Υπάρχουν ελπίδες για ανάπτυξη εμβολίου για το AIDS; Ο ιός HIV μεταλλάσσεται, συνεχώς, πράγμα που δυσκολεύει υπερβολικά τη δημιουργία εμβολίων.
Ειδικός Παθολόγος-Ογκολόγος, MD, PhD
Νέο εμβόλιο για το AIDS;
Αμερικανοί επιστήμονες για πρώτη φορά παρακολούθησαν αναλυτικά σε ένα ασθενή τη διαχρονική εξέλιξη, δηλαδή, τις διαδοχικές μεταλλάξεις, ενός ισχυρού αντισώματος στο ανοσοποιητικό του σύστημα, καθώς, αυτό αντιδρούσε στις αντίστοιχες μεταλλάξεις του ιού HIV.
Αποκαλύπτοντας με ποιο τρόπο αναπτύσσονται σταδιακά αυτά τα πρωτεϊνικά μόρια, ιδίως, σε μερικούς πιο «ανθεκτικούς» ασθενείς, ώστε να είναι σε θέση να αναγνωρίσουν και να εξουδετερώσουν τον ιό του HIV στις ποικίλες μορφές του, οι ερευνητές ευελπιστούν… ότι μελλοντικά θα δημιουργήσουν εμβόλια με παρόμοια αντισώματα, ώστε να προστατεύουν όσους μολύνονται από το AIDS.
Οι ερευνητές από πολλά αμερικανικά πανεπιστήμια (Κολούμπια, Στάνφορντ, Πενσιλβάνια κ.α.), με επικεφαλής τον καθηγητή Μπάρτον Χέινς της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου Ντιουκ ανακάλυψαν ότι αυτά τα αντισώματα αναπτύσσονται σε ορισμένους ασθενείς με AIDS/acquired immunodeficiency syndrome/σύνδρομο επίκτητης ανοσοανεπάρκειας, μόνο αφού ο πληθυσμός των διαφορετικών στελεχών του ιού στον οργανισμό του ασθενούς έχει διαφοροποιηθεί σημαντικά, κάτι που οι γιατροί υποπτεύονταν, αλλά ποτέ δεν είχαν παρατηρήσει έως τώρα.
Ο ιός HIV/human immunodeficiency virus/ιός της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας μεταλλάσσεται με μεγάλη ταχύτητα, πράγμα που δυσκολεύει υπερβολικά τη δημιουργία εμβολίων ικανών να αναγνωρίσουν τις τόσες διαφορετικές μορφές του. Παράλληλα, η ανάπτυξη εμβολίου «σκοντάφτει» στο ότι τα αντισώματα που έχουν μελετηθεί μέχρι σήμερα, είναι υπερβολικά πολύπλοκα, ενώ γίνονται αποτελεσματικά κατά του ιού HIV με καθυστέρηση αρκετού χρόνου μετά την αρχική μόλυνση του ανθρώπου με AIDS.
Όμως, το αντίσωμα CH103 που αυτή τη φορά μελέτησαν οι αμερικανοί ερευνητές, είναι λιγότερο πολύπλοκο από άλλα που έχουν μελετηθεί στο παρελθόν (π.χ. το VRC01), πράγμα που ελπίζεται ότι θα μπορούσε να βοηθήσει στη δημιουργία ενός αποτελεσματικού εμβολίου. Το συγκεκριμένο αντίσωμα, που ανιχνεύτηκε σε έναν ασθενή από την Αφρική 136 εβδομάδες μετά την αρχική μόλυνσή του με τον ιό, αποδείχτηκε ότι είναι σε θέση να εξουδετερώσει το 55% όλων των γνωστών στελεχών του ιού HIV.
Οι ερευνητές, αναλύοντας παλαιά δείγματα αίματος από το ίδιο πρόσωπο (η μόλυνση του οποίου είχε διαγνωστεί έγκαιρα, μόλις μετά από τέσσερις εβδομάδες), κατάφεραν να «ιχνηλατήσουν» την παράλληλη πορεία συνεξέλιξης του ιού και του αντισώματος, από τα πρώτα κιόλας στάδια της μόλυνσης. Με αυτό τον τρόπο, ανακάλυψαν την πιο πρόδρομη μορφή του εν λόγω αντισώματος, που παρήγαγαν τα κύτταρα Β του ανοσοποιητικού συστήματος. Σταδιακά, αυτό το αντίσωμα «ωρίμασε» (μέσα από μια συνεχή μάχη του με τον ιό) και εξελίχτηκε σε μια μορφή ικανή να τον εξουδετερώνει σε σημαντικό βαθμό, αλλά, δυστυχώς, όχι πλήρως.
