Σύγχρονη εξωσωματική γονιμοποίηση

Σαββούλα Μάλλιου Κριαρά

22 Απριλίου 2016

Οι σύγχρονες τεχνικές της εξωσωματικής γονιμοποίησης

Έλεγχος της γονιμότητας στη γυναίκα και στον άνδρα

Οι εξετάσεις για τον έλεγχο της γυναικείας γονιμότητας:

FSH, LH, E2: Γίνεται την 1η-4η ημέρα της περιόδου. Από τις εξετάσεις αυτές φαίνεται το απόθεμα και η ποιότητα των ωαρίων στις ωοθήκες.
Προγεστετόνη: Ελέγχεται 7 ημέρες μετά την ωορρηξία. Αποδεικνύει την ωοθυλακιορρηξία.
Προλακτίνη, ανδρογόνα και ορμόνες θυρεοειδούς: Έλεγχος της φυσιολογικής λειτουργίας του ενδοκρινικού συστήματος.
ΑΜΗ-Αντιμυλέριος ορμόνη: Ο έλεγχος γίνεται ανεξάρτητα από τις ημέρες του κύκλου για την εκτίμηση του αριθμού και της ποιότητας των ωαρίων.
Ενδοκολπικό υπερηχογράφημα μήτρας και ωοθηκών: Έλεγχος για ινομυώματα, πολύποδες, υδροσάλπιγγα, κύστεων ωοθηκών και έλεγχος αποθεμάτων ωαρίων στις ωοθήκες.
Υστεροσαλπιγγογραφία: Ελέγχεται αν η κοιλότητα της μήτρας είναι φυσιολογική, αν οι σάλπιγγες είναι βατές ή παθολογικά διογκωμένες.
Λαπαροσκόπηση: Μπορεί να είναι διαγνωστική ή θεραπευτική και γίνεται με γενική αναισθησία. Στη διαγνωστική εισάγεται ένα τηλεσκόπιο μέσω μικρής τομής στον ομφαλό και εξετάζονται τα γεννητικά όργανα της γυναίκας (ωοθήκες, μήτρα, σάλπιγγες), αλλά και τα άλλα ενδοκοιλιακά όργανα. Γίνεται διάγνωση ενδομητρίωσης, πυελικών συμφύσεων, κύστεων ωοθηκών, ινομυωμάτων.
Υστεροσκόπηση: Το τηλεσκόπιο εισέρχεται μέσω του τραχήλου και γίνεται έλεγχος της μήτρας για πολύποδες, ινομυώματα, συμφύσεις και διαφράγματα. Αν χρειαστεί γίνεται θεραπεία των παθολογικών καταστάσεων.

–Οι εξετάσεις για τον έλεγχο της ανδρικής γονιμότητας:

Η ανδρική υπογονιμότητα είναι υπεύθυνη για το 1/3 της υπογονιμότητας στα ζευγάρια.

Σπερμοδιάγραμμα: Είναι η ανάλυση του σπέρματος και μετράται με ακρίβεια ο αριθμός των σπαρματοζωαρίων, η κινητικότητα και η μορφολογία τους. Το σπέρμα λαμβάνεται με αυνανισμό, αφού έχει προηγηθεί αποχή από την εκσπερμάτιση για 7 ημέρες. Το σπέρμα πρέπει να προστατευθεί από εξωτερικούς παράγοντες, όπως τη θερμοκρασία.
Αντισπερματικά αντισώματα: Αν υπάρχουν δεν επιτυγχάνεται η διείδυση του σπέρματος στην τραχηλική βλέννα και το ωάριο.
Έλεγχος κατακερματισμού DNA σπέρματος: Ελέγχεται το ποσοστό του κατακεματισμένου DNA στην κεφαλή των σπερματοζωαρίων και γίνεται σε ολιγο-ασθενο-τερατοσπερμία, σε επαναλαμβανόμενες αποτυχίες της εξωσωματικής, σε επαναλαμβανόμενες αποβολές, σε αποτυχία σχηματισμού βλαστοκύστεων ή σε χαμηλής ποιότητας έμβρυα. Όταν το ποσοστό του κατακερματισμένου DNA είναι πάνω από 25% η πρόγνωση είναι κακή.
Υπερηχογράφημα οσχέου: Για τυχόν ύπαρξη παθολογίας στους όρχεις ή κιρσοκήλη.

