Μήπως έχετε συχνές λιποθυμίες;
Βαγοτονία είναι η κατάσταση του αυτόνομου νευρικού συστήματος στο οποίο η ισορροπία μεταξύ συμπαθητικού και παρασυμπαθητικού νευρικού συστήματος διαταράσσεται με υπερίσχυση του παρασυμπαθητικού. Το αντίθετο φαινόμενο είναι η συμπαθητικοτονία. Υπάρχει ένα κλινικό σύνδρομο με χαμηλή αρτηριακή πίεση (υπόταση), χαμηλή καρδιακή συχνότητα (βραδυκαρδία), μύση, συχνά κρύα χέρια και πόδια, κρύα και κολλώδη εφίδρωση, έντονη κόπωση, και μερικές φορές αγγειοπνευμονογαστρική συγκοπή.
Το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα είναι κυρίαρχο σε καταστάσεις ξεκούρασης και χαλάρωσης, έχει μια επίδραση ενεργοποίησης για τα πεπτικά όργανα και ανακουφιστικό για την καρδιά. Την προπόνηση αντοχής υποστηρίζει η βαγοτονία. Για παράδειγμα, χαμηλή καρδιακή συχνότητα μπορεί να παρατηρηθεί σε αθλητές. Σε εκπαιδευμένους ανθρώπους η βαγοτονία δεν θεωρείται μη φυσιολογική, αλλά μάλλον ως ευεργετική και προστατευτική.
Η παροδική απώλεια της συνείδησης αποκαλείται λιποθυμία. Η λιποθυμία χαρακτηρίζεται από απώλεια αισθήσεων απότομης έναρξης και μικρής διάρκειας, ενώ ακολουθείται από πλήρη ανάκτηση της συνείδησης. Το άτομο χάνει τις αισθήσεις του και πέφτει στο έδαφος.
Πάνω από το 30% των ενηλίκων, σύμφωνα με μελέτες, θα παρουσιάσει τουλάχιστον ένα λιποθυμικό επεισόδιο στην ζωή του.
Οι νέες γυναίκες και οι ηλικιωμένοι παρουσιάζουν συχνότερα λιποθυμικά επεισόδια.
Η λιποθυμία οφείλεται σε «φυσιολογική» δυσλειτουργία του οργανισμού οφειλόμενη σε παράγοντες, όπως η ηλικία, το άγχος, οργανικά νοσήματα, φάρμακα κλπ.
Η λιποθυμία οφείλεται, συνήθως, σε δυσλειτουργία αγγειοκινητικών χαρακτηριστικών του κυκλοφορικού συστήματος ή σε βαγοτονία. Χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι η λιποθυμία μετά από stress και η ιδιοπαθής ορθοστατική υπόταση.
Όταν ένα άτομο βρίσκεται σε υπερένταση κινητοποιούνται ποικίλοι ρυθμιστικοί μηχανισμοί, που έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση της αρτηριακής πίεσης, της αιματικής ροής, του κυτταρικού μεταβολισμού, της γλυκόζης του αίματος, της γλυκόλυσης, της πνευματικής δραστηριότητας, της μυϊκής δύναμης. Κυρίαρχο ρόλο έχει η κινητοποίηση αγγειοκινητικών αντανακλαστικών και προσαρμογών του κυκλοφορικού συστήματος.
Ορισμένα ευαίσθητα άτομα παρουσιάζουν αγγειοκινητική αστάθεια με αποτέλεσμα κάτω από την επίδραση του stress, οι μηχανισμοί αυτοί να μην λειτουργούν στην εντέλεια.
Νέες γυναίκες με υπόταση, ευσυγκίνητα άτομα και ηλικιωμένοι είναι οι ομάδες υψηλού κινδύνου. Κάτω από την επίδραση ενός παράγοντα που προκαλεί φόβο, άγχος ή πόνο, εκλύονται νευροφυτικά συμπτώματα, όπως ναυτία, εφίδρωση, ταχυκαρδία, χλωμάδα, λιποθυμία.