Οι ερευνητές ελπίζουν ότι πλέον θα μπορέσουν να αναπαράγουν αυτά τα διαχρονικά βήματα που έκανε το αντίσωμα στον οργανισμό του ασθενούς και έτσι να σχεδιάσουν αντισώματα ενός εμβολίου, τα οποία θα «ωθούν» το σώμα του ασθενούς να αναπτύξει αυτά τα αντισώματα CH103.
Περίπου 34 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχουν μολυνθεί με τον ιό του AIDS και σχεδόν 2,5 εκατομμύρια νέα περιστατικά μολύνσεων καταγράφονται κάθε χρόνο. Ένας στους πέντε ασθενείς (ποσοστό 20%) αναπτύσσει ισχυρά αντισώματα κατά του ιού και η επιστημονική έρευνα έχει εντοπίσει μέχρι σήμερα περίπου δέκα αντισώματα από αυτά.
Η ανάπτυξη ενός εμβολίου για τον ιό HIV, όμως, εξανεμίζεται…
Τις τέσσερις δεκαετίες από την έκρηξη της επιδημίας του HIV, περισσότεροι από 40 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν πεθάνει από τον ιό.
Ο HIV εξακολουθεί να αποτελεί σημαντική απειλή για τη δημόσια υγεία, με πάνω από 38,4 εκατομμύρια ανθρώπους να ζουν με HIV σε όλο τον κόσμο το 2021.
Υπάρχει χρηματοδότηση για την έρευνα για την αντιμετώπιση της επιδημίας — οπότε γιατί δεν υπάρχει, ακόμη, εμβόλιο;
Εξακολουθούμε να προσπαθούμε να ξεπεράσουμε τον ιό, λένε οι ειδικοί. Η φευγαλέα, διαρκώς μεταβαλλόμενη φύση του κάνει τις δημοφιλείς μεθόδους ανάπτυξης εμβολίων να καταρρέουν. Και μια αυξανόμενη μερίδα ανθρώπων που κινδυνεύουν να προσβληθούν από τον ιό HIV πιστεύουν ότι, χάρη στη χρήση προληπτικής θεραπείας, όπως η PrEP-Pre-Exposure Prophylaxis και στην αντιρετροϊκή θεραπεία μετά τη μόλυνση, ο HIV δεν αποτελεί σοβαρό κίνδυνο.
Η προφύλαξη πριν από την έκθεση (ή PrEP) είναι φάρμακο που λαμβάνεται για την πρόληψη της μετάδοσης του HIV. Το PrEP είναι εξαιρετικά αποτελεσματικό για την πρόληψη του HIV όταν λαμβάνεται, όπως, συνταγογραφείται. Το PrEP μειώνει τον κίνδυνο μόλυνσης από τον ιό HIV από το σεξ κατά περίπου 99%. Το PrEP μειώνει τον κίνδυνο μόλυνσης από τον ιό HIV από χρήση ενέσιμων ναρκωτικών κατά τουλάχιστον 74%.
Πώς το PrEP βοηθά τους ασθενείς; Το φάρμακο δρα εμποδίζοντας την αναπαραγωγή του HIV στο σώμα. Το PrEP δρα ως καταλύτης που βοηθά το σώμα να παράγει αντισώματα, τα οποία βοηθούν τις ασθένειες που προκαλούν μικρόβια και ιούς. Μετά την επαφή με τον ιό, το tenofovir και η emtricitabine μπλοκάρουν το ένζυμο που χρειάζεται ο ιός για την αναπαραγωγή.
Διαβάστε για το Tenofovir και τις παρενέργειές του, πατώντας, εδώ.
Διαβάστε, για το Emtricitabine και τις παρενέργειές, πατώντας, εδώ.
Το 2030 είναι το έτος που έχει οριστεί για τον τερματισμό της έρευνας για την ανεύρεση εμβολίου κατά του AIDS. Η PrEP και οι νέες θεραπείες μονοκλωνικών αντισωμάτων μπορεί να αποτελέσουν γέφυρα μέχρι να αναπτυχθεί και αν… ένα εμβόλιο.
O HIV ΕΙΝΑΙ ΕΝΑΣ ΙΟΣ ΠΟΥ ΑΛΛΑΖΕΙ ΣΧΗΜΑ
Τα περισσότερα εμβόλια προκαλούν το σώμα μας να παράγει αντισώματα για την καταπολέμηση διαφορετικών παθογόνων μικροοργανισμών, αλλά ο HIV μεταμφιέζεται, έτσι ώστε ακόμα κι αν δημιουργηθούν αντισώματα, ο ιός αλλάζει για να τους ξεφύγει.