Η διαδικασία της εξωσωματικής γονιμοποίησης

Η διαδικασία πρέπει να γίνεται σε σύγχρονα εργαστήρια με δυνατότητα παρακολούθησης, ανάπτυξης εμβρύων, κατάψυξη ωαρίων και ωοθηκικού ιστού.

Στα εργαστήρια την ημέρα πριν την ωοληψία, προετοιμάζονται τα καλλιεργητικά υλικά, τα οποία θα θρέψουν τα έμβρυα για το μικρό χρονικό διάστημα που θα μείνουν εκτός σώματος. Τα καλλιεργητικά αυτά υλικά μιμούνται το περιβάλλον του ταξιδιού του γονιμοποιημένου ωαρίου από την σάλπιγγα προς την μήτρα για να γίνει η εμφύτευση.

Αφού τα ωάρια συλλεγούν, τα έμβρυα αναπτύσσονται και καλλιεργούνται σε επωαστές υψηλής τεχνολογίας, που λειτουργούν σαν τεχνητές μήτρες. Το περιβάλλον μέσα στον επωαστή πρέπει να είναι αυστηρά ελεγχόμενο.

Μερικές ώρες μετά την ωοληψία γίνεται η γονιμοποίηση των ωαρίων με το προετοιμασμένο δείγμα σπέρματος σε άσηπτες συνθήκες.

Την επόμενη ημέρα τα ωάρια εξετάζονται για σημεία γονιμοποίησης. Το γονιμοποιημένο ωάριο περιέχει τον προπυρήνα από τον άντρα και τον προπυρήνα από την γυναίκα.

Τα γονιμοποιημένα ωάρια παραμένουν στους επωαστές μέχρι την ημέρα της εμβρυομεταφοράς. Τα γονιμοποιημένα ωάρια εξετάζονται από μορφολογικής πλευράς και επιλέγονται τα καλύτερα για την μεταφορά. Αυτό σημαίνει σταθερή ανάπτυξη ενός εμβρύου 4 κυττάρων τη δεύτερη ημέρα ανάπτυξης σε ένα έμβρυο 8 κυττάρων την τρίτη ημέρα. Τα έμβρυα μπορούν να καλλιεργηθούν ως το στάδιο της βλαστοκύστης την πέμπτη ημέρα. Μετά τα επιλεγμένα έμβρυα τοποθετούνται σε έναν μαλακό καθετήρα και είναι έτοιμα για εμφύτευση.

Ο έλεγχος των εμβρύων

Με τη βοήθεια μικροσκοπίων υψηλής ανάλυσης και μικροχειριστηρίων εγχύεται μόνο ένα σπερματοζωάριο σε κάθε ωάριο, όταν υπάρχει ανδρική υπογονιμότητα. Σε αζωοσπερμία τα σπερματοζωάρια συλλέγονται από τους όρχεις.

Σε περίπτωση κινδύνου γενετικής ανωμαλίας γίνεται βιοψία εμβρύου για γενετική ανάλυση.

Αν υπάρχουν πλεονάζοντα έμβρυα καλής ποιότητας, αυτά κρυοσυντηρούνται για τυχόν μελλοντική χρήση, με υαλινοποίηση. Γίνεται ταχύτατη ψύξη και απόψυξη.

Η ωοθηκική διέγερση με GnRH ανταγωνιστές

Η έναρξη χορήγησης γοναδοτροπινών γίνεται την 2^η με 3^η ημέρα του κύκλου και ο ανταγωνιστής προστίθεται αργότερα για την αποφυγή ωορρηξίας. Η διάρκεια της διέγερσης είναι 8-10 ημέρες. Ευτυχώς γίνεται μόνο μια ένεση, σήμερα και όχι επτά, όπως παλιότερα.

Ακόμη, υπάρχει και η ήπια ωοθηκική διέγερση, όπου λαμβάνονται μέχρι 5 ωάρια και μιμείται καλύτερα την φυσιολογική ωοθυλακική απάντηση και τα ωάρια που συλλέγονται έχουν μικρότερο ποσοστό χρωμοσωμικών ανωμαλιών. Με την ήπια διέγερση αποφεύγεται και το σύνδρομο της υπερδιέγερσης των ωοθηκών, αλλά δεν είναι εφικτή μετά η κατάψυξη υπεράριθμων εμβρύων και η μεταφορά μιας ή δύο βλαστοκύστεων.

