Κλασική Ιατρική Ογκολογία Ουρολογία Παθολογία Παιδιατρική Χειρουργική

Κρυψορχία

23 Δεκεμβρίου 2013

Κρυψορχία. Όταν ο όρχις ή οι όρχεις είναι κρυμμένοι δημιουργούνται προβλήματα, όπως ο καρκίνος όρχεων και η στειρότητα

Ειδικός Παθολόγος-Ογκολόγος, MD, PhD

Κρυψορχία, ICD-10 Q 53, ονομάζεται η διαταραχή κατά την οποία δεν ολοκληρώνεται η κάθοδος του ενός ή και των δύο όρχεων κατά την εμβρυϊκή ζωή, αλλά διακόπτεται σε κάποιο σημείο.

Έτσι, όταν γεννιέται το αγόρι διαπιστώνεται πως ο όρχις ή οι όρχεις βρίσκονται μέσα στην κοιλιά ή ανάμεσα στο βουβωνικό πόρο και το όσχεο.

Υπάρχουν και περιπτώσεις που οι όρχεις ανεβοκατεβαίνουν από το όσχεο στη βουβωνική περιοχή.

Άλλοτε όμως, ο όρχις δεν ακολουθεί το φυσιολογικό δρόμο και απομακρύνεται από τον βουβωνικό πόρο, οπότε βρίσκεται σε απίθανες θέσεις, όπως είναι η περιτοναϊκή κοιλότητα, το περίνεο, ο χώρος πίσω από την ουροδόχο κύστη, η έσω επιφάνεια των μηρών, το αντίθετο όσχεο κ.ά. Αυτή είναι η άτυπη μετανάστευση είναι η ορχική εκτοπία.

Φυσιολογικά…

Κατά την εμβρυϊκή ζωή, ο όρχις κατεβαίνει σιγά-σιγά και διαμέσου, του βουβωνικού πόρου καταλήγει λίγο πριν από τη γέννηση, στην οσχεϊκή κοιλότητα. Η πορεία αυτή του όρχεως βρίσκεται κάτω από τον έλεγχο της υπόφυσης και της χοριακής γοναδοτροπίνης.

Που οφείλεται η κρυψορχία;

Πιστεύεται ότι ο όρχις έχει γενετική προδιάθεση ατελούς ή ανώμαλης καθόδου από την κοιλιακή κοιλότητα κατά την εμβρυική ζωή στο όσχεο κατά τη γέννηση. Διάφοροι παράγοντες, όπως ορμονικές διαταραχές (χοριακή γοναδοτροπίνη ή HCG-Human chorionic gonadotropin), μηχανικά αίτια (στενώματα, συμφύσεις, μικρός μίσχος κ.ά) ή και ορχικά αίτια ενοχοποιούνται για την πάθηση. Η κρυψορχία μπορεί να είναι ετερόπλευρη ή αμφοτερόπλευρη. Ο όρχις βρίσκεται, συνήθως, σε κάποιο σημείο του βουβωνικού πόρου. Σπανιότερα, μπορεί να βρεθεί σε απίθανες θέσεις όπως η έσω επιφάνεια των μηρών, το αντίθετο όσχεο, το περίνεο, η ρίζα του πέους, κ.ά. Τότε όμως πρόκειται για εκτοπία του όρχεως. Οι ανωμαλίες που παρουσιάζει ο όρχις στην κρυψορχία, δηλαδή, ότι είναι μικρός, ατροφικός και ιστολογικά ανώμαλος, είναι πρωτοπαθής βλάβες και όχι δευτεροπαθείς, λόγω έκτοπης θέσης.

Εντόπιση του έκτοπου όρχεως:

Κλινική εξέταση (αποκαλύπτει, συνήθως, βουβωνοκήλη)
Υπέρηχοι
Σπινθηρογράφημα με Tc 99m pertechnate (καλύτερα να μη γίνεται)
Φλεβογραφία
Υπολογιστική τομογραφία
Λαπαροσκόπηση

Σε περίπτωση κρυψορχίας είναι απαραίτητο nα τοποθετηθεί ο όρχις στο όσχεο στα 2-3 πρώτα χρόνια ζωής.

Ποια προβλήματα δημιουργούνται από την κρυψορχία
• Στειρότητα. O όρχις που δε βρίσκεται στο όσχεο, δε λειτουργεί ομαλά, με αποτέλεσμα την πιθανή στειρότητα (το σπέρμα του δε θα είναι ικανό για τεκνοποίηση).
• Αυξημένη πιθανότητα για καρκίνο του όρχεως. Ο όρχις, στην περίπτωση κρυψορχίας, έχει μέχρι και 10 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξει καρκίνο. Ο καρκίνος μπορεί να εμφανιστεί στην ηλικία των 16 και 35 χρονών.
• Τραυματισμός. Ο όρχις που βρίσκεται στο βουβωνικό πόρο έχει πολύ μεγαλύτερη πιθανότητα να τραυματιστεί σε σχέση με τον όρχι που βρίσκεται στο όσχεο.
• Συστροφή. Συστροφή, σημαίνει να γυρίσει ο όρχις γύρω από το εαυτό του, με αποτέλεσμα τα αγγεία που μεταφέρουν το αίμα στον όρχι στραγγαλίζονται και έτσι διακόπτεται η αιμάτωση προς τον όρχι. Στην κρυψορχία ο όρχις έχει 13 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να πάθει συστροφή σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο.