Οι πρώτοι υποψήφιοι για εμβόλια στόχευσαν αυτό που ονομάζουμε πρωτεΐνη φακέλου που ενθυλακώνει το γονιδίωμα του ιού. Όταν διαπιστώθηκε ότι τα αντισώματα κατά της πρωτεΐνης φακέλου δε λειτουργούσαν, τότε σκέφτηκαν ότι, ίσως, μπορούνε να στοχεύσουνε διαφορετικά μέρη του ιού που επάγουν Τ κύτταρα, τα οποία σκοτώνουν τα μολυσμένα κύτταρα. Επειδή, όμως ο ιός ενσωματώνεται στο γονιδίωμα του ξενιστή, τα Τ κύτταρα δεν αναγνώριζαν τους ιούς ως ξεχωριστούς από τους ξενιστές.
ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΤΡΕΧΟΥΣΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ
Επειδή, ο ίδιος ο ιός ενσωματώνεται στο DNA/Deoxyribonucleic acid/Δεοξυριβονουκλεϊκό οξύ του ξενιστή, περιορίζει τις πλατφόρμες εμβολίων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Παραδοσιακά χρησιμοποιούνται ζωντανά εξασθενημένα εμβόλια για διάφορες ιογενείς ασθένειες, όπως η ιλαρά, η παρωτίτιδα και η ερυθρά, αλλά δε μπορούν να χρησιμοποιηθούν αυτά για τον HIV λόγω της ανησυχίας ότι ο ζωντανός εξασθενημένος ιός θα μπορούσε να ενσωματωθεί στο DNA των κυττάρων ξενιστών και να προκαλέσει ασθένεια. Υπάρχουν, επίσης, πολλές διαφορετικές υποομάδες, του HIV. Εάν κάνετε ένα εμβόλιο κατά του τύπου Α, μπορεί να μη λειτουργήσει κατά του τύπου Β ή του τύπου C.
Ένα από τα προβλήματα με την τεχνολογία εμβολίων mRNA/messenger RiboNucleic Acid/αγγελιοφόρο Ριβονουκλεϊκό οξύ, που χρησιμοποιείται για τα εμβόλια COVID-19 είναι ότι υπάρχει όριο στο πόσο mRNA μπορεί να τεθεί σε ένα εμβόλιο. Για τον COVID, το εμβόλιο περιελάμβανε mRNA για την παραγωγή μιας ιικής πρωτεΐνης, της πρωτεΐνης ακίδας. Δε γνωρίζουμε πόσες πρωτεΐνες μπορούμε να εκφράσουμε με αυτήν την τεχνολογία mRNA σε ένα μόνο εμβόλιο και αυτό μπορεί να είναι περιοριστικό για τα εμβόλια HIV.
ΟΙ ΔΟΚΙΜΕΣ ΤΩΝ ΕΜΒΟΛΙΩΝ
Έχουν γίνει περισσότερες από 250 δοκιμές εμβολίου για τον HIV, οι περισσότερες από αυτές σε πρώιμο στάδιο, που εξετάζουν εάν το εμβόλιο είναι ασφαλές και εάν υπάρχει μια ανοσολογική απόκριση μετά τον εμβολιασμό. Υπήρξαν πολύ λίγες δοκιμές εμβολίων -10 περίπου – που έχουν προχωρήσει σε σημείο να εξετάζεται η αποτελεσματικότητα. Από αυτά, ένα έδειξε αποτελεσματικότητα 31% στους 42 μήνες. Αυτή ήταν η πιο πολλά υποσχόμενη δοκιμή, αλλά η αποτελεσματικότητα έπεσε πολύ γρήγορα και έγινε μόνο 31% και μόνο έναντι του τύπου Β. Δεν είναι ξεκάθαρο αν αυτό θα μεταφραζόταν και στις άλλες κατηγορίες.
Δυστυχώς, δεν πρόκειται να έχουμε εμβόλιο μέχρι το 2030, αλλά υπάρχει ακόμη μεγάλη χρηματοδότηση γύρω από την έρευνα εμβολίων για τον HIV…
Η ΥΠΟΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΟΥ AIDS ΜΕ ΜΟΝΟΚΛΩΝΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ
Η καλύτερη στρατηγική θεωρείται η παθητική ανοσοποίηση με μονοκλωνικά αντισώματα. Η παθητική ανοσία συμβαίνει όταν σε ένα άτομο χορηγούνται έτοιμα αντισώματα σε μια ασθένεια αντί να τα παράγει μέσω του δικού του ανοσοποιητικού συστήματος.
Ορισμένοι άνθρωποι που είχαν μολυνθεί με τον ιό HIV για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα είχαν εξαιρετικά ισχυρά, ευρέως εξουδετερωτικά αντισώματα που αναγνωρίζουν πολλά διαφορετικά στελέχη και υπότυπους του HIV. Έχουν απομονώσει αυτά τα ευρέως εξουδετερωτικά αντισώματα, έχουν καθορίσει την αλληλουχία τους, τα έφτιαξαν συνθετικά και τα έχουν δώσει σε πειραματικές δοκιμές για να δουν αν μπορούν να αποτρέψουν τη μόλυνση. Αυτή η μέθοδος είναι πολλά υποσχόμενη. Το πρόβλημα είναι ότι πρέπει να συνεχίζονται να δίνονται στους ανθρώπους τα μονοκλωνικά αντισώματα για να διατηρηθεί η ανοσία.