Στην ιδιοπαθή ορθοστατική υπόταση, δεν λειτουργούν επαρκώς οι αντανακλαστικές προσαρμογές του οργανισμού κατά την έγερση. Συγκεκριμένα στο φυσιολογικό άτομο, καθώς αυτό μετακινείται από θέση κατάκλισης σε όρθια θέση, πραγματοποιείται αντανακλαστικώς αγγειοσύσπαση, με αποτέλεσμα να παρατηρείται πτώση της αρτηριακής πίεσης του αίματος που όμως δεν υπερβαίνει τα 20 mmHg. Σε ορισμένα άτομα ιδιοσυγκρασιακώς, αλλά και με την πάροδο της ηλικίας ανεπαρκούν οι μηχανισμοί ρύθμισης και εμφανίζεται ορθοστατική υπόταση κατά την έγερση και λιποθυμία.
Test Tilt
Δοκιμασία ανακλίσεως (Tilt table test)
Τα λιποθυμικά επεισόδια είναι ένα συχνό φαινόμενο ιδιαίτερα κατά την εφηβική ηλικία. Η συχνότερη αιτία λιποθυμίας είναι τα επεισόδια ορθοστατικής υπότασης ή βαγοτονίας. Μπορεί κατά τη διά ρκεια αυτών των επεισοδίων να υπάρχει ταυτόχρονα υπόταση και σοβαρή βραδυκαρδία, ή ακόμη και καρδιακή παύση για λίγα δευτερόλεπτα, με αποτέλεσμα την απώλεια των αισθήσεων. Επειδή είναι εξαιρετικά απίθανο να μπορέσει να εξετάσει κανείς τον ασθενή κατά τη διάρκεια των επεισοδίων, έχει εφευρεθεί μια μέθοδος, η λεγόμενη δοκιμασία ανακλίσεως (tilt table test), κατά την οποία ο εξεταζόμενος ξαπλώνει και στερεώνεται με ιμάντες σε ένα ειδικό κρεββάτι που έχει την δυνατότητα να τοποθετείται κατόπιν σε θέση ανακλίσεως (70 μοίρες) σε σχέση με το πάτωμα. Κατά τη διάρκεια της ανάκλισης παρακολουθούνται η αρτηριακή πίεση και το ΗΚΓ (ηλεκτροκαρδιογράφημα) συνεχώς, έτσι ώστε αν συμβεί ένα λιποθυμικό επεισόδιο να υπάρχει η δυνατότητα συσχέτισης των ευρημάτων με την κλινική εικόνα.
Μετά την εξέταση αυτή μπορούν να δοθούν οι κατάλληλες οδηγίες για την θεραπεία του προβλήματος.
Η δοκιμασία ανακλίσεως είναι μια ιατρική διαδικασία που χρησιμοποιείται συχνά για τη διάγνωση της δυσλειτουργίας του αυτόνομου νευρικού συστήματος και της συγκοπής. Οι ασθενείς με συμπτώματα, όπως η ζάλη, με ή χωρίς απώλεια της συνείδησης (λιποθυμία), στους οποίους υπάρχει υποψία ότι τα συμπτώματα αυτά συνδέονται με μια πτώση στην πίεση του αίματος ή με μια ταχυκαρδία, είναι καλοί υποψήφιοι για αυτή τη δοκιμή.
Για την ανεύρεση της αιτίας της συγκοπής, επιχειρείται να προκληθεί συγκοπή, με τον ασθενή να είναι σε επίπεδη θέση σε ένα ειδικό τραπέζι ή σε κρεβάτι, δεμένος με ιμάντες και να παρακολουθείται με ΗΚΓ και ένα πιεσόμετρο, συνεχώς, και ξαφνικά επιχειρείται αλλαγή στη στάση του σώματος.
Η διαδικασία του tilt test
Πριν από το τεστ, ο ασθενής πρέπει να σταματήσει να παίρνει οποιαδήποτε φάρμακα.
Την ημέρα της δοκιμασίας, μια ενδοφλέβια γραμμή μπορεί να τοποθετηθεί, σε περίπτωση που ο ασθενής πρέπει να λάβει επειγόντως φάρμακα. Ωστόσο, η ενδοφλέβια γραμμή μπορεί να επηρεάσει τα αποτελέσματα της δοκιμής και μπορεί να τοποθετείται μόνο σε ιδιαίτερες περιστάσεις. Οι περισσότεροι ερευνητές παρακολουθούν την εγκεφαλική αιμάτωση χρησιμοποιώντας διακρανιακό υπερηχογράφημα Doppler, στο κροταφικό οστό πάνω από το ζυγωματικό.
