Κλασική Ιατρική Ογκολογία Παθολογία Φάρμακα

Gefitinib

8 Νοεμβρίου 2013

Gefitinib. Η gefitinib είναι ο πρώτος εκλεκτικός αναστολέας, υποδοχέας του επιδερμικού αυξητικού παράγοντα της τυροσινικής κινάσης.

Γράφει η

Δρ Σάββη Μάλλιου Κριαρά

Ειδικός Παθολόγος-Ογκολόγος, MD, PhD

Gefitinib – Iressa για τον καρκίνο

Η gefitinib είναι ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται για τον καρκίνο του μαστού, των πνευμόνων και άλλων μορφών καρκίνου.

Η gefitinib είναι ένας αναστολέας του EGFR/Epidermal growth factor receptor/Υποδοχέας επιδερμικού αυξητικού παράγοντα, όπως και η erlotinib, o οποίoς διακόπτει τη σηματοδότηση μέσω του υποδοχέα του επιδερμικού αυξητικού παράγοντα (EGFR) σε κύτταρα-στόχους. Ως εκ τούτου, είναι αποτελεσματικός μόνο σε καρκίνους με μεταλλαγμένα και υπερδραστήρια EGFR.

Η gefitinib είναι ο πρώτος εκλεκτικός αναστολέας, υποδοχέας του επιδερμικού αυξητικού παράγοντα (EGFR) της τυροσινικής κινάσης.

Η πρωτεΐνη-στόχος (EGFR), επίσης, μερικές φορές αναγράφεται ως HER1 ή ErbB-1.

Ο EGFR υπερεκφράζεται στα κύτταρα ορισμένων τύπων καρκίνου, όπως στον πνεύμονα και στο μαστό. Αυτό οδηγεί σε ενεργοποίηση του αντιαποπτωτικού καταρράκτη σηματοδότησης Ras, οδηγώντας τελικά σε ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό των κυττάρων.

Έρευνα για τη gefitinib στον μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα έχει δείξει ότι μια μετάλλαξη της κινάσης της τυροσίνης του EGFR είναι υπεύθυνη για την ενεργοποίηση του αντιαποπτωτικού μονοπατιού. Αυτές οι μεταλλάξεις έχουν την τάση να παρέχουν αυξημένη ευαισθησία σε αναστολείς της τυροσινικής κινάσης, όπως η gefitinib και η erlotinib.

Από τους τύπους του μη μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα, το αδενοκαρκίνωμα είναι ο τύπος που τις περισσότερες παρουσιάζει αυτές τις μεταλλάξεις. Αυτές οι μεταλλάξεις παρατηρούνται συχνότερα σε γυναίκες Ασιάτισσες και στους μη καπνιστές, οι οποίοι, επίσης, τείνουν να έχουν και περισσότερες πιθανότητες για αδενοκαρκίνωμα.

Η gefitinib αναστέλλει τον EGFR μέσω σύνδεσης με την τριφωσφορική αδενοσίνη (ATP/Adenosine triphosphate) στη θέση δέσμευσης του ενζύμου. Έτσι απενεργοποιείται η λειτουργία της κινάσης της τυροσίνης του EGFR και αναστέλλεται ο αντιαποπτωτικός καταρράκτης Ras και έτσι αναστέλλεται και ο πολλαπλασιασμός των καρκινικών κυττάρων.

Το FDA/Food and Drug Administration ενέκρινε το gefitinib τον Μάιο 2003 για τον ΜΜΚΠ (Μη Μικροκυτταρικός Καρκίνος Πνεύμονα). Τον Ιούνιο του 2005 το FDA απέσυρε την έγκριση για χρήση σε νέους ασθενείς, λόγω έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων για την επιβίωση των ασθενών.

Στην Ευρώπη, η gefitinib υποδεικνύεται από το 2009 σε προχωρημένο NSCLC/Non-Small Cell Lung Cancer/Μη μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα σε όλες τις γραμμές της θεραπείας για τους ασθενείς που φέρουν μεταλλάξεις του EGFR. Η έγκριση αυτή χορηγήθηκε όταν το gefitinib αποδείχθηκε ότι, ως θεραπεία πρώτης γραμμής μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την επιβίωση χωρίς εξέλιξη νόσου σε ασθενείς που φέρουν τέτοιες μεταλλάξεις. Η IPASS/I, illness severity; P, patient summary; A, action items; S, situation awareness and contingency planning; and S, synthesis by receiver/σοβαρότητα ασθένειας, ιατρικό ιστορικό ασθενούς, στοιχεία δράσης, επίγνωση της κατάστασης και σχεδιασμός έκτακτης ανάγκης και σύνθεση από δέκτη.. ήταν η πρώτη από τις τέσσερις μελέτες φάσης ΙΙΙ που έχει επιβεβαιώσει την υπεροχή της gefitinib σε αυτόν τον πληθυσμό ασθενών.

Ενώ, η gefitinib δεν έχει ακόμη αποδειχθεί ότι είναι αποτελεσματική σε άλλες μορφές καρκίνου, υπάρχουν δυνατότητες για χρήση του στη θεραπεία και άλλων καρκίνων, όπου υπάρχει υπερέκφραση του EGFR.