Αυτή τη στιγμή, προσπαθούν να επικεντρωθούν στην κατασκευή ενός εμβολίου που θα παρακινήσει τον οργανισμό να παράγει αυτά τα εξαιρετικά εξουδετερωτικά, ευρέως ενεργά αντισώματα.
Η ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ AIDS ΛΕΓΕΤΑΙ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η PrEP-Pre-Exposure Prophylaxis είναι ένας από τους τρόπους που μπορούμε να βοηθήσουμε στην πρόληψη της μόλυνσης από τον HIV. Εάν αποδειχθεί ότι τα μονοκλωνικά αντισώματα είναι εξαιρετικά αποτελεσματικά, τότε τουλάχιστον σε χώρες υψηλού εισοδήματος, θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως στρατηγική πρόληψης. Προσπαθούν να τα κάνουν να έχουν μεγαλύτερη διάρκεια δράσης, επομένως θα χρειάζεται μια ένεση κάθε τρεις μήνες ή κάθε έξι μήνες.
Η ανάπτυξη ενός εμβολίου για τον ιό HIV, όμως, εξανεμίζεται… και το σίγουρο είναι πως δε θα το έκανε κάποιος προληπτικά…
Γράφει η
Δρ Σάββη Μάλλιου Κριαρά
Ειδικός Παθολόγος- Ογκολόγος, MD, PhD
Διαβάστε περισσότερα για την Σάββη Μάλλιου Κριαρά
Υψηλής Ποιότητας Συμπλήρωμα Διατροφής για τις λοιμώξεις
Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε το Υψηλής Ποιότητας Συμπλήρωμα Διατροφής για τις λοιμώξεις
Τα κατάλληλα συμπληρώματα για τη λοίμωξη HIV
Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για τη λοίμωξη HIV
Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό.
Διαβάστε, επίσης,
Η αντιεμετική δράση της κάνναβης
Θεραπεία με δηλητήριο της μέλισσας
Χρήσιμες ιατρικές συνταγές με καστορέλαιο
Γιατί η κάνναβη θεραπεύει κάθε ασθένεια
Τα οφέλη στην υγεία από την βιολογική πρωτεϊνη γάλακτος
Ποιοι πρέπει να παίρνουν φαρμακευτική κάνναβη
Χρήσιμες πληροφορίες για το AIDS
Είναι ασφαλές το κάπνισμα με ναργιλέ;
Ιατρικό αέριο υδρογόνο με θεραπευτικές ικανότητες
Χρήσιμες πληροφορίες για την ψωρίαση
Η ανοσοθεραπεία του καρκίνου με Iscador
Οι τύποι καρκίνου που σχετίζονται με το AIDS
Εξαιρετικό ρόφημα για την υγεία
Πρωτοπαθές λέμφωμα του κεντρικού νευρικού συστήματος
Χρήσιμες πληροφορίες για τους όγκους του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος
Χρήσιμες πληροφορίες για τα σαρκώματα
Τα παιδιά πρέπει να μαθαίνουν για το σεξ
Οι θεραπευτικές ιδιότητες του μοριακού υδρογόνου
Τα οφέλη στην υγεία από το Taheebo
Οι ουρολοιμώξεις μπορεί να αντιμετωπισθούν με συμπληρώματα διατροφής
Χρήσιμες πληροφορίες για το υπεροξείδιο του υδρογόνου
Χρήσιμες πληροφορίες για τους όγκους εκ γεννητικών κυττάρων
Χρήσιμες ιατρικές συνταγές με προυνέλλα
Μάθετε να αξιολογείτε τη γενική αίματος
Χρήσιμες πληροφορίες για την ηπατίτιδα C
Νοσήματα ενδεικτικά πιθανού AIDS στα παιδιά
Οι άφθες και η αντιμετώπισή τους
Ελιά και θεραπευτικές ιδιότητες
Τα πιο συχνά βότανα και οι θεραπευτικές τους ιδιότητες
Είναι θαυματουργό το συμπλήρωμα MMS για τον καρκίνο;
Λεμφοϋπερπλαστικές διαταραχές μετά από μεταμόσχευση συμπαγών οργάνων
Θεραπεία του καρκίνου όρχεως με μια ματιά
Ανάπτυξη κακοήθειας μετά από μεταμόσχευση οργάνων
Γνωρίστε τα ομοιοπαθητικά φάρμακα
Πότε δε γίνονται εμβόλια στα παιδιά
Ποια είναι τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα;