Ποια είναι η θεραπεία της κρυψορχίας

Αυτόματη κάθοδος

Στην πρώτη παιδική ηλικία παρατηρείται αυτόματη κάθοδος, συνήθως, σε έναν ευκίνητο όρχι.

Ορμονική θεραπεία

Κάποιες ορμόνες έχουν χρησιμοποιηθεί ευρέως στο παρελθόν κατά τη νεογνική ηλικία, για να βοηθήσουν την κάθοδο των όρχεων. Το ποσοστό ανταπόκρισης στη θεραπεία ήταν περίπου στο 15-20%, αν και μετά τη διακοπή της το 1/5 από αυτούς επανέρχονταν στην αρχική τους θέση. Δίνονταν 1.500 μονάδες χοριακής γοναδοτροπίνης την εβδομάδα, για 6 εβδομάδες. Επίσης, χρησιμοποιούσαν την LHRH-luteinizing hormone-releasing hormone/ορμόνη απελευθέρωσης ωχρινοτρόπου ορμόνης, με τη μορφή σπρέι 400μg σε κάθε ρώθωνα, 3 φορές την ημέρα για ένα μήνα. Φάνηκε, όμως, ότι η χορήγηση των συγκεκριμένων ορμονών μπορεί να είναι επιβλαβής για τη σπερματογένεση. Σήμερα, η ορμονοθεραπεία δε συστήνεται για την αντιμετώπιση της κρυψορχίας.

Χειρουργική θεραπεία κρυψορχίας

Το ποσοστό επιτυχίας της χειρουργικής θεραπείας ανέρχεται στο 70 έως 90%. Γίνεται τομή βουβωνική και αποκαλύπτεται το όργανο. Αφού, εντοπιστούν οι όρχεις, ο γιατρός θα τους κινητοποιήσει και θα τους καθηλώσει στο όσχεο. Αυτό, βέβαια, γίνεται, εάν ο όρχις είναι σε θέση από όπου μπορεί να κατεβεί. Εάν είναι μέσα στην κοιλιά και έχει ατροφήσει, αφαιρείται, γιατί υπάρχει πιθανότητα να προκαλέσει καρκίνο. Τέλος, εάν είναι λειτουργικός, τότε μετατοπίζεται κάτω από το δέρμα, ώστε να γίνει εύκολη η παρακολούθησή του μετεγχειρητικά.

Είναι βασικός ο χρόνος της επέμβασης και θα πρέπει να κοπεί κάθε ινώδης ή μυϊκή ταινία με διακοπή των κρεμαστήρων. Μερικές φορές, επιβάλλεται επέκταση της τομής, απολίνωση των επιγάστριων αγγείων και διάνοιξη περιτοναίου. Χρειάζεται μεγάλη προσοχή για να μην τραυματιστούν τα λεπτά σπερματικά αγγεία και ο σπερματικός πόρος. Η κινητοποίηση και στη συνέχεια η καθήλωση του όρχεως χωρίς τάση, αποτελεί βασική προϋπόθεση της επέμβασης. Ακολουθεί διόρθωση της κήλης, αν συνυπάρχει με απολίνωση του σάκκου και πλαστική των τοιχωμάτων. Τέλος, παρασκευάζεται το εσωτερικό του οσχέου και γίνεται καθήλωση του όρχεως σε αυτό

Η ηλικία, κατά την οποία πρέπει να γίνεται η επέμβαση, συζητείται ακόμη. Φαίνεται, όμως, πως πρέπει να γίνεται στα πρώτα δύο χρόνια της ζωής, γιατί αυτό έχει ευεργετική επίδραση στη διατήρηση της γονιμότητας, μελλοντικά. Αν η επέμβαση γίνει στην ενήλικη ζωή, ο όρχις, ακόμη και αν έχει ατροφήσει μερικώς, θα πρέπει να διατηρείται, γιατί συνεχίζει να παράγει τεστοστερόνη. Συστήνεται, όμως, να γίνεται βιοψία, γιατί μπορεί να υπάρχουν κάποιες προκαρκινωματώδεις βλάβες (καλύτερα να μη γίνεται).

Η πιο σημαντική επιπλοκή που μπορεί να συμβεί μετά τη χειρουργική αποκατάσταση, είναι η σταδιακή ατροφία του όρχι. Σε τέτοιες περιπτώσεις, θα πρέπει να γίνεται κατάψυξη σπέρματος, πριν ατροφήσει ο όρχις.

Στις περιπτώσεις ορχεκτομής, πρέπει να τοποθετηθεί στο όσχεο τεχνητή πρόθεση για αισθητικούς και ψυχολογικούς λόγους.

Βιβλιογραφία

Ουρολογία, Κ.Α. Δημόπουλος, Εκδ. Πασχαλίδης