Η δοκιμή ανακλίσεως μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους, με διάφορες κλίσεις και εξατομικευμένα.
Μερικές φορές, ο ασθενής μπορεί να πάρει ένα φάρμακο, όπως τρινιτρικό γλυκερυλεστέρα (νιτρογλυκερίνη) ή ισοπροτερενόλη. Σε όλες τις περιπτώσεις, ο ασθενής δεν πρέπει να κινείται. Τα συμπτώματα, η αρτηριακή πίεση, οι σφυγμοί, το ηλεκτροκαρδιογράφημα, και μερικές φορές ο κορεσμός του οξυγόνου του αίματος καταγράφονται. Η δοκιμή τερματίζεται όταν ο ασθενής χάνει τις αισθήσεις του ή αναπτύσσει άλλα σημαντικά συμπτώματα, ή μετά από 20 έως 45 λεπτά.
Διαγνωστικά συμπτώματα της δοκιμασίας ανακλίσεως
Η δοκιμασία ανακλίσεως θεωρείται θετική αν ο ασθενής εμφανίσει πτώση της αρτηριακής πίεσης ή καρδιακή αρρυθμία. Η αρτηριακή πίεση σε φυσιολογικά άτομα δεν θα μειωθεί σημαντικά, ενώ το άτομο στέκεται, γιατί το σώμα θα αντισταθμίσει με μια μικρή αύξηση του καρδιακού ρυθμού και συστολή των αιμοφόρων αγγείων στα πόδια. Εάν αυτή η διαδικασία δεν λειτουργεί κανονικά στον ασθενή, η δοκιμή θα μπορούσε να προκαλέσει σημεία και συμπτώματα που κυμαίνονται από μικρή ζαλάδα έως πολύ σοβαρό καρδιακό επεισόδιο, ανάλογα με το άτομο.
Μια συχνή παρενέργεια κατά τη διάρκεια της δοκιμής αυτής είναι ένα αίσθημα βάρους και ζεστασιάς στα κάτω άκρα. Αυτό οφείλεται στην αυξημένη συγκέντρωση του αίματος στα πόδια, και τα κάτω άκρα του ασθενούς μπορεί να παρουσιαστούν κηλίδες, ροζ ή κόκκινες.
Ζάλη ή αδιαθεσία είναι, επίσης, πιθανό να παρουσιαστούν σε ευαίσθητους ασθενείς. Το τραπέζι της δοκιμασίας Tilt θα μπορούσε να προκαλέσει λιποθυμία ή συγκοπή. Στην πραγματικότητα, αυτός είναι ο σκοπός της δοκιμής. Αυτός είναι ο λόγος που η πίεση του αίματος του ασθενούς και το ΗΚΓ θα πρέπει να παρακολουθούνται συνεχώς κατά τη διάρκεια της δοκιμής.
Σε ακραίες περιπτώσεις, η δοκιμή θα μπορούσε να προκαλέσει επιληπτικές κρίσεις ή ακόμα και ανακοπή. Η καρδιά επανέρχεται κανονικά όταν ο ασθενής επιστρέψει σε μια επίπεδη θέση ή σε θέση με το κεφάλι προς τα κάτω.
Αν οποιαδήποτε στιγμή στο τραπέζι ένας ασθενής χάνει τις αισθήσεις, θα πρέπει ο ασθενής να τοποθετηθεί σε ύπτια θέση ή με το κεφάλι προς τα κάτω και θα πρέπει να του δοθεί άμεση ιατρική φροντίδα, με υγρά ή ίσως ατροπίνη ή συμπαθομιμητικά φάρμακα, όπως η επινεφρίνη ή εφεδρίνη, που θα αυξήσουν την αρτηριακή πίεση και τον καρδιακό ρυθμό γρήγορα.
Διαβάστε, επίσης,
Αιφνίδιος θάνατος σε νέους άνδρες
Τι πρέπει να προσέχουν οι διαβητικοί τους καλοκαιρινούς μήνες
Οδηγίες για τον εμφυτεύσιμο απινιδωτή
Ανεπάρκεια του φλοιού των επινεφριδίων
Αρρυθμιογόνος μυοκαρδιοπάθεια της δεξιάς κοιλίας
Διαφορά αρτηριακής πίεσης στα δύο χέρια
www.emedi.gr
