Πέμπτη, 28 Μαρτίου, 2024

Γεντιανή

Ανοίγει την όρεξη και τονώνει σε εξάντληση

Η Γεντιανή η ωχρή ή του Κωχ ή η κίτρινη ή Gentiana lutea ή Gentiana Kochiana ανήκει στα αγγειόσπερμα στην οικογένεια Gentianaceae (Γεντιανωδών).

Υπάρχουν 180 είδη Γεντιανής, που φυτρώνουν σε όλα τα κλίματα και σε όλες τις περιοχές (Gentiana symphyadra ή Γεντιανή η συμφύανδρος ή Οίτης με κίτρινα άνθη και η Gentiana aslepiada η Γεντιανη η ασκληπιοειδής ή αγριοπιπεριά.

Είναι ένα ποώδες πολυετές φυτό, αναπτύσσεται σε 1-2 m ύψος, με ευρεία λογχοειδή ελλειπτικά φύλλα αντικριστά, μήκους 10-30 cm και 4-12 cm πλάτος. Τα άνθη είναι κίτρινα, με τη στεφάνη να χωρίζεται σχεδόν στη βάση σε 5-7 στενά πέταλα. Φύεται σε χορτώδη αλπικά και υποαλπικά λιβάδια, συνήθως σε ασβεστολιθικά εδάφη.

Η κίτρινη Γεντιανή ανθίζει μετά τα 10 χρόνια και ζει περισσότερα από 50.

Η Γεντιανή είναι τονωτική πικρή που διεγείρει την όρεξη, αλλά είναι και αντιπυρετική και αυξάνει την αντίσταση του οργανισμού, γιατί αυξάνει τα λευκά αιμοσφαίρια. Καθαρίζει το αίμα και βοηθά το συκώτι, την σπλήνα και την καρδιά. Χρησιμοποιείται για εξάντληση από χρόνιες πεπτικές παθήσεις και ανακουφίζει από την δυσπεψία και την δυσλειτουργία των εντέρων. Καταπολεμά την υστερία και τη γυναικεία νευρικότητα και καταπολεμά τη λύσσα. Η σκόνη της ρίζας επουλώνει πληγές από δαγκώματα σκυλιών ή άγριων ζώων στον άνθρωπο και στα ζώα.


Χρήσιμα μέρη Γεντιανής

Οι ανθισμένες κορυφές και η ρίζα.

Η Γεντιανή του Κωχ και η κίτρινη φυτρώνει σε ορεινούς βοσκότοπους, σε λιαζόμενες πλαγιές με όξινο έδαφος, φτωχό σε ασβέστιο (Παρνασσό, Όλυμπο, Οίτη, Θεσσαλία, Ήπειρο και Μακεδονία). Μαζεύετε τη ρίζα της το φθινόπωρο και την ξεραίνετε στη σκιά. Πριν την ξεράνετε κόψτε την σε φέτες.

Στον κήπο φυτεύεται με ρίζα.

Η ωχρή που βγάζει κυανά λουλούδια, ανθίζει Απρίλιο μέχρι Ιούνιο. Τις ανθισμένες κορυφές της καλύτερα να τις κόβετε απόγευμα και να τις απλώνετε στη σκιά να ξεραθούν.


Δραστικές ουσίες Γεντιανής

Στα λουλούδια και στις ρίζες: Γεντιοπικροσίδη, από την οποία βγαίνει με υδρόλυση η γεντιογενίνη. Οι ρίζες της που είναι ότι πιο πικρό υπάρχει στη φύση περιέχουν γεντιοπικροσίδη, γεντιομαρίνη και αμαρογεντίνη, πηκτίνη και αιθέριο έλαιο. Η γεντιανοπικροσίδη με το ξέραμα του φυτού χάνεται και γι΄αυτό χρησιμοποιείται το φρέσκο φυτό.


Χρήσεις Γεντιανής
Είναι γνωστή για την έντονη πικρή γεύση. Πριν από την εισαγωγή του λυκίσκου, η γεντιανή χρησιμοποιήθηκε στη ζυθοποιία. Είναι κύριο συστατικό της Angostura. Οι πικρές ουσίες των ριζών της γεντιανής είναι οι γλυκοζίτες Αμαρογεντίνη και gentiopicrin. Το πρώτο είναι ένα από τις πιο πικρές γνωστές φυσικές ενώσεις.

Η ρίζα Γεντιανής έχει μια μακρά ιστορία χρήσης ως βότανο πικρό για τη θεραπεία παθήσεων του πεπτικού συστήματος και είναι ένα συστατικό πολλών ιδιοσκευασμάτων. Η ρίζα είναι πικρη, τονωτική, ορεκτική και διεγείρει την πέψη, είναι καθαρτική και ευκοίλια, σκωληκοκτόνος και κατά της ελονοσίας, κατά των δηλητηριωδών δαγκωμάτων και τσιμπημάτων εντόμων (σκόνη επάνω στις πληγές και εσωτερικά με αφέψημα)

Τα φαρμακευτικά μέρη του είναι τα αποξηραμένα, υπόγεια μέρη του φυτού και τα φρέσκα υπέργεια.

Χρησιμοποιήθηκε κατά τον Μεσαίωνα ως αντίδοτο σε ορισμένα δηλητήρια.

