκονται στην παραγωγή της Ang 1,7 πρέπει να αξιολογηθούν με μεγαλύτερη σαφήνεια. Πράγματι, η Ang1,7 μπορεί να σχηματιστεί απευθείας από την Ang I. Η συνδυασμένη αναστολή ACE/Neprilysin μειώνει το σχηματισμό Ang 1,7 από έγχυση Ang I υποδηλώνοντας έναν κρίσιμο ρόλο της Neprilysin στον σχηματισμό του Ang 1,7 απευθείας από την Ang I.
Ακούστε, πατώντας για τη μεταδοτικότητα της ακίδας των εμβολιασμένων
Βιβλιογραφία
Eur J Intern Med. 2022 Sep; 103: 23–28.
Published online 2022 Jun 22. doi: 10.1016/j.ejim.2022.06.015
PMCID: PMC9217159
PMID: 35753869
COVID-19, vaccines and deficiency of ACE2 and other angiotensinases. Closing the loop on the “Spike effect”
Γράφει η
Δρ Σάββη Μάλλιου Κριαρά
Ειδικός Παθολόγος- Ογκολόγος, MD, PhD
Διαβάστε περισσότερα για την Σάββη Μάλλιου Κριαρά
Υψηλής Ποιότητας Συμπλήρωμα Διατροφής για Αποτοξίνωση
Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε το Υψηλής Ποιότητας Συμπλήρωμα Διατροφής για Αποτοξίνωση
Υψηλής ποιότητας Συμπλήρωμα διατροφής για τις θρομβώσεις
Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε το Υψηλής ποιότητας Συμπλήρωμα διατροφής για τις θρομβώσεις
Υψηλής ποιότητα συμπλήρωμα διατροφής με αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες
Υψηλής Ποιότητας συμπλήρωμα διατροφής για τα καρδιοαγγειακά νοσήματα
Υψηλής ποιότητας συμπλήρωμα διατοφής για την πρόληψη και θεραπεία των ιώσεων
Υψηλής Ποιότητας αντιοξειδωτικό συμπλήρωμα με καρδιοπροστατευτική δράση
Τα καλύτερα συμπληρώματα διατροφής για τις λοιμώξεις
Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα καλύτερα συμπληρώματα διατροφής για τις λοιμώξεις
Διαβάστε, επίσης,
Κάνναβη για τη λοίμωξη από κορονοϊό
Οι παρενέργειες από την παρατεταμένη χρήση μάσκας
Μετάγγιση πλάσματος με αντισώματα έναντι του κορωνοϊού
Οι ιατρικές χρήσεις της κολχικίνης