Η erlotinib είναι ένας άλλος EGFR αναστολέας της τυροσινικής κινάσης που έχει παρόμοιο μηχανισμό δράσης με τη gefitinib.

Η IPASS (IRESSA Pan-Ασία μελέτη) ήταν μια τυχαιοποιημένη, μεγάλης κλίμακας, διπλή-τυφλή μελέτη που σύγκρινε τη gefitinib έναντι carboplatin/paclitaxel, ως θεραπεία πρώτης γραμμής σε NSCLC. Η IPASS μελέτησε 1.217 ασθενείς με επιβεβαιωμένη ιστολογία αδενοκαρκινώματος που δεν κάπνισαν ποτέ. Η επιβίωση χωρίς εξέλιξη της νόσου (PFS/progression-free survival) ήταν σημαντικά μεγαλύτερη για το IRESSA από τη χημειοθεραπεία σε ασθενείς με θετική μετάλλαξη EGFR (HR 0.48, 95 τοις εκατό CI 0,36 – 0,64, p λιγότερο από το 0,0001). Το 2009, ήταν η πρώτη φορά που μια στοχευμένη μονοθεραπεία έχει δείξει σημαντικά μεγαλύτερο PFS από ότι η συνδυασμένη χημειοθεραπεία.

Διαγνωστικές εξετάσεις για τον καρκίνο πνεύμονα

Σε πολλά κέντρα πια γίνονται εξετάσεις για την ανίχνευση μεταλλάξεων του EGFR, με σκοπό να βοηθήσουν στην ανίχνευση ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα που μπορούν να ανταποκριθούν καλύτερα σε ορισμένες θεραπείες, συμπεριλαμβανομένης της θεραπείας με gefitinib και erlotinib.

Οι δοκιμές εξετάζουν τη γενετική των όγκων που αφαιρούνται για βιοψία και ανιχνεύουν τις μεταλλάξεις που τους καθιστούν ευπαθείς σε αυτή τη θεραπεία.

Η gefitinib, λειτουργεί σε περίπου 10% των ασθενών με προχωρημένο μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα, που είναι ο πιο κοινός τύπος καρκίνου του πνεύμονα.

Επειδή, η gefitinib είναι ένας εκλεκτικός στοχευμένος παράγοντας, η ανεκτικότητα του προφίλ του είναι καλύτερη από τους κυτταροτοξικούς παράγοντες.

Οι ανεπιθύμητες ενέργειες του φαρμάκου (ADRs/Ανεπιθύμητες ενέργειες φαρμάκων/Ανεπιθύμητες ενέργειες φαρμάκων) είναι αποδεκτές για μια δυνητικά θανατηφόρα ασθένεια.

Η ακμή είναι μια παρενέργεια που αναφέρεται, πολύ ή συχνά.

Άλλες συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες (≥ 1% των ασθενών) περιλαμβάνουν: διάρροια, ναυτία, έμετο, ανορεξία, στοματίτιδα, αφυδάτωση, δερματικές αντιδράσεις, παρωνυχία, ασυμπτωματικές αυξήσεις των ηπατικών ενζύμων, εξασθένιση, επιπεφυκίτιδα και βλεφαρίτιδα.

Μη συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες (0,1-1% των ασθενών) περιλαμβάνουν: διάμεση πνευμονοπάθεια, διάβρωση του κερατοειδούς.

Διαβάστε, εδώ, για όλες τις παρενέργειες του Gefitinib

Βιβλιογραφία

1. Pao W, Miller V, Zakowski M, et al. (September 2004). “EGF receptor gene mutations are common in lung cancers from “never smokers” and are associated with sensitivity of tumors to gefitinib and erlotinib”. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 101 (36): 13306-11.

2. Sordella R, Bell DW, Haber DA, Settleman J (August 2004). “Gefitinib-sensitizing EGFR mutations in lung cancer activate anti-apoptotic pathways”. Science 305 (5687): 1163–7.

3. Takimoto CH, Calvo E. “Principles of Oncologic Pharmacotherapy” in Pazdur R, Wagman LD, Camphausen KA, Hoskins WJ (Eds) Cancer Management: A Multidisciplinary Approach. 11 ed. 2008.

4. Mok TS et al. Gefitinib or carboplatin-paclitaxel in pulmonary adenocarcinoma. N Eng J Med 2009; 361.

5. Rossi S, editor. Australian Medicines Handbook 2004. Adelaide: Australian Medicines Handbook; 2004.

Να προτιμάτε τις φυσικές θεραπείες για τον καρκίνο του πνεύμονα, σύμφωνα με το Μοριακό Προφίλ του Όγκου

Η ζωή είναι πολύτιμη.

Η ζωή είναι δική σας. Πάρτε την στα χέρια σας!

Το μοριακό προφίλ του όγκου είναι απαραίτητο και χρήσιμο εργαλείο για τη θεραπευτική σας απόφαση.

Ζητείστε την εξέταση πριν κάνετε οποιαδήποτε θεραπεία. Η ζωή σας είναι πολύτιμη.

Ζητήστε από την EMEDI πληροφορίες για το μοριακό προφίλ του όγκου.

Μάθετε όλες τις πληροφορίες από τους συνεργάτες μας για την εξατομικευμένη θεραπεία του καρκίνου του πνεύμονα, πατώντας εδώ.