Θεωρείται ιδιαίτερα χρήσιμο σε καταστάσεις εξάντλησης από χρόνιες ασθένειες και σε όλες τις περιπτώσεις ατονίας, αδυναμίας του πεπτικού συστήματος και την έλλειψη όρεξης. Θεωρείται, επίσης, ένα από τα καλύτερα τρόφιμα εμπλουτισμού του ανθρώπινου συστήματος, ένα από τα καλύτερα τρόφιμα τόνωσης του ήπατος, της χοληδόχου κύστης και του πεπτικού, και πιστεύεται ότι είναι ένα εξαιρετικό τονωτικό για να συνδυαστεί με ένα καθαρτικό, για να θεραπεύσει την εξουθένωση.

Χρησιμοποιείται και σε υστερίες.

Χρησιμοποιείται και σαν αντιπυρετικό και στους πόνους των ρευματισμών.

Χρησιμοποιείται και στην κτηνιατρική ως τονωτικό και στομαχικό.

Η ρίζα είναι ανθελμινθικό, αντιφλεγμονώδες, αντισηπτικό, πικρό τονωτικό, χολαγωγό, εμμηναγωγό, αντιπυρετικό, ψυκτικό και στομαχικό. Λαμβάνεται εσωτερικά για τη θεραπεία νόσων του ήπατος, τη δυσπεψία, τις γαστρικές λοιμώξεις και την ανορεξία. Δεν πρέπει να χορηγείται σε ασθενείς με γαστρικό ή δωδεκαδακτυλικό έλκος. Η ρίζα, η οποία μπορεί να είναι πάνω από 5 cm πάχος και έχει λίγους κλάδους, μαζεύεται το φθινόπωρο και αποξηραίνεται για μετέπειτα χρήση.


Χρήσιμες ιατρικές συνταγές με την Γεντιανή

Σαν έγχυμα: Ρίχνετε 2 κουταλάκια ανθισμένες κορυφές σε ένα λίτρο βρασμένο νερό και τ΄αφήνετε για 10 λεπτά (τονωτικό για την ανορεξία) ή βάζετε ένα κουταλάκι ψιλοκομμένη ρίζα σε ένα λίτρο νερό για 8-12 ώρες και πίνετε 1 φλιτζάνι μισή ώρα πριν φάτε (για ανορεξία, δυσπεψία, χρόνια γαστρίτιδα, διάρροια και αναιμία.

Σαν αφέψημα: Βράζετε τις ρίζες

Για τους πόνους των ρευματισμών γίνονται κομπρέσες με κοπανιστές ρίζες Γεντιανής με σκόρδο και λάδι.

Ένα καλό τονωτικό για το στομάχι γίνεται με 60 γραμμάρια ρίζα Γεντιανής, 30 γραμμάρια φλούδες πορτοκαλιού και 15 γραμμάρια σπόρους κάρδαμου που τους πολτοποιείτε. Όλα αυτά τα βάζετε σε ένα φλιτζάνι κονιάκ. Ένα κουταλάκι ανοίγει την όρεξη και βοηθάει στην πέψη.

Σαν σκόνη 0,5-5 γραμμάρια σε χάπια.

Σαν εκχύλισμα 0,2-2 γραμμάρια σε χάπια.

Μούσκεμα 5 γραμμάρια στα 1000 γραμμάρια νερό

Βάμμα 5-20 γραμμάρια για ελιξήριο ποτό, κρασί ή σιρόπι (30-120γρ.)

Κρασί Γεντιανής: 30 γραμμάρια ρίζας σε 1 λίτρο λευκό βιολογικό κρασί, που μουσκεύονται καλά και πίνονται 4 ποτήρια του λικέρ

Ψιλοκόβετε την αποξηραμένη ρίζα Γεντιανής και το βράδυ ρίχνετε ένα κουταλάκι σε ένα λίτρο νερό. Το πρωί σουρώνετε το νερό και πίνετε ένα φλιτζάνι από το έκχυμα 30 λεπτά πριν το φαγητό μεσημέρι και βράδυ.

Κατά των αιμορροϊδων, κατά της αναιμίας, κατά του πόνου του στομάχου, κατά τις ξινίλας: 2 κουταλιές της σούπας σε ένα κιλό νερό βραστό, να μείνει 15 λεπτά και πίνετε μισό ποτήρι πριν το φαγητό τρεις φορές την ημέρα. Μια πρέζα σκόνη ή 20 σταγόνες βάμμα.

Στη Γερμανία και την Ελβετία χρησιμοποιείται πολύ η ρίζα της Γεντιανής στην παραγωγή αλκοολούχων ποτών. Ένα κουταλάκι της ρίζας βουτηγμένο σε ένα ποτήρι κρασί είναι τονωτικό με άμεσα αποτελέσματα.


Παρενέργειες Γεντιανής

Δεν πρέπει να χρησιμοποιείται σε έλκος στο στομάχι, γαστρίτιδα και υπέρταση.

Διαβάστε, επίσης,

Χολολιθίαση και πολύποδες της χοληδόχου κύστεως

www.emedi.gr

Print Friendly, PDF & Email
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Ανεπιθύμητες ενέργειες μετά από εμβόλια mRNA COVID-19

Ανεπιθύμητες ενέργειες μετά από εμβόλια mRNA COVID-19. Οι κυριότερες είναι οι καρδιoαγγειακές επιπλοκές, οι θρομβώσεις και η θρομβοπενία. Επιμέλεια παρουσίασης  Δρ Σάββη Μάλλιου Κριαρά  Ειδικός Παθολόγος-Ογκολόγος, MD,...

ΔΗΜΟΦΙΛΗ