Οι ασθενείς με ογκολογικές παθήσεις που επιλέγουν να κάνουν χημειοθεραπεία πρέπει να υποβληθούν σε διέγερση ωοθηκών και κατάψυξη ωαρίων ή εμβρύων και κατάψυξη ωοθηκικού ιστού. Σήμερα, η έναρξη της διέγερσης μπορεί να γίνει σε οποιαδήποτε φάση του κύκλου. Σε γυναίκες με ορμονοεξαρτώμενους όγκους πρέπει να χορηγηθούν αντιοιστρογόνα.

Για γυναίκες άνω των 40 και για γυναίκες με φτωχή ανταπόκριση στα φάρμακα

Με τον τροποιημένο φυσικό κύκλο δίνεται μικρή ποσότητα γοναδοτροπινών και συλλέγονται 1-2 ωάρια από τα ωοθυλάκια της γυναίκας τα οποία δεν έχουν κίνδυνο να είναι ερρηγμένα ή χωρίς ωάρια και είναι παραλλαγή του φυσικού κύκλου.

Απαιτούνται, βέβαια επαναλαμβανόμενες προσπάθειες για να βρεθούν τα ωάρια και να γονιμοποιηθούν με το σπέρμα του συντρόφου και τα έμβρυα που δημιουργούνται καταψύχονται και όταν συγκεντρωθούν 4 έμβρυα πολύς καλής ποιότητας αποψύχονται και μεταφέρονται με μια εμβρυομεταφορά μαζί και η επιτυχία είναι 25%. Χρειάζονται 3 κύκλοι τουλάχιστον για να συλλεγούν 3 έμβρυα καλής ποιότητας. Γίνεται, δηλαδή, με αργά βήματα και σταθερά για βέλτιστη διέγερση και την επίτευξη των καλύτερων δυνατών αποτελεσμάτων.

Κατά την εξωσωματική η γυναίκα υποβάλλεται σε σωματικό και ψυχολογικό στρες.

Στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή με την κατάλληλη συμβουλευτική υποστήριξη το ζευγάρι θα καταφέρει να διατηρήσει υγιή την σχέση του.

Κατά την θεραπεία υπογονιμότητας τα ζευγάρια βιώνουν διαδοχικούς κύκλους ελπίδας και πένθους μέχρι να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Οι σκέψεις, οι φόβοι και οι προσδοκίες θα πρέπει να συντονιστούν με την πραγματικότητα.

Ο ψυχολόγος έχει ρόλο να προβάλλει την ρεαλιστική πραγματικότητα και να δώσει τις κατάλληλες συμβουλές στο ζευγάρι, ώστε να μην επηρεάζεται ψυχολογικά από εξωτερικούς παράγοντες.

Μην δίνετε σημασία σε κανέναν, επιλέξτε τις παρέες σας και στηρίξτε τον ή την σύντροφό σας.

Ακόμη και αν δεν τα καταφέρετε να κάνετε την οικογένεια που ονειρευόσαστε, δεν πειράζει.

Η ζωή είναι μικρή για να είσαστε λυπημένοι.

Υπάρχουν και άλλα όμορφα γύρω σας!

Ζήστε τη ζωή, όπως σας χαρίστηκε!

Τα καλύτερα συμπληρώματα διατροφής για την υπογονιμότητα

Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα καλύτερα συμπληρώματα διατροφής για την υπογονιμότητα

Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό

Διαβάστε, επίσης,

Έχει κινδύνους η πατρότητα σε μεγάλη ηλικία;

Οι καλύτερες βιταμίνες για την αύξηση της γονιμότητας

Εργαστηριακό σπέρμα

Η δίαιτα που είναι πλούσια σε πρωτεΐνες αυξάνει την γονιμότητα

Μήπως έχετε αδύναμο σπέρμα;

Τεχνητός όρχις για την ανδρική υπογονιμότητα

Η στείρωση στους άντρες

Πότε τα σπερματοζωάρια κολυμπούν γρηγορότερα

Για πoιους λόγους δεν μπορείτε να κάνετε παιδί

Κόλπα για καλύτερο σπέρμα

Πώς η τηλεόραση επηρεάζει την γονιμότητα στους άντρες